Edito: Boerenklontjes
De winst van Südzucker, de eigenaar van de Tiense Suikerraffinaderij, is het afgelopen kwartaal gehalveerd (p. 7). Aan wat de fabriek de bietentelers betaalt zal het niet gelegen hebben. Loont het nog om uw bieten te verkopen aan een (in België) private fabriek?
Voor veel landbouwers betekent de bietenteelt een extra bron van inkomsten. Ze hebben de teelt goed in de vingers. Na de oogst neemt de fabriek de bieten mee, de landbouwer wordt betaald, en dat is het. De lage suikerprijs dreigt dit traditionele model danig in de war te gooien.
De Tiense betaalt geen vaste basisprijs meer uit. In plaats daarvan hangt de basisprijs rechtstreeks af van de suikerprijs. Die presteert niet al te best, vanwege een overschot. De fabriek wentelt de lage suikerprijs in feite automatisch en onmiddellijk af op de telers. Een beetje zoals in een coöperatie, maar dan zonder enige medezeggenschap.
Kun je met een bietencoöperatie meer verdienen? Jazeker. In dezelfde zwakke suikermarkt betaalt het Nederlandse Cosun haar leden de winst van vorig jaar én van de andere activiteiten mee uit, vertelt voorzitter en bietenteler Dirk de Lugt op p. 6. Dat maakt dat ze de hoogste bietenprijs van Europa betalen.
De akkerbouwers zijn eigenaar, en dus bereid om te investeren in hun coöperatie, zegt de Lugt. Door die investeringen en die inspraak heeft Cosun niet alleen inkomsten afkomstig van andere producten, maar ook een divers productportfolio met de nevenstromen van suikerbiet. Daarbij zetten ze sterk in op de biobased economy.
Dat biedt tegelijk hoop en zorgen voor de bietentelers die in Seneffe een coöperatieve suikerfabriek opstarten. Om een plaats op de oververzadigde markt te veroveren hebben ze enorme investeringen nodig. Makkelijk wordt dat niet.
Daar komt nog bij dat Belgische coöperaties zelden de beste resultaten lijken te halen voor hun leden. Werkt dit systeem niet goed voor ons, Belgen? De hoptelers van ‘t Hoppecruyt (p. 8) vinden de werking van hopcoöperatie Pacohop te omslachtig, en regelen de verwerking en de afzet van de hop zelf.
Veel opties blijven er niet over. De korte keten is geen optie voor bietentelers. Van hoevesuiker heeft niemand ooit gehoord. Stel je voor dat Belgische bietentelers via de korte keten hun eigen suiker of diksap gaan aanbieden? Boerenklontjes, iemand?
Wat de bietentelers rest ten slotte is veranderen van teelt. (Misschien soja voor menselijke consumptie, te vinden op p. 11.) Niet best voor de suikerfabriek. De Lugt sloot dan ook ons gesprek af met deze oproep aan de industrie: “Blijf de bietentelers perspectief bieden”. Helemaal mee eens.
