Demir verdedigt Vlaams natuurbeleid
Drie erkende terrein beherende natuurverenigingen riskeren subsidies die ze hebben gekregen voor de aankoop van gronden en voor onthaalsubsidies te moeten terugbetalen. Het gaat om Natuurpunt, vzw Durme en Limburgs Landschap.
De vzw Vlaamse Vereniging Gelijkberechtiging Natuurbeheer (VVGN) heeft zich lastens de 3 organisaties beklaagd bij de Europese Commissie wegens al dan niet vermeend misbruik van de Europese staatssteunregelgeving.
Onderneming of niet?
Tot 10 jaar geleden waren natuurverenigingen niet onderworpen aan die Europese staatssteunregelgeving. Men ging er tot dan van uit dat natuurverenigingen geen ondernemingen waren. Dat veranderde na een discussie in Duitsland. Sindsdien worden natuurverenigingen steeds meer beschouwd als ondernemingen van zodra zij iets of wat economische activiteiten ontplooien. Soms zijn die zeer minimaal, zoals het uitbaten van een onthaal- of bezoekerscentrum, het verkopen van nestkastjes of brochures.
Volgens Wilfried Vandaele (N-VA) zorgt dat voor een cascade in de hele Europese Unie. In de commissie Leefmilieu van het Vlaams parlement van 21 november wees hij op de VVGN, die de Vlaamse subsidieregeling aan terrein beherende natuurverenigingen aanvecht. Volgens Vandaele werd die vzw blijkbaar uitsluitend opgericht om de subsidies aan de natuurverenigingen bij ons te bekritiseren. De terugvordering voor de aankopen die in het verleden gebeurden, hangt dan als een soort zwaard van Damocles boven het hoofd.
Intussen is sinds 2017 een nieuwe regeling van kracht waarbij ook particuliere eigenaars aan terreinbeheer kunnen doen. De bestaande klacht steunt op de oude regeling, maar de vraagsteller wilde weten hoe de zaken er momenteel voor staan.
Onrechtmatige staatssteun?
Minister Zuhal Demir (N-VA) bevestigde aan haar partijgenoot dat de bedoelde klacht nog aanhangig is bij de Europese Commissie. Het gaat in casu over de subsidies die werden toegekend in de periode van 28 februari 2003 tot en met 28 oktober 2017 voor de aankoop van gronden met het oog op de erkenning ervan als natuurreservaat en over de onthaalsubsidies voor de inrichting van onthaalpoorten. De klager voert aan dat deze maatregelen onrechtmatige en verboden staatssteun vormen in de zin van de Europese staatssteunregels en dat deze dus moeten worden teruggevorderd.
De klacht werd door de Europese Commissie in 2016 on hold gezet, maar in februari van vorig jaar kwam het bericht dat het dossier werd heropend. Dat gebeurde op verzoek van de klager.
Overleg mislukt
Demir voert aan dat ze de voorbije maanden heeft getracht om met de klager te overleggen. Ze zegt dat de eisen van de klager verregaand zijn en dat ze aantonen dat de klager door middel van deze klacht een oneigenlijk doel nastreeft. Daardoor kan de minister niet tegemoetkomen aan zijn eisen.
Minister Demir belooft om, in het belang van het Vlaams natuurbeleid, maar ook van de Vlaming wiens belastinggeld daarvoor werd aangewend, alles op alles te zetten om het Vlaams natuurbeleid niet onderuit te laten halen. Ze kan het standpunt dat de ondergeschikte commerciële activiteiten aan de kerntaak van deze natuurverenigingen ervoor zorgen dat deze organisaties als ‘onderneming’ zouden worden bestempeld, niet bijtreden.
Jacht als norm
Een negatieve beslissing van de Europese Commissie in dit dossier zou betekenen dat het Vlaamse Gewest subsidies waarmee natuurreservaten zijn aangekocht en waarvan de natuurverenigingen de eigenaar zijn, zal moeten terugvorderen.
Demir gaf nog mee dat de klager niet alleen de terugbetaling van de aankoopsubsidies uit de periode 2013-2017 eist. De klager vraagt ook dat er wordt afgezien van de verplichting om bepaalde gebieden structureel open te stellen voor het publiek. Hij wil ook dat de regels die gelden in natuurreservaten drastisch worden versoepeld. “Zodat de jacht de norm wordt in deze gebieden”, vreest Demir. Bovendien eist men het voorzien van werkingssubsidies voor privénatuurbeheerders en het voorzien van gunstregimes wat belastingen voor privédomeinen aangaat.
Het standpunt van Vlaams leefmilieuminister Zuhal Demir oogstte bijval bij de meerderheid van de commissieleden. In Open Vld-hoek opperde men de suggestie om privé-eigenaars op een gelijke manier te behandelen en om in de toekomst soepeler te zijn voor privé-actoren die goede bedoelingen hebben en die een meerwaarde willen bieden voor de natuur in Vlaanderen.
