Vlaamse bio legt

het af tegen Waalse

Het departement Landbouw en Visserij bracht maandag haar jaarlijkse biorapport uit: ‘De biologische landbouw in 2018’. Daarin staan onder meer de resultaten voor bio van het consumentenonderzoek dat onderzoeksbureau GfK uitvoert in opdracht van VLAM, en de verzamelde gegevens van verschillende certificeringsinstanties.

Eind 2018 is 1,3% van het Vlaamse landbouwareaal biologisch. In Wallonië is intussen één hectare op tien biologisch. Alle Belgen samen besteedden in 2018 760 miljoen euro aan bioproducten, 15% meer dan in 2017. De Vlamingen spendeerden slechts 289 miljoen euro daarvan, een daling van 2% vergeleken met 2017.

Waalse bio gaat vooruit

Vooral in Wallonië namen de bestedingen toe, met maar liefst 40% in de categorie verse biovoeding en -dranken. Vlaanderen trappelt in die categorie ter plaatse. Waar beide regio’s vorig jaar op een gelijk niveau stonden, heeft Wallonië nu een opmerkelijke voorsprong. Stagneert de verkoop van bio in Vlaanderen? En hoe verklaar je dat verschil in groei?

Sabrina Proserpio, persmedewerker bij BioForum, maant aan de cijfers van GfK in het juiste licht te zien. “Die conclusie is niet gebaseerd op de omzetcijfers van de Vlaamse winkels, maar op een extrapolatie van het aankoopgedrag van 5.000 Belgische gezinnen. De opening van een nieuwe winkel in de buurt van die gezinnen, bijvoorbeeld, kan die cijfers beïnvloeden.”

Gesterkt door politiek

“Ons aanvoelen is niet dat er echt een stagnatie is in Vlaanderen, dat signaal krijgen we niet uit de markt. Dat het in Wallonië sneller gaat, zou wel kunnen kloppen. Er openen meer biowinkels en er zijn meer bioboeren. In Wallonië eten mensen graag lokaal en seizoensgebonden, bio past daarin. Ik denk dat de link met de consument er sterker is. Korteketenverkoop zit in Vlaanderen in de lift, maar is in Wallonië veel meer ingeburgerd”, vervolgt Proserpio.

Een andere verklaring ziet ze in de politiek. “Wellicht wordt Wallonië - meer dan Vlaanderen - beïnvloed door de bijzonder sterke bio-boom in Frankrijk. Net als in Wallonië staat de politiek daar vol achter het bio-project. Hierdoor worden meer middelen vrij gemaakt, bijvoorbeeld voor promotie.”

Sterkste groeier: eieren

Het aantal stuks pluimvee onder biocertificering groeide in Vlaanderen met 16%. Daarbij viel de groei bij de vleeskippen groter uit dan bij de legkippen. Bio-eitjes kosten bijna dubbel zoveel als een standaard scharrelei. Toch toonden eieren zich in de bestedingen de beste groeiers, naast vlees en zuivel. Een derde van de bio-consumenten koopt eieren, en het ziet ernaar uit dat die sinds 2005 steeds stijgende trend zich verderzet. Hoe komt het dat de bio pluimveesector hoge ogen gooit?

Paul Verbeke, ketenmanager bij BioForum, legt uit: “De biologische pluimveesector is vrij goed georganiseerd en gestructureerd. Enkele spelers slagen erin om producenten te motiveren om mee in het verhaal te stappen. Bio-pluimvee heeft daarnaast een stevig verhaal op het vlak van dierenwelzijn, en de consument staat hier steeds meer voor open. De smaak van biologisch pluimveevlees ten slotte is niet te evenaren.”

Bio voor iedereen

Ondanks de verhoogde aandacht voor bio van de klassieke supermarkten gaat hun bio-marktaandeel opnieuw 3% achteruit, net als het jaar voordien. Toch blijven ze met hun marktaandeel van 36% het belangrijkste biokanaal van België. De zogenaamde ‘hard discount’ supermarkten, zoals Lidl en Aldi, leveren het percentje marktaandeel dat ze vorig jaar wonnen weer in. Met hun marktaandeel van 10% blijven het bescheiden spelers, maar op de lange termijn zijn zij het sterkst gegroeid, staat te lezen in het rapport.

Tegelijk toont het biorapport een lichte stijging in het aandeel bio in de aankopen van mensen met lagere inkomens. Een link is snel gelegd. Wat vindt BioForum van die evolutie? Proserpio: “Dat is op zich positief, want het maakt bio toegankelijker. Anderzijds is er een risico aan verbonden: door de lage prijzen bij Lidl en Aldi, zou er een prijzenoorlog kunnen ontstaan tussen de supermarkten. Prijsdruk kan gevolgen hebben voor de gespecialiseerde biowinkels en uiteindelijk ook bij de boeren problemen veroorzaken.”

Op zoek naar bio

“Het gespecialiseerde kanaal staat trouwens op de tweede plaats, na de gewone supermarkten, met 33% van het marktaandeel”, voegt Proserpio nog toe. “Dat wil zeggen dat mensen nood hebben aan gespecialiseerde verkooppunten, met misschien een persoonlijkere service en vooral een breed en volledig bio-aanbod. Het zegt ook dat mensen echt op zoek gaan naar bio.”

Wat vindt de biosector van dit rapport? “De sector blijft groeien, dat is positief. De stagnatie van de consumptiecijfers in Vlaanderen bewijst dat we toch moeten blijven inzetten op de communicatie en de promotie van bioproducten. Je moet mensen uitleggen waarover bio gaat, zodat ze de meerprijs willen betalen”, antwoordt Proserpio.

Op de website van het departement Landbouw en Visserij kan u het biorapport 2018 inkijken. Op www.lv.vlaanderen.be kiest u het vakje ’Voorlichting en Info’. Daar klikt u via ’Publicaties en Cijfers’ door naar ‘Studies’, ‘Sectoren’ en ten slotte ‘De biologische landbouw in Vlaanderen’.

Dorien Colman