Inflatie stuwt Vlaams agrohandelsoverschot naar recordhoogte
Vlaanderen is en blijft een netto-exporteur van agrarische producten. De invoer bedraagt in 2022 46,4 miljard euro en de uitvoer 53,8 miljard euro. Het handelsoverschot bedraagt daardoor +7,5 miljard euro. In vergelijking met 2021 is zowel de invoer als de uitvoer met bijna een kwart gestegen. De stijging is het gevolg van de sterke inflatie.
Het totale volume van de agrohandel bleef nagenoeg constant. Dat blijkt uit het nieuwe agrohandelsrapport op basis van gegevens van de Nationale Bank van België en de Comext-databank van Eurostat.
Jo Brouns, minister van landbouw, “In tijden van geostrategische spanningen en klimaatverandering noteert Vlaanderen een handelsoverschot van 7,5 miljard voor zijn hele agrovoedingsketen, dat is het vierde grootste agrohandelsoverschot van de Europese Unie. Daarmee levert de agrovoedingssector een belangrijke bijdrage aan de welvaart van een op export gerichte economie zoals de onze. Economisch onderzoek wees er al op dat stijgende voedingsprijzen één van de belangrijkste economische gevolgen zullen zijn van de klimaat-verandering, een sterke binnenlandse voedingssector beschermt ons daar tegen. Ook belangrijk om aan te stippen is dat onze onmiddellijke buurlanden onze belangrijkste handelspartners zijn en wij die van hen.”
Meerwaarde creëren
Vlaanderen wordt gekenmerkt door een open economie en een exportgerichte agrovoedingsindustrie. Het positieve saldo wijst erop dat de Vlaamse agrovoedingssector meerwaarde creëert. We voeren veelal onbewerkte bulkproducten in en voeren in meer of mindere mate verwerkte producten uit.
De groei van de handelswaarde in 2022 hangt samen met de sterke inflatie. Het totale volume van de agrohandel is vrij constant gebleven, al zijn er verschillen tussen productgroepen. In 2022 was er op jaarbasis in België een toename van de prijzen voor goederen en diensten van 10,3%, aangewakkerd door fors stijgende voedsel- en vooral energieprijzen. De oorlog in Oekraïne versterkte de inflatie. Daarnaast speelt ook nog de heropleving van de economie na de covid-19-crisis die in 2020 begon.
Ook de totale Vlaamse in- en uitvoer van goederen nam in waarde toe, en zelfs een pak sterker dan bij de agrohandel. Voedingsproducten zijn net iets minder conjunctuur- en crisisgevoelig omdat de consumptie ervan niet of nauwelijks uitgesteld kan worden. Vlaanderen heeft in 2022 een tekort bij de totale goederenhandel door de duurdere ingevoerde aardolie en aardgas.
Zuivel en kunstmest
Zuivelproducten zijn in 2022 ons belangrijkste product binnen de totale agrohandel. Ze laten de hoogste invoer- en uitvoerwaarde optekenen. Kunstmest staat in 2022 verrassend op de tweede plaats bij de exportproducten en wordt gevolgd door vers vlees en cacaoproducten. Het grootste handelsoverschot is er voor aardappelbereidingen, gevolgd door vers vlees, cacaoproducten, banketbakkerswerk, bier, bestrijdingsmiddelen en diepvriesgroenten. Vlaanderen, centraal gelegen in het welvarende West-Europa, importeert via zijn havens veel uitheemse producten, zoals bananen en kiwi’s, die deels voor de wederuitvoer bestemd zijn. Een aanzienlijk handelstekort is er bij oliezaden (koolzaad en soja), granen (tarwe, gerst en maïs), oliën, koffie, cacao, wijn, vis en zeevruchten.
Handel met Frankrijk, Nederland en Duitsland
Frankrijk is onze voornaamste afzetmarkt, goed voor 10,4 miljard euro. Nederland en Duitsland volgen met respectievelijk 9,6 miljard euro en 7,9 miljard euro. Het Verenigd Koninkrijk staat afgescheiden op de vierde plaats. De export naar over het Kanaal blijft ook na de Brexit gestaag stijgen. De twee voornaamste niet-Europese klanten zijn de Verenigde Staten en China.
Nederland exporteert voor 12,9 miljard euro aan agrohandelsproducten naar Vlaanderen en is met 28% van de invoerwaarde veruit onze belangrijkste leverancier. Daarna volgen Frankrijk en Duitsland. 31% van de geïmporteerde producten komt van buiten de EU. Vlaanderen boekt het grootste agrohandelsoverschot met het Verenigd Koninkrijk, gevolgd door Duitsland en Frankrijk. Met Nederland, Brazilië, Ivoorkust, Canada en Australië is er een stevig handelstekort.
Vlaanderen van belang
Het Vlaamse aandeel in de totale Belgische invoer van agrarische producten bedraagt 86,5%, bij de uitvoer is dat 84,5%. Het aandeel van Vlaanderen in de EU-handel van agrarische producten zit rond de 6,5% bij de invoer en 7% bij de uitvoer. België is in de EU de zesde grootste uitvoerder van agrarische producten, na Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië, en heeft het vierde grootste agrohandelsoverschot, na Nederland, Polen en Spanje.
Uit voorlopige cijfers blijkt dat de groei van de agrohandel zich in de eerste 3 maanden van 2023 doorzet, maar in iets mindere mate dan in dezelfde periode van 2022. De nog altijd duidelijke toename van de agrohandel, met een aantal goed boerende producten zoals aardappelbereidingen bij de uitvoer en koolzaad bij de invoer, staat in contrast met de totale Vlaamse handel, waar er zich een kleine daling optekent. De inflatie staat intussen ook al op een lager peil door de fikse daling van de energieprijzen.
