Succesvol samenwerken aan voedselveiligheid
Het platform One Health is intussen een vaste waarde op de Beurs van Libramont. Ook tijdens deze editie sierden een rist leuke infopanelen over de diverse agrovoedingsketens een groot deel van hal 1. Tijdens de officiële opening van dit platform werd het belang van nauwe samenwerking tussen de verschillende actoren in het kader van voedselveiligheid benadrukt.

Een 20-tal partners werkten op het plaform One Health opnieuw samen om het thema ‘Van het land tot op je bord’ voor te stellen.
Met dit initiatief maken deze partners de beursbezoekers duidelijk dat de diverse landbouwsectoren sterk met elkaar verbonden zijn. Ze deden dit opnieuw op een informele manier. De duiding op de kleurrijke infopanelen, zowel in Nederlands als in het Frans, leverde immers antwoorden op eenvoudige, maar belangrijke vragen over de productie en verwerking van landbouwproducten in de plantaardige en dierlijke sector. Ook de risico’s die hiermee verbonden zijn voor onze voedselveiligheid kwamen mee aan bod. Als beloning van de quiz kregen de deelnemers de traditionele pannenkoek die er steeds symbool staat voor een mooie combinatie van plantaardige en dierlijke ingrediënten.
Complexe uitdagingen
“Dit platform One Health toont de onderlinge samenhang tussen de gezondheid van mens, dier, plant en ecosystemen”, stelde coördinator Jean-François Heymans bij de officiële opening van het platform. “Voor het derde opeenvolgende jaar brengen we de actoren uit de diergezondheidssector, de plantaardige sector en enkele federale organisaties, zoals Sciensano, het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en de FOD Volksgezondheid samen. Deze samenwerking is het resultaat van gezamenlijke inspanningen en een gedeelde visie.”
Heymans verwees naar de complexe uitdagingen waar we vandaag de dag mee worden geconfronteerd. “Denk aan zoönosen, antimicrobiële resistentie, nieuwe vormen van voedselproductie en -consumptie, verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, de klimaatverandering…” Als dierenarts illustreerde Heymans enkele gevolgen en bedreigingen door de klimaatverandering: “We worden geconfronteerd met enkele opkomende of heropduikende dierziekten, die vaak door vectoren worden overgedragen, zoals Afrikaanse varkenspest, blauwtong met verschillende serotypen, nodulaire dermatose (lumpy skin disease), het Westnijlvirus of infectieuze anemie bij paarden. Het zijn ‘exotische’ vectorziekten waarvan ik me herinner dat in mijn opleiding zo’n 30 jaar geleden letterlijk stond: ‘exotische ziekte, niet te bestuderen’... Gelukkig zijn deze ziekten geen zoönoses, maar ze tonen duidelijk aan dat men milieu en (in)directe effecten op dier- en volksgezondheid niet van elkaar kan loskoppelen.”
De situatie geldt ook voor de plantaardige sector. Het FAVV meldde immers recent de vondst van Japanse kevers en de oosterse fruitvlieg. Het zijn soorten die enorme schade kunnen aanrichten aan gewassen.
Heymans: “Deze risico’s en uitdagingen, versterkt door de globalisering en toegenomen internationale handel, kennen geen geografische grenzen, en vaak ook geen grenzen tussen soorten. Door samen te werken onder het One Health-principe kunnen we de gezondheid van onze bevolking, onze veestapel en onze teelten beschermen, ons milieu behouden en de welvaart van onze landbouw en burgers waarborgen; ook voor de toekomstige generaties.”
Het One Health-platform toont aan dat plantaardige teelt en veeteelt onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. “We staan samen in voor een van de meest nobele opdrachten die er zijn: de mensheid voeden. Op het niveau van onze regio moeten deze sectoren ervoor zorgen dat we onze voedselautonomie kunnen garanderen, zowel in kwantiteit als in kwaliteit.” Voor Heymans past het platform dan ook uitstekend in het jaarthema van de beurs ‘Onze landbouw – iedereen betrokken, iedereen werkt mee!’
Belangrijke samenwerking
Kersvers gedelegeerd bestuurder van het FAVV Christine Romeyns ging in haar maidenspeech ook in op de verbondenheid van alle sectoren die deel uitmaken van dit platform. “Voor mij is het duidelijk: landbouw en voedselveiligheid zijn een zaak van ons allemaal.” Ze onderstreepte het belang van de waardering van het werk van al diegenen die zich elke dag inzetten om onze voedselveiligheid te waarborgen.
Het verantwoord voor haar ook de aanwezigheid van het FAVV aan dit platform. “Het is precies deze samenwerking tussen instellingen en actoren op het terrein die onze kracht zal zijn tegenover de huidige en toekomstige uitdagingen op het vlak van volksgezondheid, diergezondheid, plantgezondheid en uiteraard hun leefomgeving.” Net als Heymans wees Romeyns daarbij op de uitdagingen die de klimaatverandering met zich meebrengen alsook op de expertise die in ons land aanwezig is. Dat illustreerde ze met een recent voorbeeld. “Begin dit jaar werden we geconfronteerd met het risico op de introductie van mond-en-klauwzeer in onze veestapel. Dankzij de expertise van Sciensano op het gebied van analyses en wetenschappelijke kennis, en met de steun en nauwe samenwerking van onze partners DGZ en ARSIA die op het terrein werken, én uiteraard dankzij de waakzaamheid van veehouders en bedrijfsdierenartsen, kon het FAVV de risicodieren identificeren en snel informeren over de mogelijke aanwezigheid van de ziekte. Overleg en samenwerking met partners en bevoegde diensten maakten het mogelijk voor het FAVV om snel en doeltreffend op te treden.” De nieuwe CEO van het Voedselagentschap hoopt snel veel te leren en rekent daarvoor op al deze partners. “Want ik ben van één ding overtuigd: voedselveiligheid wordt niet zomaar beslist – ze wordt opgebouwd. En dat kan alleen als we samenwerken.”
Veel actoren betrokken
Waals minister Guy Coppieters (Les Engagés), onder meer bevoegd voor Volksgezondheid en Leefmilieu, woonde voor het tweede jaar op rij deze opening bij. “Sinds vorig jaar heb ik veel geleerd, bijvoorbeeld over biomonitoring. Het is duidelijk dat er bij het bewaken van onze voedselveiligheid veel actoren betrokken zijn. Het is dan ook knap om te zien hoe de platformen Plantengezondheid en Dierengezondheid en belangrijke overheidsdiensten hier en vooral ook op het terrein elkaar vinden en nauw samenwerken. Daar kunnen politici nog iets van leren”, grapte hij als afsluiter van de officiële opening.