EU-Outlook: varkensvleesproductie EU zakt lichtjes in
De consumptie van varkensvlees zal in de EU zelf in de periode tot en met 2030 afnemen. Een steeds groter deel van het geproduceerde varkensvlees wordt verkocht op de wereldmarkt. Vooral China zal steeds meer varkensvlees uit de EU importeren. Varkensvlees zal de komende jaren gemiddeld beter betaald worden. Dat blijkt uit de middellange termijn ‘Outlook’ van de Europese Commissie.
Na wat ups en downs kwam de varkensvleesproductie- en export in 2018 op recordniveau, schrijft de Europese Commissie. De komende periode zal de totale productie juist wat krimpen. Binnen de EU wordt minder vlees gegeten, en bovendien wordt vaker voor pluimveevlees gekozen. Toch zullen prijzen de komende 12 jaar gemiddeld hoger liggen dan nu het geval is. De Europese Commissie rekent op gemiddeld circa €1.500 per ton, wat ongeveer €100 meer is dan nu het geval is. Daarbij moet opgemerkt worden dat de kans dat prijzen gedurende de periode 2018-2030 rond €1.800 blijft hangen groter wordt geacht dan de kans op een prijs die blijft zweven rond €1.400 per ton.
De afgelopen jaren is de productie van varkensvlees in de EU licht gedaald. Dat komt volgens de rapporteurs vooral door de steeds hogere sociale druk en zwaardere milieuwetgeving. Na het implementeren van nieuwe dierenwelzijnsregels in 2012/2013 daalde de varkensvleesproductie sterk en stegen prijzen tot recordhoogte. Boeren werden gedwongen te investeren in nieuwe systemen, die gemiddeld veel productiever waren dan de oude systemen.
In 2014/2015 steeg de productie daarom snel uit boven het niveau van 2011, en ontstond overproductie. De Russische importstop kwam daar overheen. Rusland kocht tot dat moment ongeveer een kwart van de EU-exporten. Door de twee ontwikkelingen samen daalden de prijzen zeer sterk . De Europese Commissie greep in met een vrijwillige opslagregeling, die soelaas moest bieden terwijl de varkenshouderij haar aanbod aan de vraag aanpaste. In 2016 werd de productie verlaagd en kocht China op grote schaal varkensvlees in, met als gevolg dat prijzen stegen. Na twee jaar met een teruglopend aanbod is daarom de productie sinds 2017 weer stijgende.
In 2018 stijgt de productie opnieuw maar prijzen liggen weer op het lage niveau van 2015. De sector reageert langzaam; de zeugenstapel krimpt in de belangrijke varkensvlees producerende landen voorzichtig. De slachtaantallen zullen daarom in 2019 wel afnemen. In de jaren erna zal de toenemende bewustwording omtrent mest en de wetgeving die hierop volgt, de productiegroei in de landen met een grote intensieve veehouderij blijven drukken. In Duitsland bijvoorbeeld daalt de algemene productie, terwijl de biggenproductie deels wordt ingeruild voor de vetmesterij. Denemarken daarentegen vergroot de productie, terwijl hier steeds meer wordt gespecialiseerd in biggenproductie.
De productiviteit neemt de komende 12 jaar naar verwachting langzaam toe. De voerconversie en vruchtbaarheid neemt toe, dankzij genetische verbetering en de introductie van nieuwe stalsystemen. In de context van een krimpende binnenlandse vraag, zal de varkensvleesproductie naar verwachting met 0,2% per jaar krimpen.
Export afhankelijk van China
De wereldwijde importvraag naar varkensvlees zal naar verwachting blijven groeien, maar toch minder fel als in de afgelopen 10 jaar. Voor de Outlook-periode wordt gerekend op een groei van gemiddeld 0,7% per jaar. De EU verliest langzaam marktaandeel aan de VS. EU-exporten zullen naar verwachting langzaam toenemen tot 2,7 miljoen ton per jaar in 2030. Daarmee zal de EU goed zijn voor 30% van de wereldhandel in varkensvlees, terwijl de VS goed is voor een derde.
Hoe de markt zich ontwikkelt, hangt volgens de schrijvers van het rapport vooral af van de herstructurering van de Chinese varkenshouderij. Na een piek in 2016 is de varkensvleesexport vanuit de EU vrij stabiel gebleven. De Chinese vraag is weer wat afgenomen, maar dit wordt goeddeels gecompenseerd door meer kooplust in Japan en Zuid-Korea. China blijft wel de belangrijkste bestemming voor varkensvlees dat vanuit de EU naar derde markten wordt gebracht. China is goed voor 28% van het vanuit de EU uitgevoerde varkensvlees.
China is de grootste producent en consument van varkensvlees. Het land kent een nog onderontwikkeld productiesysteem met veel ‘backyard farming’, dus kleine onprofessionele bedrijfjes in de achtertuin. De overheid investeert uit zorg over importafhankelijkheid wel in modernisering. De ontwikkeling van de vraag hangt ook af van de vraag hoe snel en duurzaam het land de Afrikaanse varkenspest onder controle krijgt.
De Afrikaanse varkenspest heeft gezorgd voor regels die het verplaatsen van varkens binnen China aan banden legt. Hierdoor zijn regio’s die afhankelijk zijn van voedsel dat elders in het land geproduceerd wordt, nu aangewezen op de wereldmarkt. Ten slotte is de relatie tussen China en de VS belangrijk voor exporteurs in de EU. Zolang de handelsoorlog wordt gevoerd, zal China minder Amerikaans product dan gewoon invoeren.
Rusland niet realistisch
De Europese Commissie gaat ervanuit dat Rusland haar importstop op varkensvleesproducten verlengt tot ten minste 2019. Dat de markt daarna weer opengaat, is twijfelachtig, want dit is afhankelijk van een ingewikkeld diplomatiek akkoord tussen het Westen en Rusland over Oekraïne.
De rapporteurs denken echter dat zelfs wanneer de boycot wordt opgeheven, Rusland niet zomaar grote volumes varkensvlees uit de EU zal kopen. De Russische zelfvoorzieningsgraad is al gestegen van 79% in 2013 tot 91% in 2018.
