In Vlaanderen is ‘de andere meerwaardekip’ nog niet voor morgen
Kan vanuit een coöperatieve samenwerking een alternatieve vleeskip worden aangeboden? Op die vraag voor de verbreding van de markt met een ‘De andere kip’ wordt een antwoord gezocht. En dat is verre van eenvoudig, zo bleek op een bijeenkomst van stakeholders in Tielt. Toch zijn er voldoende kansen om het project verder te onderzoeken.
Er wordt ingezet op een in Vlaanderen geproduceerde kip, niet als alternatief voor de bestaande standaardkip of biokip, maar als marktverbreding naar een type vleeskip dat nu hoofdzakelijk vanuit het buitenland wordt ingevoerd. “Hierbij wordt een bottom-up-benadering gehanteerd vanuit producenten met oog op een ketenontwikkeling met meerwaarde voor elke ketenpartij (productie, distributie, retail, consument...)”, stelt projectcoördinator Veronique Demey van Inagro.
Projectpartners
Naast Inagro zijn de andere partners in het project: Ilvo, Universiteit Gent, Proefbedrijf Pluimveehouder en Pluimvee. Het project loopt tot eind juni 2020 en krijgt onder andere steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.
Het uiteindelijke doel is de ontwikkeling van twee concepten voor de Vlaamse context, die vrij ver uit elkaar liggen. De twee concepten worden gevalideerd in een demoplatform. Die worden op kleine schaal getest bij Ilvo Dier en op grote schaal in het Proefbedrijf Pluimveehouderij in Geel.
Het gaat om nieuwe concepten. Extra aandacht voor dierenwelzijn gaat enerzijds naar de ‘smaak en welzijnsgerelateerde kip’ (traaggroeiende kip, aangepaste bezettingsgraad, verrijking, strobalen, zitstokken, wintertuin?...) en extra aandacht voor milieu anderzijds in de ‘reguliere kip met extra’s’ (reguliere kip, reductie bezetting 36 kg per vierkante meter, Belgisch verhaal, beperkte afstand voor transport...).
Of is nog een ander concept mogelijk: door het aanpassen van het voeder kippen houden die in een groot volume voor minder geuroverlast zorgen... Niet onbelangrijk met het stijgend aantal actiecomités en de moeilijkheid vandaag om nieuwe vergunningen te krijgen of bestaande vergunningen te verlengen.
Coöperatieve samenwerking
De denktanks die tijdens dit project worden georganiseerd en waarin de projectpartners, projectgroepleden en een groep van pluimveehouders en landbouwers uit andere sectoren samenkomen om expertise uit te wisselen, behandelen volgende thema’s: identificatie van de randvoorwaarden voor een meerwaardekip in Vlaanderen, consumentenvraag, opmaak SWOT-analyse, ontwikkeling van de concepten, bedrijfseconomische analyse, aftoetsing aan lastenboeken, SWOT-analyse van ontwikkelde concepten en input strategische oriëntatieronde.
De projectresultaten worden bekend gemaakt aan de ruime landbouwsector. Producenten, zowel de huidige pluimveehouders als landbouwers van buiten de sector met interesse voor reconversie, en alle schakels in de productieketen van vleeskippen, van broeierij over teler, slachterij tot retail, vormen de doelgroep. Daarnaast behoren ook partijen buiten de sector die een rol willen spelen in de productieketen van een alternatieve/meerwaarde kip tot het doelpubliek.
Succesvolle voorbeelden
Donderdagavond had in Tielt een nieuw overleg van de denktank plaats. Focus lag nu op de ‘coöperatieve samenwerking’. Henk Van de Velde van Tomabel getuigde over die coöperatie die midden de jaren 90 werd opgestart. Eerst met tomaten, later ook met andere producten. Even onderhoudend en heel praktisch vertelde Anne-Marie Vangeenberghe van het Innovatiesteunpunt-Cera over de coöperatieve samenwerking als hefboom voor innovatie.
Uit de discussieronde bleek dat er naast heel wat opportuniteiten ook veel valkuilen zijn. Hebben slachterijen bijvoorbeeld voldoende interesse in een minder volume met nog een apart lastenboek, de cyclus van de kippen (tomaten worden elke dag geplukt), de afzet via retailers en hoevewinkels, een goed verhaal...
Feit is ‘De andere kip’ is nog niet voor morgen. Toch rijpen de geesten, maar de aanwezigheid van het aantal pluimveehouders is te klein om vandaag van een voldoende groot draagvlak te kunnen spreken. “Zulke coöperaties ontstaan vaak in een crisisperiode, en die is er vandaag niet. Maar het is echter net nu dat over zo’n concept moet worden nagedacht. Want dat er nieuwe crisis komt, staat nu al vast.” Afwachten of het draagvlak bij pluimveehouders voldoende groot wordt om zo’n model met een andere kip daadwerkelijk in de markt te zetten. Het project krijgt alle kansen van de pluimveehouders en andere ketenspelers in de pluimveesector.
Resultaten op Agro Expo Roeselare
Op de agenda staan verder diverse activiteiten: doelgroep specifieke communicatie via pers, E-zines, websites, infoavonden, demonstratiemomenten, filmpje en eindbrochure. In het eerste jaar stond een excursie naar een bestaand alternatief productiesysteem gepland. Het verspreiden van de projectresultaten is gepland op strategisch ingeplande info- en voorlichtingsmomenten (zoals op de Agro Expo op maandag 27 januari), zowel op sectordagen, studiedagen als op projectspecifieke infoavonden.
