Dossier nieuwe genomische technieken loopt vast in Raad
De Europese lidstaten geraken het niet eens over het voorstel van de Commissie ter versoepeling van de wetgeving rond nieuwe genomische technieken (NGT’s). Er zal dus weinig vooruitgang komen in het dossier voor de Europese verkiezingen in juni.
De lidstaten vinden geen gemeenschappelijke grond over het voorstel van de Commissie om bepaalde nieuwe genomische technieken (NGT’s) in de landbouw vrij te stellen van de strenge ggo-wetgeving. Hierdoor kan de Raad geen standpunt innemen voor onderhandelingen met het Europees parlement en de Commissie over het voorstel tot versoepeling. Dit meldde federaal landbouwminister David Clarinval (MR), die de gesprekken tussen de Europese landbouwministers over dit onderwerp coördineert in het kader van het Belgisch voorzitterschap van de Raad, op 26 maart.
Die gesprekken zijn een werk van lange adem. Spanje, die voor België het voorzitterschap van de Raad had, deed al heel wat voorbereidend werk om alle neuzen in dezelfde richting te proberen krijgen. Het was ook de Spaanse delegatie die het dossier van de NGT’s aanhaalde op de Landbouwraad van 26 maart. In een voorbereidende nota benadrukten zij de noodzaak om te werken aan een nieuw wettelijk kader voor NGT’s: “Plantenveredeling op basis van nieuwe genoomtechnieken is een van de domeinen van de biotechnologie die de Europese Unie moet versterken. Deze strategische technologieën zullen immers de soevereiniteit en het concurrentievermogen van onze landbouw- en voedselsystemen als strategische sectoren voor de Europese Unie waarborgen. NGT’s zullen ook de agro-ecologische overgang en de veerkracht van deze sectoren faciliteren en tegelijkertijd hun afhankelijkheid van derde landen, in een steeds onzekerder wordende geopolitieke context, verminderen.”
Octrooien en traceerbaarheid
Het Belgisch voorzitterschap vindt geen gekwalificeerde meerderheid van lidstaten (minstens 65% van de Europese bevolking) voor één gedragen standpunt over een versoepeling van de NGT-regelgeving. Zo moet België zich onthouden omdat de partij Groen überhaupt tegen een versoepeling van de wetgeving rond ggo’s (genetisch gemodificeerde organismen) is.
Er is ook nog discussie over de mogelijkheid om octrooien te nemen op planten en zaaigoed van NGT’s. Polen wil bijvoorbeeld dat bedrijven geen octrooien kunnen vragen op zaaigoed dat ze met NGT’s ontwikkeld hebben. Andere lidstaten zijn hier dan weer tegen en zouden hun steun intrekken mocht dat verboden worden.
Polen volgt hierin het Europees parlement, dat ‘een volledig verbod op octrooien voor NGT-planten, plantaardig NGT-materiaal, delen daarvan, genetische NGT-informatie en de daarin vervatte proceskenmerken’ wil, aldus een persbericht nadat het Europees parlement haar standpunt had bepaald begin februari. Zo wil een meerderheid van de parlementsleden ‘juridische onzekerheden, hogere kosten en nieuwe afhankelijkheden voor boeren en kwekers’ voorkomen.
Daarnaast is er ook nog discussie binnen de Raad over de mate waarin de NGT-oorsprong van voedsel op het etiket gecommuniceerd moet worden naar de consument.
Wat nu?
Clarinval geeft aan dat het Belgisch voorzitterschap zal blijven onderhandelen met de lidstaten om tot een gedragen standpunt te komen. De onderhandelingen met het parlement en de Commissie zullen wel sowieso voor na de verkiezingen in juni zijn. Om op tijd klaar te zijn hadden die zogenaamde triloge onderhandelingen al in maart moeten plaatsvinden.
Het Europees parlement zal wel eventueel opnieuw stemmen over het dossier op de plenaire zitting van 24 april. Zo hopen ze hun positie erover te consolideren en kunnen de fracties eventuele amendementen indienen. Tijdens de Milieucommissie van 9 april beslissen europarlementariërs of ze het dossier terug opentrekken en naar een tweede stemming gaan.
Via Campesina, een vereniging van kleinere landbouworganisaties die tegen een versoepeling van ggo’s is, riep 3 april in een open brief naar de leden van de Milieucommissie op om een tweede stemming tegen te houden. Volgens hen zijn er nog te veel belangrijke kwesties in het dossier onopgelost, zoals de octrooibaarheid van NGT’s en traceerbaarheid. De organisatie vraagt om enkele onderzoeken hierover eerst af te wachten.
Minister Clarinval daarentegen is van mening dat NGT’s een deel van de oplossing zijn om positief bij te dragen aan de omgeving. NGT-planten zouden beter bestand zijn tegen droogtes, ziekten en plagen, waardoor de landbouw minder water en pesticiden nodig zou hebben. “Het is zeker niet de bedoeling om de consument op welke manier dan ook te raken. NGT’s die onder de nieuwe regeling vallen, versnellen enkel wat er al gebeurt in de natuur en klassieke plantveredeling. Ze zijn nodig voor de toekomst van de landbouw.”
