Nieuw-Zeeland melkt minder, EU 27 melkt meer
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep met ons de internationale zuivelmarkten van 8 december.
De bijna verwonderlijke Westerse eensgezindheid bij de start van de oorlog in Oekraïne heeft plaatst gemaakt voor een teruggekeerd protectionisme, dat we ook zagen tijdens de coronapandemie.
Spanningen tussen grootmachten
“Er is een grote spanning ontstaan”, stelt Raf Beyers. “Sommigen noemen het zelfs een risico op een nieuwe handelsoorlog tussen Europa en de Verenigde Staten (VS) over de buitensporige overheidssteun die de Biden-administratie zal uitrollen. Maar liefst 369 miljard dollar gaat naar het zogenaamde IRA. Inflation Reduction Act is een pakket aan subsidies en fiscale voordelen voor het Amerikaanse bedrijfsleven en voor consumenten. De wet bestaat voor een groot deel uit forse bedrijfssubsidies en uit belastingverlagingen voor schone energie en technologie. Europa zit met grote zorgen dat grote Europese industriebedrijven naar de VS kijken voor hun investeringen, temeer omdat Europa ook structureel met hogere energieprijzen lijkt te kampen. De IRA-wet in de VS doet de Europese Green Deal voor bedrijven meer op regelneverij lijken.
Intussen is er een echt handelsconflict aangesneden bij de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) tussen Europa en China rond een patentenoorlog in de techindustrie. Ook de spanning rond Taiwan, dat een ambassade in Litouwen heeft, speelt een rol. Dat de handelsmessen geslepen worden, is geen goed nieuws voor de al tanende wereldeconomie. De zorgen zetten zich door in de olieprijs, die ondanks dalende Amerikaanse olievoorraden stelselmatig blijft dalen. Met prijzen nabij 75 dollar per vat is het zwarte goedje niet echt duur te noemen.”
De voorlaatste Global Dairy Trade (GDT) van het jaar – op 6 december – ging 0,6% hoger, wat wisselkoersmatig eigenlijk geen stijging is.
Meer melk in de EU
Raf Beyers overloopt de melkproductie in de verschillende regio’s: “Oktober is in Nieuw-Zeeland de topmelkproductiemaand. Het grootste zuivelexportland ter wereld melkt op de piek van zijn seizoensmatige melkaanvoer echter -2,9% tegenover vorig seizoen. De Nieuw-Zeelandse melkveehouders worden beknot in melkproductie door wisselende weersomstandigheden, maar ook de strengere eisen rond milieu en klimaat van hun overheid baren hen zorgen. De Amerikaanse melkveehouders produceren over oktober 1,2% meer melk. Hiermee lijkt de toename van de vorige 2 maanden wat te milderen, na extra productie in september met +1,4 % en in augustus met +1,7 %. De Amerikanen komen zo over de eerste 10 maanden van het jaar op bijna net zoveel melk als vorig jaar. De Britten knopen over oktober plots aan met stevige 2,3% meer melk. We zien binnen Europa ook meer melk in de weekaanvoer tot en met week 47 van zowel Frankrijk (ongeveer+1%) als Duitsland (ongeveer +3%). Inschattende lijkt de EU27 zo over oktober af te stevenen op circa 1,5% meer melk.”
Sinds 20 oktober is de internationale Europese melkprijsvergelijking terug op gang getrokken door ZuivelNL en de EDF (European Dairy Farmers). “Dat is goed nieuws voor de transparantie en vergelijkbaarheid”, meent Beyers. “We zien zo dat Ieren in Europa de hoogste melkprijzen hebben gekregen de voorbije 12 maanden. Ook de Belgen, Duitsers en Nederlanders zitten in de bovenste regionen. De Fransen, Finnen, Spanjaarden en Britten hebben reden tot klagen. Intussen daalt de spotmelk deze week onder de magische 50 euro.”
Boterindex opnieuw naar beneden
De Europese boterprijs blijft klappen krijgen. De hoger dan verwachte melkproductie en de tanende vraag worden als oorzaken beschreven. Beyers: “Met een boterindex van 5.745 euro/ton ging de index voor tiende week op rij naar beneden. Op 10 weken is de boterprijs maar liefst 1.518 euro/ton van zijn topprijs kwijt, wat een daling is van 21%.”
Naast de boterprijs crasht ook de roomprijs deze week. Dit is echter een jaarlijks terugkerend fenomeen zo kort voor de feestdagen. Kiezen de Europese boterprijzen de richting van de prijzen in Nieuw-Zeeland? “Op de GDT ging de boterprijs deze week 1,9% achteruit en komt daarmee op 4.500 euro/ton. Dat de Europese boterprijs de voorbije lente en zomer recordprijzen liet optekenen heeft de Europese export wat verlamd, met 8% daling in volume. We zien echter een bijzonder fenomeen bij de Europese import van boter, die normaal nihil te noemen is. Deze import liet tot september een stijging optekenen van +194%, wat nog maar goed is voor een kleine 10.000 ton import van boter tot en met september. Die meer geïmporteerde boter in Europa komt bijna uitsluitend uit Oekraïne, Turkije en Nieuw-Zeeland.”
Zwakke export van melkpoeder
De Europese prijs van mageremelkpoeder (Skimmed Milk Powder, SMP) lijkt de voorbije 4 weken eerder wat te sputteren tussen 2.900 en 3.000 euro/ton. “Als we echter ook hier 10 weken terugkijken, dan is de SMP-index sindsdien ongeveer 797 euro/ton of 21% van zijn prijs kwijt”, legt Raf Beyers uit. “De SMP-index ging begin december, vooral onder impuls van de Nederlandse notering, naar 2.913 euro/ton. Nederland is een belangrijke exporteur van poeder, dus ze lijken een prijs te zoeken waaraan ze terug aantrekkelijk zijn voor export, ook omdat er signalen zijn dat er bijna geen exportvraag is momenteel.”
Op de GDT was SMP wel het product dat de mooiste prijsopstap maakte van +1,7%. Daarmee komt de prijs in Nieuw-Zeeland op 2.950 euro/ton. Vollemelkpoeder (Whole Milk Powder, WMP) bleef op de GDT gelijk in prijs en noteert bij onze tegenvoeters 3.240 euro/ton. Europa exporteerde tot september -20% WMP en -15% SMP. Deze zwakke exportcijfers beginnen zich te wreken op de prijzen.
De Europese kaasexport draait gelukkig nog wel net even goed als in 2021. De Europese kaasprijzen gaan de laatste weken echter zienderogen achteruit. Cheddarprijzen gaven al -11% toe, maar vooral de gouda- en mozzarellaprijzen dalen recent stevig met -23%. Zo zitten gouda en mozzarella nu dichtbij 4.000 euro/ton en zitten cheddarprijzen nabij 5.000 euro/ton.
