Propigs ziet varkensmarkt tot zomer nauwelijks verbeteren
Directeur Luc Verspreet van Propigs, een coöperatie van varkenshouders, toont zich op de Agriflanders-beurs nog weinig optimistisch over de markt. Na een zeer moeilijk 2018 mogen we nog tot zeker de zomer slechte prijzen verwachten. Daarbij is de hoop dat Afrikaanse varkenspest niet uitbreidt naar bijvoorbeeld Duitsland of Frankrijk, en China juist door de Afrikaanse varkenspest thuis veel meer moet gaan importeren.
Propigs is samen met Westvlees eigenaar van Belgian Pork Group. Het gaat wat Propigs betreft om een minderheidsaandeel. Belgian Pork Group vertegenwoordigt naar eigen zeggen een marktaandeel vertegenwoordigt van 38% in de totale slachtingen in België. Op de Belgische retailmarkt ligt het marktaandeel volgens Verspreet, die op de beurs sprak tijdens een panelgesprek op de stand van KBC Bank, boven de 70%.
Belgian Pork Group moet Propigs en Westvlees vooral helpen op de exportmarkten, met toegewijde sites en een groter aan te bieden volume. De plannen zijn volgens Verspreet succesvol in de zin dat de Belgen hun concurrentiepositie ten opzichte van vooral de Denen, Duitsers en Nederlanders fel hebben verbeterd. Maar de Afrikaanse varkenspest rijdt de plannen wel tijdelijk in de wielen. Misschien is tot 80% van de export naar landen buiten de EU nu onmogelijk geworden is, schat Verspreet in.
Vijfde kwartier
“Het probleem is dat bijvoorbeeld een China misschien nog een betrekkelijk klein deel van de totale afzet van Belgisch varkensvlees vertegenwoordigt. Maar het is wel een belangrijk deel voor de vierkantsverwaarding. Men betaalt er immers goed voor delen die in België zelf niet courant zijn, zoals poten en snuiten, die in jargon wel het ‘vijfde kwartier’ worden genoemd. Sinds in september vorig jaar de Afrikaanse varkenspest is gevonden bij wilde zwijnen in de provincie Luxemburg, is China gesloten.
“Met het uitbreken van de Afrikaanse varkenspest in ons land kunnen we echt wel spreken van een crisissituatie, zowel voor primaire producenten als voor de verwerkende sector”, zegt Verspreet. Varkens die anders werden geslacht met het oog op export naar derde landen, blijven nu binnen de EU. “Ik denk dat het aanbod op de Belgische en Europese markt tot en met deze zomer ruim blijft. Dat zet de prijzen natuurlijk onder druk.”
De productie kan namelijk niet zo gemakkelijk worden teruggeschroefd. De varkenshouderij is immers geen autofabriek. “Tenzij er Europese productieregels komen, zal het zo blijven, maar we benaderen de markt precies andersom als ze elders in de economie doen. Als de vraag 100 is, gaan we volgend jaar 110 produceren. Als dan maar 90 verkocht blijkt te zijn, produceren we weer een jaar later 120 en zo verder. Het zou beter te zijn altijd wat minder dan de vraag te produceren, om prijzen te ondersteunen.”
Verspreet spreekt de koop uit dat Afrikaanse varkenspest niet ook nog uitbreidt naar een ander gebied of naar gedomesticeerde dieren. De vondst van Afrikaanse varkenspest in bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland zou volgens hem desastreus zijn voor België. Nog meer varkensvlees zou goeddeels binnen de grenzen van de EU blijven. “De crisis is dan niet te overzien.”
China’s importbehoefte
Hoop put Joris Coenen van het Belgian Meat Office uit de Afrikaanse varkenspest in China zelf. Hij gunt de boeren daar natuurlijk geen slecht lot, maar het zorgt er wel voor dat China nu een importbehoefte van circa 600.000 ton ‘oploopt’. Dat is althans de schatting van analisten. Het varkensvlees dat hiervoor gebruikt wordt, zal niet Belgisch zijn maar concurreert alvast niet meer binnen de EU met het Belgische product.
Binnenlandse markt
Ivan Claeys van de Landsbond der Beenhouwers, Spekslagers en Traiteurs van België, zei tijdens het gesprek bij KBC kansen te zien voor hoog kwalitatieve rassen, zwaardere varkens met meer intramusculair vet, zoals het Durocvarken. “De Belgische consument eet minder varkensvlees dan pakweg 20 jaar geleden. Maar als er een stuk varkensvlees op tafel komt, dan liefst een kwalitatief en lekker stuk vlees, dat ook iets meer mag kosten.”
Ook Verspreet ziet de vraag naar topvlees toenemen, in België, terwijl de totale consumptie krimpt. “Als een Belg een stuk varkensvlees eet, moet het smaken.” Voor het buitenland is het topvlees vaak minder geschikt. “Wat kennen ze in Nederland als varkensvlees: een gehaktbal uit de muur.” Hij denkt wel dat Nederland ook meer in de culinaire traditie der Belgen zal stappen. De vele kookprogramma’s op TV zijn er alvast.
Verspreet denkt dat steeds meer onderscheid zal worden gemaakt in de sector, tussen productie voor export en voor binnenlandse consumptie. De meeste productie blijft door een zelfvoorzieningsgraad van meer dan 200% voor de exportmarkt. Hier is conformatie vaak het toverwoord. We gaan niet terug naar de extreme conformatie, denkt Verspreet. Sterker, er mag wel een beetje meer natuur bij om het Belgisch product te onderscheiden van dat van de Nederlander, Denen etc.
Belgian Pork Group zelf zet voor de binnenlandse keurslagers en superettes het Déliporc-merk in de markt. Het concept stamt van 2016 en moet door een combinatie van genetica (een stuk Duroc) en voeder tot meer smaakvol, sappig en mals vlees leiden. Een aspect is de toediening van eiwitrijk voeder op het einde van de afmestfase, om meer spierenaanmaak te stimuleren.
