Kies precies: studeer ‘Precisielandbouw’

Enkele van onze studenten willen hun eigen bedrijf in precisielandbouw beginnen wanneer ze afgestudeerd zijn”, vertelt professor Mouazen enthousiast. “En dat is exact wat we willen bereiken. We mogen ons niet beperken tot het ontwikkelen van nieuwe technieken, nee. Het is onze plicht om jonge ingenieurs af te leveren die de landbouwers kunnen helpen om van die technieken gebruik te maken.”

Inhoud

Die specialisten in spe worden klaargestoomd door niet minder dan elf professoren. Zij staan in voor de verschillende lessen, en nog eens twee professoren geven verdere ondersteuning. De verschillende vakonderdelen zijn even divers. Het is dan ook een multidisciplinair vakgebied, en net dat maakt het zo interessant, vindt professor Mouazen.

Multidisciplinair is het zeker. Naast ‘algemene filosofie van precisielandbouw’ is er natuurlijk ruimte voor de technische vakken zoals ‘GIS- en GPS-technieken’, ‘remote sensing: satellieten en drones’, ‘crop sensing: beeldvorming’ en de specialiteit van professor Mouazen: ‘proximal soil sensing’ - oftewel het onderzoeken van de bodemsamenstelling via sensoren - in al haar aspecten. Maar ook de economische kant van de zaak wordt uitgebreid besproken, in het vak ‘zakelijke modellen voor innovaties in precisielandbouw’.

De nadruk tijdens de lessen ligt vooral op het praktische aspect. Er is veel tijd voorzien voor demonstraties met bodemscanners en landbouwmachines, zowel prototypes die de groep van professor Mouazen ontwikkeld heeft, als commercieel beschikbare machines. De groep gaat ook twee keer op uitstap. Daarbij komt het aardappelbedrijf van de gebroeders Van den Borne aan bod, evenals het ILVO.

Evaluatie

De lessen zijn pas in februari van start gegaan, dus is het nog te vroeg voor een echte evaluatie. Professor Mouazen kijkt voorlopig meer dan tevreden aan tegen de cursus. “Er zijn zeven studenten in de les, en ze zijn erg gemotiveerd. Ik moet ook vaststellen dat hun niveau behoorlijk hoog is. Wanneer ik vragen stel in de les krijg ik niet zelden verrassend goede antwoorden.”

Professor Van Meirvenne voegt hieraan toe: “Voor de eerste keer dat het vak, een keuzevak bovendien, georganiseerd wordt, is dat niet slecht, vind ik. Verschillende proffen geven een à twee lessen. Ik heb er zelf al twee gegeven, en meende enthousiasme te zien bij de studenten.” Op de vraag wat hij zou willen aanpassen volgend jaar heeft hij maar één antwoord: “Ik zou graag zien dat ook de industrieel ingenieurs Land- en Tuinbouw de mogelijkheid krijgen om dit keuzevak op te nemen.”

Het waarom van precisielandbouw

Gevraagd naar het waarom van dit vak richt professor Mouazen zijn blik op de internationale gemeenschap: “De laatste vijf jaar vond er een globale verandering plaats. Stijgende prijzen van inputs en de zorg om klimaat en milieu hebben ervoor gezorgd dat het beleid wereldwijd opnieuw is gaan nadenken over de agrovoedingsketen. Daarbij viel het enorme potentieel van precisielandbouw op.”

Maar ook op bedrijfsniveau valt er met precisielandbouw veel te winnen, weet de professor. “Eerder onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk toont een mogelijke winst van 70 Britse ponden (ongeveer 82 EUR) per ha in de meeste akkerbouwgewassen door het optimaal gebruik van stikstof, fosfor en kalium (NPK).” Maar precisielandbouw vraagt ook investeringen, toch? “Zeker wel. Die kwamen neer op 15 Britse ponden (bijna 18 EUR) per ha. Bijna vijf keer minder dan de mogelijke winst”, pareert professor Mouazen.

Vertrouwd raken met precisielandbouw

Het nut van precisielandbouw voor boer, klimaat en milieu is bewezen. Het komt er nu op aan om de technologie in de praktijk te brengen. Dat wil zeggen: dat landbouwers ze ook echt gaan gebruiken. Daarvoor is steun van de overheid broodnodig, vindt de professor. “Ik heb handen nodig die de landbouwers mee over de schreef trekken en hen ondersteunen.”

“Ik heb handen nodig die de landbouwers mee over de schreef trekken en hen ondersteunen.”

Hij denkt vooral aan demonstraties, waarvoor hij intensief wil samenwerken met de proefcentra van Agrolink (ondermeer ILVO en Inagro), maar ook zelfstandige consultants met een degelijke opleiding in de materie kunnen volgens hem het verschil maken. Omdat hij en zijn medewerkers niet zelf naar elke landbouwer toe kunnen stappen, ziet hij het als zijn plicht om die opleiding te verschaffen.

‘Proximal soil sensing’

Naast onderwijs hoort een professor vooral bezig te zijn met onderzoek. Professor Mouazen spitst zich toe op ‘proximal soil sensing’ technieken. Daarbij gaat hij met een hoogtechnologische multisensor - die over de akker getrokken wordt - na hoeveel stikstof, fosfor en kalium er in de bodem zit. Het revolutionaire van die techniek is dat je veel meer analyses kan uitvoeren dan wanneer je stalen neemt en naar het labo stuurt. De sensor brengt vlot en gedetailleerd hele akkers in kaart, waarna die kaarten dienen om de stoffen die er te weinig zijn gericht en zonder overschot toe te brengen.

De multisensor van professor Mouazen is behoorlijk exclusief: “Naast de onze bestaan er nog twee op de hele wereld”, straalt hij. “De sensortechnologie die we zelf ontwikkeld hebben is klaar om op de markt te komen. Meer nog, we moeten die beschikbaar maken voor de landbouwers. Hoe dat moet gebeuren weet ik nog niet, maar dat hoop ik snel uit te zoeken.”

“Neem contact op”

De professor sluit af met een open uitnodiging voor landbouwers. “Neem contact op met ons. We willen graag onze sensoren testen in het veld. Werk met ons samen, en ondervind zelf wat onze technologie voor jou kan betekenen. Wees zelf de pionier. Ik ben hier nog niet lang, en weet niet goed hoe de Vlaamse landbouwers te bereiken, maar ik ontvang graag een mailtje van hen.”

Dat kan dus via Landbouwleven. Vuur uw vragen en voorstellen voor de professor gerust af op ons adres: redactie@landbouwleven.be. Wij bezorgen dit dan aan de professor.

Wat denken de studenten?

Na de les tel ik zes studenten. De ontbrekende dame volgt de lessen in het kader van haar doctoraat over tuinbouw, weet professor Mouazen. Eén van de zes aanwezigen, Benjamin Fuhrt, studeert aan de ULB in Brussel. De anderen zijn laatstejaarsstudenten van de richting landbouwkunde bij de bio-ingenieurs in Gent.

Wat vinden ze van de lessen? “We krijgen een breed overzicht van de bestaande technieken, maar we doen weinig praktijkervaring op”, vindt Benjamin. Renik Van den Eynde treedt hem bij: “Moest je mij nu alleen laten met zo’n sensor, ik zou er weinig van bakken. Maar we zullen snel leren on the job.” Boerenzoon Dries Vermander vindt dat het inderdaad een goed startpunt is. “Meer praktijkervaring lijkt me moeilijk te organiseren. We krijgen een goede basis. Daarvan kunnen we vertrekken om verder bij te leren afhankelijk van wat we willen gaan doen.”

Waarom precisielandbouw studeren?

Dries houdt nog in beraad of hij het gemengd bedrijf van zijn ouders wil overnemen. Door deze cursus zal hij alvast op de hoogte zijn van de nieuwste technieken, en hoe hij ze kan inpassen in het bedrijfsmanagement. Een andere landbouwstudent, Thomas Foulon, wacht in juli een job als adviseur bij een handelaar in meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Hij zal er dan voor zorgen dat de verkochte producten optimaal worden ingezet bij de klanten.

Collega-student Louis-Philippe Verstraete heeft er al een stage bij aardappelteler en precisielandbouwadept Jacob van den Borne opzitten. Hij heeft plannen om samen met hem een zaak op te starten om bodemscans te gaan uitvoeren in België. Hij heeft ook contacten met een Nederlands consultancybedrijf gespecialiseerd in akkerbouw waarvoor hij in West-Vlaanderen aardappelvelden wil gaan monitoren. Die beelden en kaarten wil hij verwerken tot concrete adviezen.

Is precisielandbouw de toekomst?

Gwen Rutsaert is vooral nieuwsgierig naar de technieken van de toekomst. “We gaan naar een meer industriële manier van landbouw”, stelt ze, “waar het erop aan komt meer opbrengst te halen met inzet van minder mest en gewasbeschermingsmiddelen.” Ook Renik geeft aan gewoon geïnteresseerd te zijn. Niet verwonderlijk, valt Thomas hen bij. “Je hoort erover spreken in de sector, dus je wil weten hoever het ermee staat.”

“Je hoort erover spreken in de sector, dus je wil weten hoever het ermee staat.”

Voor Benjamin was het niet zo vanzelfsprekend om deze lessen te volgen. “Op de ULB gaat er meer aandacht naar agro-ecologie. Precisielandbouw is daar zo’n beetje de boze wolf, omdat het op dit moment alleen kan voor de grootschalige bedrijven. Ik wilde mijn eigen oordeel vellen.” En dat is? “Het blijft voorlopig te duur voor familiale landbouwbedrijven. Ik apprecieer wel heel erg dat precisielandbouw toelaat zo goed rekening te houden met de variatie binnen het veld”, is zijn genuanceerde antwoord.

Ook de Vlaamse studenten vermoeden dat de technieken van de toekomst vooral in de grote bedrijven ingang zullen vinden. Dries geeft aan dat hij zijn overnameplannen laat afhangen van de kans die kleine bedrijven nog zullen hebben. In alternatieven met hoeveverkoop of -toerisme heeft hij geen zin. Dan werkt hij liever elders.

Landbouwleven wenst deze studenten alvast goede examens en een mooie toekomst toe!

D.C.