Stokerij Van Damme: dat is proeven en beleven van ‘Korrel tot borrel’

Slechts een simpele plaat wijst de richting uit van ‘Stokerij Van Damme’. Zie je het niet, dan heb je het gemist. En, dan zou je veel missen. Als de deuren van de stokerij én boerderij open gaan, is er heel wat te beleven en proeven. De boerderij zelf heeft een lang verleden, en dateert van nog voor 1862. “Toen was het ook een stokerij, maar was het proces om te stoken nog primitief”, vertelt Dominique Kerkhof, moeder des huizes. Zij en haar man Ludo Lampaert namen het bedrijf in 1993 over na de dood van zijn neef André Van Hecke, die hij hielp bij het gigantische werk op de boerderij en in de stokerij. Ludo ontmoette boerendochter Dominique en ze vormden daarna de zesde generatie op het bedrijf. Gustaaf Van Damme was de stichter, en sindsdien bleef het landbouwbedrijf in de familie. “De naam is misschien niet doorgegeven, maar er stroomt wel het Van Damme’s bloed door”, vertelt Ludo.

“Toen we in 1987 trouwden, was de boerderij nog zo groot niet”, vertelt Dominique. “Hoevetoerisme bestond toen ook nog niet. Op die 33 jaar dat we bestaan, hebben we enorm hard gewerkt en onze activiteiten uitgebreid.” In het begin heeft de familie stevig geïnvesteerd in de machines en de gebouwen, en in 2005 werd beslist te starten met hoevetoerisme.

Gegroeid als boerderij

De familie heeft ook heel de tijd de boerderij onderhouden, met wat akkerbouw voor graan en vleesvee. “In de jaren 70 hadden we rond de 80 beesten - en zo’n 20 ha in gebruik”, vertelt Dominique. Sinds 1993 hebben ze zelf de ruilverkavelingen in gebruik genomen, en ondertussen is er ook wat land bijgekocht. Nu bewerken ze zo’n 80 ha: maïs voor de dieren, graan voor de stokerij en het voeder, en wat suikerbieten.

Op een bepaald moment werd beslist over te schakelen op zoogkoeien. “Nu hebben we rond de 150-200 Blonde d’Aquitaine dieren”. Tijdens de coronacrisis bleek de boerderij nog op volle toeren draaien. “We bleven melk verkopen, dieren verkopen, planten en zaaien. Het kweekvee zal met corona ook moeten kalven, hé? We verkopen de stieren gebruiken de vaarzen om verder te kweken”, legt ze uit.

De boerderij is niet al te groot, maar de verschillende takken zorgen ervoor dat de familie een goed inkomen heeft. “Onze filosofie is kleinschalig, gecombineerd met diversificatie. Een ander kiest voor melkvee en ijsbereidingen, wij kiezen voor variatie en willen alles als een geheel aanzien: de B&B, het koffiehuis, de vergaderzaal en natuurlijk de stokerij.”

Genoeg te doen dus. De dochters Ilse, Eva en Sofie werken dan ook mee op de boerderij. Eva werkt er nu 10 jaar met hart en ziel, mee aan de jenever en in het koffiehuis. Ilse en Sofie werken vier vijfde en helpen in het weekend mee. “We hebben ook wel eens studenten die hier komen helpen, en natuurlijk voor de akkerbouw zetten we loonwerkers in”, vertelt Ludo, die zich vooral inzet voor de akkerbouw en de stokerij.

Proef en beleef

De slogan past ook perfect in het plaatje. Vanaf de baan staat er al een plakkaat om de mensen binnen te lokken, maar pas als je binnen komt begint de beleving. “Het proeven van onze Balegemse jenever, dat is de rode draad in ons landbouwbedrijf. Alles is hier rond opgebouwd. Nadat je bent gaan wandelen of fietsen in de mooie omgeving, kan je bij ons terecht voor een koffie in ons koffiehuis… of gewoon proeven van de jenever. Mensen komen vooral naar hier om van de rust te genieten, en even op positieven te komen. Mensen kunnen ook bij ons verblijven in onze B&B, en ook voor bedrijfsbezoeken staan we open”, vertelt Dominique.

“Onze Balegemse jenever, dat is de rode draad in ons landbouwbedrijf”

Mensen die willen kunnen bovendien een rondleiding krijgen in de stokerij. Ze geeft aan af en toe rondleidingen te geven in de boerderij “maar niet alle groepen willen dat.” Van april tot juni worden er ook wel eens busreizen tot bij hen geboekt. “Dat is echter heel wat verminderd, en het aantal mensen in zo’n busje ook”, vertelt Dominique.

Stoken van échte Balegemse Jenever

Hét stokpaardje is dus de stokerij. En die is echt uniek. Het is een ‘warme’ stokerij, de laatste landbouw-jeneverstokerij in de Benelux waar het graan ook zelf wordt geteeld.

“In de stokerij hebben we al het materiaal staan dat we nodig hebben, zoals een maalderij voor het graan en een eigen stookinstallatie. Die stookinstallatie is trouwens beschermd erfgoed, wat onze jenever zeker de moeite waard maakt. De stoommachine draait nog op kolen, en niet op elektriciteit.” Speciaal aan de Balegemse jenever is de typische graansmaak. “In veel jenevers wordt er gemengd met bijvoorbeeld maïs. Wij daarentegen, werken enkel en alleen met graan. Het gaat dan om pure moutwijn. Ook de alcohol wordt binnen de stokerij gestookt.”

Ludo is duidelijk de man van het graan: “We telen op onze percelen de rogge en gerst voor het mout. Het moet echte zuivere rogge zijn. Een hybride rogge is te eiwitrijk.” Het wordt ineens duidelijk waarom de slogan ‘Van korrel tot borrel’ in de mond werd genomen. “We zeggen ook wel eens: ‘vanuit de grond tot in de mond’”, lacht Dominique. “Vroeger hadden we enkel een 31 en 41 graden jenever, 25 jaar geleden zijn we gestart met het maken van citroenjenever, en erna legden we ons ook toe op kriekenjenever en advocaat. De laatste jaren ben ik bezig met een steam gin. Deze wordt met stoom gestookt”, voegt Ludo toe.

Je kan alle jenevers proeven in het koffiehuis zelf. En als het je bevalt, kan je jezelf ook een flesje aanschaffen in hun winkel. Echter ook drankencentrales, speciaalhandel en wijnhuizen kopen de producten aan. “Je hoeft dus niet speciaal naar ons te rijden om van de specialiteiten te proeven”, lacht Dominique.

Koffie van lokale branderijen

In het koffiehuis kunnen mensen binnen en buiten vertoeven, en genieten van de gezellig stijl van de hoeve. “Door de coronacrisis is de capaciteit wel wat minder, maar normaal kunnen we binnen 60 mensen zetten, en op het terras ook een 60-tal.” Net als in de jenever, blijkt de familie ook belang te geven aan koffie met smaak. “We kiezen voor kleine branderijen, liefst lokaal, die hun koffie zelf branden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Wilmots en Hoorens”, vertelt dochter Eva, die meehelpt in het koffiehuis en in de keuken.

“Alles in het koffiehuis is ambachtelijk gemaakt, van de cakejes tot de taartjes. We hebben ook wat fruitbomen staan op onze grond, waar we ons fruit vandaan halen voor de patisserie”, klinkt het. Een restaurant is er niet. “Maar er zijn wel toffe restaurantjes in de buurt.”

B&B in ‘jenever’stijl

De gezelligheid van het koffiehuis wordt bovendien doorgetrokken naar het B&B-gedeelte. “Oorspronkelijk was het een berging-varkensstal dat we al lang niet meer gebruikten. We hebben het dak kunnen ophogen en daaronder kamers gemaakt. We hebben de pech gehad in 2009 een brand te hebben gehad. Erna konden we vernieuwen en konden we extra kamers maken”, vertelt dochter Ilse tijdens de rondleiding doorheen het pand. De familie biedt 7 landelijk ingerichte kamers aan, die elk een naam krijgen in het jeneverthema. Bovendien is de familie van plan om uit te breiden in capaciteit, wat kamers betreft. “Het huis waarin Sofie nu woont, staat voor een groot deel leeg. Daar willen we nog enkele kamers in maken. Dat zal prachtig worden met het uitzicht op de velden met onze koeien.”

De B&B draaide tijdens corona nog wel op volle toeren. In de week hebben ze namelijk een vaste groep werkmannen die er al 15 jaar komen. “We hebben er altijd voor gezorgd dat ze proper materiaal hebben, en altijd dezelfde kamer kregen”, vertelt Dominique. “Toen ik de opleiding hoevetoerisme volgde, leerde ik dat je altijd 3 doelgroepen moet hebben: zakenmensen, werkmensen en toeristen. Dat hebben we altijd gehad.”

Graag grote groepen

Iedereen is welkom in stokerij Van Damme. “Het zou echter wel fijn zijn mochten mensen kiezen om in groep naar ons te komen, want daar willen we ons op toeleggen. Zo zou een familie- of vriendengroep van 15 man perfect de locatie kunnen afhuren voor een weekend: ideaal, want ieder heeft dan een eigen kamer, een verbruikszaal, keuken, tuin,” Ook de vergaderruimte biedt mogelijkheden, voor een teambuilding bijvoorbeeld. “We hebben de faciliteiten om presentaties te laten zien, en de ruimte is zeker groot genoeg voor 50 tot 60 personen. 80 personen zonder de coronacrisis”, lacht Ilse. Zij en haar zussen staan al klaar om enthousiast mensen te ontvangen in de 21e eeuw. De familietraditie startte in de 19e eeuw, maar is duidelijk nog niet aan zijn einde toe.

Ben je geïnteresseerd in wat de familie te bieden heeft, dan kan je je informeren via hun website www.stokerijvandamme.be.

Marlies Vleugels