Franson: “Liever een grote speler in een klein marktsegment dan omgekeerd”

Agriflanders is voor Franson dé kans om als bedrijf aanspreekbaar te zijn voor klanten. “We hebben niet enkel de verkopers op onze stand, maar ook de mensen van nutritie, facturatie en dispatch. Veehouders hebben op Agriflanders de tijd voor een relaxte babbel, wat soms ontbreekt als we langskomen op het bedrijf”, zegt Van Malleghem.

“Dat we met het voltallige team aanwezig zijn op deze beurs, benadrukt dat wij een familiebedrijf zijn. En Agriflanders wordt supergoed georganiseerd, anders zouden we niet blijven terugkomen als standhouder.” Agriflanders is overigens de enige Belgische vakbeurs waar het bedrijf uit Eke aan deelneemt. Daarnaast hebben ze een stand op de Sommet de l’Elevage in Frankrijk.

Gespecialiseerd in voer voor runderen

Door de specialisatie in voer voor runderen, naast kleine herkauwers en paarden, is Franson niet de grootste speler in de Belgische veevoederindustrie. De oorsprong van de runderspecialisatie ligt in de ondernemingsgeest van Frans, de vader van Alex.

“Mijn vader Frans begon medio 1960, naast de maalderij-activiteit, als handelaar in de producten van veevoederfabrikant Versele-Laga. Hij wou op zichzelf beginnen in veevoer, maar had niet het kapitaal om te investeren in een dure maal-, meng- en perslijn voor korrels. Daarom startte hij in de jaren 70 met een eenvoudige omgebouwde bloemmenger om muesli te maken, wat we tot vandaag nog steeds ‘All Mash’ noemen in het vakjargon. All Mash, een mengsel van grove grondstoffen besproeid met melasse, kan je enkel aan runderen voederen. Daarnaast is het grondstoffenpakket voor een herkauwer anders dan voor een eenmagige. Dus daar komt die specialisatie vandaan”, duidt Van Mallehem.

Sterke positie in nichemarkt

Het bedrijf veranderde van naam en van locatie, maar tot vandaag de dag houdt Alex Van Malleghem vast aan die focus op de markt voor rundervoer, om verschillende redenen. “Voer voor runderen maakt op zich minder dan een kwart uit van de voedersector. De echt grote volumes zitten bij de varkens. Wij willen niet met die grote volumes gaan concurreren, al zeker niet in de mature veevoedermarkt van vandaag.

Voor varkens en kippenvoer heb je een andere logistiek, marketing, prijszetting en bedrijfsmodel nodig. Als oorspronkelijke vleesveespecialist zitten wij in een relatief kleine niche van de sector (vleesvee is op zijn beurt weer een kwart van de rundveevoerproductie), maar wij kennen die niche als geen ander. Dat is onze sterkte en daar bouwen wij op voort. Bovendien hebben wij voor de productie van onze All Mash en korrels in Eke (Nazareth-De Pinte) een modern machinepark dat uniek is in Europa. Dat vormt, samen met onze kennis, ervaring en flexibiliteit, onze voorsprong op andere aanbieders.”

Heel eerlijk product

De All Mash maakt na al die jaren nog steeds een kleine helft uit van het volume van Franson. “Het blijft een heel eerlijk product. Je kan niet liegen tegen de klant. Als je als producent zegt dat iets in het voer zit, moet de klant het er ook in zien zitten. Dat is een ander verhaal dan bij een geperste korrel. De voedingsstoffen van onze All Mash worden bovendien door runderen beter opgenomen dan als ze in een korrel zouden zitten. Voor vleesvee betekent voederopname hetzelfde als groei. Bietenpulp heeft een microscopische sponsstructuur, een ideale habitat voor de microflora in de pens. Herkauwers hebben die sponsstructuur nodig en in een samengestelde korrel gaat die structuur grotendeels verloren.

“Ik beschouw ons bedrijf graag als de keuken van een gastronomische chef. Het idee is dat als het voer niet lekker is, dat de dieren het dan zullen laten liggen. Wij werken bijna altijd op maat van elke individuele klant. Alles begint met een analyse van de bestaande situatie bij een nieuwe afnemer. Wat heeft hij zelf aan (ruw)voer, welke rassen heeft hij in de stal, zit hij in de korte keten of volgt hij een lastenboek van een retailer, en wat heeft hij nog nodig van ons om te bereiken wat hij wil bereiken? Wij hebben dus geen standaardproducten of -formules.”

Vertrouwen in veldbonen

Franson heeft 150 grondstoffen op voorraad, die individueel kunnen ingezet worden in mengsels. Daarbij is ook plaats voor lokaal geproduceerde grondstoffen, zoals nevenstromen van olieslagerijen en van voedingsbedrijven. Voor het mengen kunnen grondstoffen afgewogen worden van 10 g tot 3.000 kg nauwkeurig.

De CEO van Franson gelooft dat er inzake veevoer een toekomst is in Vlaanderen voor veldbonen. “Ik geloof daarin, meer dan in bijvoorbeeld lokaal geteelde soja. De nieuwe varianten veldbonen gedijen goed in Vlaanderen en hebben minder opbrengst-risico. Het is een vlinderbloemige die stikstof uit de lucht haalt en het is een prima bron van eiwitten, maar als verwerker heb ik er veel meer van nodig dan er vandaag aangeboden wordt. Als wij veldbonen toevoegen aan de samenstelling voor een bepaalde veehouder, dan verwacht die klant dat we die samenstelling met de veldbonen het hele jaar door kunnen leveren. Er is inzake veldbonen eenvoudigweg meer volume nodig.”

Als ondernemer volgt Alex Van Malleghem de rundveesector van dichtbij. Hij stelt vast dat steeds meer Vlaamse vleesveehouders stoppen door pensioen of omwille van problemen met de rendabiliteit. Als er jonge boeren zijn die de vleesrunderenactiviteit overnemen of ermee starten, is het zeer belangrijk dat het bedrijf economisch rendabel en leefbaar is. Leefbaar wil zeggen dat het gezin dat het bedrijf uitbaat zich kan verzoenen met het ritme van een bedrijf met levend vee, 24 uur per dag, 7 op 7, jaar na jaar. Dat is niet evident, mensen willen vandaag naast werken ook een leven daarnaast. En dat is ook niet verkeerd, ouders dienen tijd te investeren in elkaar en in hun gezin en hun vrienden. Dankzij de technologische ontwikkelingen zal dit ook steeds makkelijker kunnen, het is gewoon belangrijk om hiervoor open te staan. En ja ook op het gebied van voeding staat de tijd niet stil; meer ruwvoeder en (hofeigen) producten, minder maar efficiënter krachtvoeder, pensbestendige grondstoffen, perfect uitgebalanceerde rantsoenen. Deze zaken zorgen voor de zo noodzakelijke economische rendabiliteit.

Markt zal niet opdrogen

Dat er in Vlaanderen ‘nieuwe’ rassen bij komen in het vleesvee, ziet Alex Van Malleghem als een opportuniteit. “Omdat wij voor elke klant op maat kunnen werken, kunnen wij onze samenstellingen aanpassen volgens het ras. Een Blonde of een Limousin heeft inzake voer andere behoeften dan een Parthenais of een Black Angus, zoals bij het melkvee een Holstein een ander voer vraagt dan een Jersey. Het Belgisch witblauw is voor het vleesvee nog steeds wat de Holstein is voor het melkvee: een Formule 1-bolide met hoge prestaties, die een al net zo hoge input vergen.”

Dat de markt voor rundsvlees op termijn helemaal zou opdrogen, ziet Van Malleghem niet gebeuren. “Er zullen altijd mensen zijn die vlees willen eten en die melk willen drinken en dan kan dat maar beter lokaal geproduceerd worden. Ik bemerk een politiek besef dat we aan de instandhouding van de lokale voedselproductie moeten werken, en kan dat alleen maar toejuichen.”

Lot zelf in handen nemen

“Gelukkig zijn er in de sector nog jonge gepassioneerde mensen die hun lot zelf in handen willen nemen. Ik merk dat de nieuwste generaties veehouders veel beter gevormd en geïnformeerd zijn en nog professioneler willen werken. Hoe meer kennis er is op een bedrijf, hoe beter dat bedrijf zal presteren. De sector van het vleesvee moet zelf de passie en de kunde in de stiel houden.”

De melkveesector in Vlaanderen staat volgens Van Malleghem al iets verder dan de vleesveesector. “Voor melkvee verwacht ik minder problemen inzake rendabiliteit en ik zie dat de meeste oplossingen voor lagere emissies in de eerste plaats voor melkvee bedoeld zijn en minder voor vleesvee. Het is alles bij elkaar beschouwd niet eerlijk dat enkel de melk- en vleesveehouders zouden moeten opdraaien voor wat de burger en de consument willen. Naast een aantal eerste initiatieven van de overheid, melkerij en veevoedersector, kijkt iedereen de kat uit de boom als er moet geïnvesteerd worden in meer duurzaamheid, terwijl dat eigenlijk een gedeelde verantwoordelijkheid is van veehouder, over alle schakels tot consument. Dan moeten ook de lasten van de verduurzaming verdeeld worden over al die partijen.”

Groeien in Frankrijk

Franson groeit nog als bedrijf, ondanks de lichte krimp op de Vlaamse thuismarkt. “Vooral op de Franse markt liggen er nog veel kansen voor ons. Daar vinden veehouders nog grote weides en stallen aan betaalbare prijzen. De Franse overheid doet bovendien veel moeite om jonge boeren een goede start te geven. Het was overigens ook niet zomaar dat we onze firmanaam veranderd hebben van ‘All Mash Van Malleghem’ naar ‘Franson’. Voor de Waalse en Franse markt ‘bekt’ deze naam veel beter. De nieuwe bedrijfsnaam komt trouwens uit het Scandinavisch en betekent ‘zoon van Frans’.”

“Met trots kunnen we aankondigen dat Aliments Lagrost vanaf 1 februari 2025 deel zal uitmaken van de Van Malleghem-groep. Aliments Lagrost is een Franse, familiale rundveevoederfabrikant die gespecialiseerd is in hoogwaardige All Mash, met andere woorden: onze Franse tegenhanger. De site is gelegen in Chérizet, in het Franse departement Saône-et-Loire. Omdat hun concept naadloos aansluit bij het onze, beschouwen we dit als een unieke opportuniteit om onze marktpositie in Frankrijk te versterken.”

“Daarnaast zien we dat de markt voor kleine herkauwers als schapen, geiten en alpaca’s in een snel tempo professionaliseert in België, Nederland en Frankrijk, wat ook nieuwe kansen schept. Zowel de geiten- als de schapensector in België als in Frankrijk zijn niet te onderschatten sectoren. Voor die kleine herkauwers kunnen wij de expertise inzetten die we opgedaan hebben met runderen.

Kennis en ervaring zijn voor mij sleutelwoorden, naast passie. Zelfs vandaag zijn er wetenschappelijk nog altijd een paar ‘blinde vlekken’ als we kijken naar herkauwers. Het lukt ons om naar de maan en straks naar Mars te reizen, maar hoe exact de magen van een herkauwer werken, daarover bestaan nog steeds een paar details die we wetenschappelijk nog niet 100% onder de knie hebben. Daar kunnen wij met onze ervaring het verschil maken”, besluit Alex Van Malleghem.

Op Agriflanders vind je Franson op stand 1661.

Filip Van der Linden