FrieslandCampina: minder melkaanvoer maar meer winst
FrieslandCampina heeft in 2019 door een lagere melkaanvoer van haar leden minder omzet geboekt. De winst steeg deels door bijzondere posten maar ook door de opkomst van merkproducten nog wel ten opzichte van een jaar eerder. De melkprijs steeg met 1,4% naar 37,95 per 100 kg.
Voor FrieslandCampina was 2019 al net zo bewogen als voor veel Nederlandse melkveehouders. Na nieuwe fosfaatmaatregelen, kwamen stikstofmaatregelen. Het effect: een dalende melkaanvoer. Het Nederlandse groeisprookje lijkt even voorbij. De productiesprong die gemaakt werd na de afschaffing van het melkquotum in 2015, vindt anders dan in bijvoorbeeld Vlaanderen en Ierland voorlopig geen vervolg. Die beweging tekende zich al enkele jaren geleden af, toen FrieslandCampina honderden Belgische leveranciers aan de kant zette. Vandaag haalt FrieslandCampina nog melk op bij 300 Belgische boeren.
Lagere melkaanvoer
FrieslandCampina zag de melkaanvoer met 3,4% dalen ten opzichte van een jaar eerder. Dit kwam deels door een daling van het aantal aangesloten melkveebedrijven. Een deel stopte, maar een serieus contingent stapte ook over naar concurrent A-Ware. Ook zette FrieslandCampina een punt achter een aantal niet winstgevende huismerkproducten. Dit zijn ‘merkloze’ producten die in opdracht van supermarkten worden gemaakt. De omzet daalde uiteindelijk met 2,2% tot 11,3 miljard euro. Om de omvang van het bedrijf te schetsen; dat is ongeveer 8 keer de omzet van Milcobel, de marktleider in België.
De Nederlandse melkaanvoer kan nog wel verder krimpen. De onafhankelijke marktanalist Mark Voorbergen, die melkerijen in heel Europa adviseert, voorziet door de stikstofmaatregelen in Nederland een krimp van de veestapel van circa 15%. Door innovatie produceren koeien steeds meer liters, dus zal de daling van de productie kleiner uitvallen.
Een nieuwe koers
FrieslandCampina is niet direct in paniek. Het bedrijf groeide onder oud-CEO Cees ’t Hart uit tot één van de grootste zuivelbedrijven wereldwijd en is in vergelijk met veel Europese concurrenten nog altijd performant te noemen. Wel vaart het bedrijf sinds 2018 een nieuwe koers. De focus lag lang op internationale uitbreiding. Het groeien in omvang telde wellicht meer dan winstgevendheid. Het bedrijf wil onder de nieuwe CEO, Hein Schumacher, marktgerichter werken en beschikbare middelen effectiever inzetten.
Volgens Schumacher lukt dat ook. De nettowinst steeg met 36,9% naar 278 miljoen euro. Deels komt dat door de verkoop van enkele bedrijven die onderdeel uitmaakten van de groep. FrieslandCampina verkocht Creamy Creation, dat roomlikeuren maakt. Het leverde een boekwinst van 21 miljoen euro op. Ook verkocht het bedrijf een belang in CSK Food Ingredients, dat onder meer enzymen maakt, voor een boekwinst van 91 miljoen euro.
Eigen merken
Maar het bedrijf profiteerde niet alleen van eenmalige baten, het verdiende ook meer met eigen merkproducten. “We hebben meer waarde met basiszuivel gerealiseerd en hebben de omzet van onze merkproducten met 3,1% laten stijgen”, aldus Schumacher. Hierop zit gemiddeld duidelijk meer marge dan bij huismerkproducten het geval is. “Dit heeft ertoe geleid dat, als we de eenmalige opbrengsten van de verkoop van bedrijven buiten beschouwing laten, ons bedrijfsresultaat is verbeterd met 7%.”
Dit resultaat moet volgens Schumacher worden gezien in de context van een uitdagende markt, geopolitieke ontwikkelingen en de tegenwind die het bedrijf in de tweede helft van het jaar als gevolg van de onrust in Hongkong ondervond. Hongkong is een belangrijk invoerkanaal voor de Chinese markt, en een rijke markt van zo’n 8 miljoen mensen. “Dit is een aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg en in nauwe samenwerking met onze leden-melkveehouders verdere stappen te zetten in het toekomstbestendig maken van onze onderneming.”
Onderdeel van het toekomstbestendig maken, is het aanboren van nieuwe financiële bronnen. FrieslandCampina wil 300 miljoen euro ophalen bij institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. De zuivelcoöperatie wil een eeuwigdurende achtergestelde obligatie aanbieden. De reden ligt in het probleem dat FrieslandCampina steeds minder gemakkelijk geld kan lenen van haar leden.
Normaal bood het bedrijf al obligaties aan leden aan, die deze ook onderling kunnen verhandelen. Het ledenbestand krimpt echter, en er zijn stoppers en boeren die overstappen naar andere melkerijen.
Hogere melkprijs voor leden
De FrieslandCampina-melkprijs voor de leden-melkveehouders over 2019 steeg met 1,4% naar 37,95 euro per 100 kilo melk (2018: 37,43 euro). De prestatieprijs voor leden-melkveehouders nam toe met 3,6% naar 40,00 euro per 100 kilo melk. De FrieslandCampina-garantieprijs over 2019 bedroeg 35,66 euro per 100 kilo melk, wat een afname van 1,1% betekent ten opzichte van 2018.
Het bedrijf baseert haar garantieprijs op de melkprijsontwikkelingen bij onder meer DMK, Sodiaal en Milcobel. De daling van de garantieprijs was het gevolg van lagere boerderijmelkprijzen van de referentiebedrijven. De vergoeding voor bijzondere melkstromen bedroeg 26 cent – dat was 16 cent. Verdeeld over alle melk kwam de weidegangtoeslag op 65 cent per 100 kilo melk en dat is 2 cent meer dan in 2018.
Impact Coronavirus
Voor 2020 durft FrieslandCampina nog geen voorspellingen te doen. Het Coronavirus kan impact hebben. Het bedrijf is via de joint-venture Huishan als zuivelproducent actief in China, en is in de regio ook actief in bijvoorbeeld Vietnam en De Filipijnen. De logistiek kan dus in de war geschopt worden, maar tegelijk zegt China zelf dat wat China zelf betreft nu het ergste achter ons ligt.
Verduurzaming op koers
FrieslandCampina wil leiden met duurzaamheid en als vooraanstaande zuivelproducent zijn maatschappelijke rol spelen. In 2019 boekte het bedrijf grote vooruitgang in het verder verduurzamen van de zuivelketen van FrieslandCampina: alle 10 de duurzaamheidsdoelstellingen zijn behaald.
De emissies daalden door de gehele keten. Broeikasgasemissies in productie en transport daalden met 10,6% naar 723 kiloton CO2-equivalent. Bij de leden-melkveebedrijven daalden deze met 3,5% naar 11.964 kiloton CO2-equivalent. Om de uitstoot van broeikasgassen verder te verlagen werkte FrieslandCampina samen met een groeiend aantal klanten.
Wereldwijd steeg het percentage groene elektriciteit naar 94% (2018: 90%). Sinds 2017 wordt door het bedrijf in Europa (74% van het totale stroomverbruik) 100% groene stroom verbruikt. Van alle groene stroom werd 25% ingekocht bij de leden-melkveebedrijven.
