op een kantelpunt
Momenteel heeft 43% van de runderen en 42% van de schapen een vaccin tegen BTV3 gekregen. De immunisatie van runderen tegen EHDV gaat volgens de minister ook vooruit: 24,5% van de runderen is gevaccineerd. De vaccinatie tegen BTV8 hinkt in vergelijking nog achterop. Ongeveer 3% van de schapen en runderen is tegen deze variant ingeënt, blijkt uit de barometer die de vaccinatiecampagne opvolgt.
Vaccinleveringen
Tegen 1 juni moeten alle runderen, met uitzondering van vleeskalveren, en alle schapen geboren voor 1 januari 2025 de verplichte vaccinaties gekregen hebben. Daarvoor zijn er dus nog heel wat vaccins nodig. Grote leveringen van vaccins zijn volgens het persbericht aangekondigd voor de komende weken. Dit zal het volgens Clarinval mogelijk maken om voldoende vaccins te verkrijgen tegen eind mei om de hele veestapel te vaccineren.
Dat lijkt volgens de barometer in principe mogelijk voor BTV3. Tegen eind april moeten bijna alle benodigde vaccins geleverd zijn, wat dierenartsen nog een maand de tijd geeft om runderen en schapen te vaccineren.
Krapper wordt het voor EHD. Reeds 83,5% van de nodige vaccins is geleverd, maar pas tegen eind mei zou de rest beschikbaar moeten zijn. Tussen de eerste en tweede vaccinatie moeten 3 weken zitten, waardoor de deadline van 1 juni moeilijk haalbaar lijkt.
Die deadline lijkt al helemaal onmogelijk voor BTV8. Tegen dan zou maar zo’n 80% van de vaccins geleverd zijn, een vertraging die op het conto geschreven wordt van de vaccinleveranciers.
Uitstel?
Beleidsmakers, landbouworganisaties en dierenartsen maakten volgens onze informatie op 15 april een stand van zaken. Als er tegen dan onvoldoende vaccins beschikbaar zijn, komt een mogelijk uitstel van de 1 juni-deadline op tafel te liggen. Het kabinet van Clarinval kon over de mogelijkheid van een uitstel bij het ter perse gaan van dit artikel nog geen bevestiging geven.
Volgens VeDA, de syndicale beroepsorganisatie van de dierenartsen, worden alle middelen ingezet om de dieren tijdig gevaccineerd en beschermd te krijgen vooraleer het knijttenseizoen van start gaat. “Helaas verloopt de uitrol van de vaccinatiecampagne sterke vertraging op door het laattijdig en onregelmatig beschikbaar komen van de vaccins op de markt. Dit zorgt voor de nodige frustraties en nervositeit bij de dierenartsen, groothandels en veehouders. In een klassiek druk voorjaar zorgt dit voor onnodig oponthoud en stress voor de verschillende partijen. De dierenartsen kunnen maar roeien met de riemen die ze hebben en bijgevolg kunnen hierdoor waarschijnlijk de dieren niet op het geplande tijdstip uitgeweid worden. Bovendien dreigt er extra werk te komen wanneer de dieren al op de weide staan en is vaccineren tijdens het knijttenseizoen niet optimaal. Uiteraard verbinden alle partijen zich ertoe om tot een zo goed mogelijk eindresultaat te komen en om de desbetreffende ziektes voor te blijven.”
Ook Vlaams Belang stelt vast dat de vaccinvoorziening helemaal mank loopt. “De Vlaamse dierenartsen klagen al maandenlang over onvolledige en te trage vaccinleveringen”, stelt federaal parlementslid Katleen Bury (VB). “Dat zorgt voor gefrustreerde veehouders die hun dieren nu naar de weide moeten brengen zonder vaccins. Het vaccineren achteraf zal hun bovendien veel extra werk kosten.” Bury is niet te spreken over het positieve persbericht van minister Clarinval. “De aankondigingspolitiek en de goednieuwsshows die onder de Vivaldi-regering dagelijkse kost waren, worden door de Arizona-ministers van de regering-De Wever gewoon verdergezet. En ondertussen worden de Vlaamse veehouders aan hun lot overgelaten.”
Mocht de deadline van de vaccinatiecampagne uitgesteld worden, kan het zijn dat er in de zomermaanden nog dieren gevaccineerd moeten worden. Dat is juist wanneer de knijten die het blauwtongvirus en EHDV doorgeven het meest actief zijn. De vaccinatiecampagne dreigt dan haar doel te missen. De immuniteit door de vaccins zou te laat komen, waardoor het wilde virus nog rondwaart in de kuddes en overgedragen kan worden.
Vaccinatiecampagne
Of er nu uitstel komt of niet, de boodschap aan veehouders blijft dus nog steeds om zoveel mogelijk te vaccineren tegen deze dierziektes. “Vaccinatie is het enige efficiënte middel om onze beslagen te beschermen tegen ziektes zoals blauwtong en EHD. Om problemen zoals vorig jaar te vermijden, roep ik opnieuw op om de veestapels zo snel mogelijk te vaccineren, en in het bijzonder de dieren die binnenkort op de weide gezet zullen worden”, zegt Clarinval.
Bij Boerenbond blijven ze ook voorstander van de verplichte vaccinatie tegen blauwtong en EHD. Volgens de landbouworganisatie zijn er voldoende vaccins beschikbaar. “Ook voor blauwtong type 8 zal het lukken om elk rund en elk schaap tegen eind mei minstens 1 keer te vaccineren”, zegt woordvoerder Tessa De Prins. “De tweede vaccinatie van runderen tegen BTV8 zal in juni, ten laatste juli kunnen gebeuren. Dit is inderdaad tijdens het weideseizoen, maar dat is vermoedelijk nog op tijd vooraleer de besmette mugjes echt pieken. Bovendien zorgt vaccinatie dit jaar ook volgend jaar nog voor een gedeeltelijke bescherming. Op het terrein merken we alvast dat iedereen, zowel fabrikanten, als dierenartsen en veehouders, veel inspanningen leveren en alles in het werk stellen om de vaccinatiecampagne te laten slagen. Het vraagt veel inspanningen van alle betrokkenen, maar die wegen niet op tegen de mogelijke economische verliezen ten gevolge van blauwtong zoals we die vorig jaar kenden.”
Blauwtong richtte vorig jaar een ravage aan in de veestapels van Belgische veehouders. Meer dan 15.000 runderen en 23.000 schapen in België werden bijvoorbeeld getroffen door BTV3. EHD en BTV8 richtten vorig jaar – samen met BTV3 – een ravage aan in Frankrijk en rukken op naar het noorden. Beide virussen gaan zich meer dan waarschijnlijk verspreiden in België in de loop van 2025.
Daarom werd in het najaar in samenwerking met de veehouders en dierenartsen een verplichte vaccinatiecampagne op poten gezet. Daarvoor werd een budget van 40 miljoen euro vrijgemaakt. Tot dusver werd bijna 30 miljoen euro daarvan toegekend, waarvan bijna het totaal onrechtstreeks betaald zal worden aan de rundvee- en schapenhouders via hun dierenartsen om de primovaccinatie van hun dieren te financieren. Anderhalf miljoen ging naar de sanitaire omkadering en het epidemiologisch toezicht van de beslagen.
