Het Amerikaanse Monsanto is de grootste zaadveredelaar wereldwijd, met een zeer dominante positie op de markt voor genetisch gemodificeerde handelsgewassen als granen en soja. Het bedrijf kent wat pesticiden betreft een beperkte productenportefeuille, maar is wel eigenaar van het grootste merk in gewasbescherming, het op glyfosaat gebaseerde Roundup. Monsanto tekende in haar laatste fiscaal jaar voor een omzet van $14,6 miljard, wat bij de huidige wisselkoers €9,5 miljard bedraagt.
Bayer kondigde in oktober vorig jaar de verkoop van haar glufosinaat-ammonium non-selectieve herbiciden aan, evenals de LibertyLink-eigenschap die het gewas beschermt tegen de herbicide Liberty. Ook hier is BASF beoogd koper. Daarmee begeeft BASF zich voor het eerst in de zaadveredeling, waarin landbouwtopman Markus Heldt van de Duitse firma eerder geen noodzaak zag.
BASF ging akkoord met een overnameprijs van €5,9 miljard, te voldoen in contanten.
Groenten
Nu trekt de chemiereus uit de Duitse industriestad Ludwigshafen opnieuw de buidel. Met het groenteprogramma van Bayer kan het eindelijk een rol van betekenis spelen in hoogrenderende teelten. De groentezaden worden verkocht onder de merknaam Nunhems. De vanuit Nederland geleide onderneming verkoopt in totaal 1.200 variëteiten van 25 gewassen.
In 2017 heeft de divisie circa €430 miljoen omzet geboekt. De verkoop was verwacht, omdat Monsanto na het overnemen van onder meer het Nederlandse De Ruiter Seeds ook een groot programma heeft in de groenteveredeling. De overname moet nog wel definitief overeengekomen worden, en zal dan onderwerp zijn van mededingingsonderzoek.
Big Data
Het onderdeel ‘Digital Farming’ stond binnen Bayer nog in de kinderschoenen. Het onderdeel telt enkele tientallen medewerkers en wordt geleid door Tobias Menne, die voorheen een groot akkerbouwbedrijf leidde in Oekraïne. Het onderdeel werd in het leven geroepen opdat in de toekomst de toepassing zaden, gewasbeschermingsmiddelen kunnen worden gecombineerd met op data gebaseerd toepassingsadvies. De filosofie van Menne is daarbij - meer dan bij de Amerikaanse concurrenten het geval - dat ‘Big Data’ geen cash-cow op zichzelf mag worden, maar een extra verkoopargument voor de bestaande producten.
Het meest succesvolle product, vooral in India, was een app waarmee een boer foto’s kan maken van een plant, waarop het programma de ziekte vaststelt en koppelt aan advies over de bestrijding ervan. Monsanto kent als eigenaar van The Climate Corporation met afstand het grootste digitale platform van de agrochemie. Het geïntegreerde digitale landbouwplatform Climate FieldView combineert het verzamelen van akkergegevens, geavanceerde agronomische modellering en lokale weermonitoring in eenvoudige mobiele en weboplossingen.
In totaal worden producten van The Climate Corporation nu gebruikt door meer dan 100.000 landbouwers in de VS en Canada. Het totale areaal waarop de producten worden ingezet bedraagt 4 miljoen hectare. Wie denkt dat Bayer met haar ‘Digital Farming’ weinig inlevert, komt toch bedrogen uit. Waar de focus van Monsanto ligt op het verhogen van de hectareopbrengsten, zet Bayers programma vooral in op het onderdrukken van ziekten en plagen.
Kritiek
De overname van Monsanto door Bayer stuit op veel kritiek vanuit boerenhoek en ngo’s. Met name Amerikaanse boerenorganisaties zijn bang dat door het samengaan de concurrentie op prijs en innovatie zal afnemen. Eerder gingen in de agrochemie immers ook Dow en DuPont samen, terwijl Syngenta en de Israëlische producent van generieke middelen Adama over zijn genomen door de Chinese chemiereus ChemChina.
Hier staat wel tegenover dat BASF en FMC door het verplichte afstoten van onderdelen door lijken te stoten tot de elite van bedrijven die zaden en gewasbeschermingsmiddelen aanbieden. Daar komt bij dat door een strenger EU-toelatingsbeleid een steeds groter deel van de markt voor gewasbeschermingsmiddelen wordt ingenomen door generieke producten. Op deze markten is een groot aantal spelers actief, waaronder Adama en Nufarm.
Mededinging
Justitie in de Verenigde Staten is ondertussen volgens The Wall Street Journal akkoord met de overname van Monsanto door het Duitse Bayer. Eerder ging de Europese Commissie onder strenge voorwaarden akkoord. Het is nog niet bekend wanneer de toezichthouder in de VS definitief groen licht geeft. Eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager, een Deense, ontving zelfs ruim een miljoen handtekeningen van EU-burgers met de vraag om de fusie te blokkeren.
Vestager bezweert dat de "strikte nationale en normen van de EU op vlak van consumentenbescherming, voedselveiligheid en milieu en klimaat" ook op de nieuwe wereldleider in de agrochemie onverkort van toepassing zullen zijn.
