MilkBE wil samenwerking

zuivelketen versterken

Het Agrofront bestaat uit Boerenbond, ABS en FWA. Samenwerken in MilkBE zal volgens de initiatiefnemers leiden tot voordelen voor zowel de melkveehouders als voor de zuivelindustrie en haar partners. Dat bewijzen de geslaagde initiatieven in het verleden alsook in het buitenland, aldus de initiatiefnemers in een gezamenlijke verklaring. De organisatie gaat van start met een budget van €300.000. De organisatie wordt paritair gefinancierd door contributies van de industrie en daarnaast, via een heffing, van melkveehouders.

De heffing bedraagt circa 8 cent per 1.000 liter, aldus BCZ-voorman Renaat Debergh, die ondervoorzitter van MilkBE wordt. Het budget is fors lager dan dat van de twee voorbeelden die gebruikt zijn, het Franse CNIEL (€39 miljoen) en het Nederlandse ZuivelNL (€20 miljoen). CNIEL is opgericht in 1973, terwijl ZuivelNL 5 jaar bestaat.

De Belgische initiatiefnemers beginnen bewust op een veel lager niveau, om eerst ervaring op te doen en wederzijds vertrouwen te wekken. Bovendien is het uitgangspunt dat de kosten voor melkveehouders beperkt worden. Het takenpakket is bovendien verschillend. Bij ZuivelNL zitten bijvoorbeeld ook de promotie en dierengezondheidsaspecten in het budget, die hier in andere organisaties geregeld zijn. Voor deze taken wordt in België circa €6 tot €7 miljoen uitgetrokken. Daarnaast is in Nederland veel geld uitgetrokken voor het tegengaan van het fosfaatoverschot.

In België bestaat al een brancheorganisatie voor vleesveehouders, Belbeef, en voor de vlassector. De brancheorganisatie voor aardappelen werd vorig jaar met de nodige tamtam opgericht en zou in november op de Interpom-Primeurs-beurs worden voorgesteld, maar onderhandelingen over de contracten maakt dat men nu op oprichting in de zomer mikt.

Slagkracht

De zuivelsector kent een lange traditie van interprofessionele samenwerking, benadrukt Boerenbond-voorzitter Sonja De Becker. Het formaliseren en uitbouwen is wat haar betreft noodzakelijk, ook om meer slagkracht te hebben op dossiers, een betere lobby te kunnen voeren met de politiek, en voor regionale afstemming van beleid.

Door met alle partijen één gezamenlijk systeem uit te werken kon de Duurzaamheidsmonitor in één beweging over de volledige sector uitgerold worden. Alle 7.000 melkleveraars worden geaudit en zullen hun eigen situatie kunnen vergelijken met een benchmark.

“Met MilkBE kunnen wij op korte termijn twee programma’s waaruit de overheid zich terugtrekt verder zetten met de gehele zuivelketen” zegt Dirk Van De Keere, melkveehouder en kersvers voorzitter van MilkBE. “Daarbij gaat het over de monitoring van melk op eventuele contaminanten en om het verzekeren van de waarde van de melk in geval van botulisme op een melkveebedrijf. Zonder MilkBE zouden deze waardevolle programma’s moeten stopgezet worden. Voor de toekomst verwachten wij nog heel wat mogelijkheden.”

De uitdagingen zijn talrijk, adus de initiatiefnemers. Zo zal MilkBE het duurzaamheidsprogramma evalueren en waar nodig bijsturen. Hiermee kan ingespeeld worden op het klimaatdebat.

Lange traditie

De landbouworganisaties van het Agrofront en de zuivelindustrie, vertegenwoordigd in BCZ-CBL, kennen een lange traditie van interprofessionele samenwerking. Vijftig jaar geleden richtten ze de Comité’s voor de bepaling van de kwaliteit en de samenstelling van de melk op. Eind jaren 90, werd het kwaliteitsborgingssysteem Integrale Kwaliteitszorg Melk (IKM) ontwikkeld, in 2006 gevolgd door de oprichting van de Nationale Interprofessionele Zuivelcommissie (NIZ). Het meest recente resultaat van de samenwerking tussen de partners van de zuivelketen is de uitrol van de ‘Duurzaamheidsmonitoring’ over het hele land.

Hiermee stimuleert de zuivelketen de duurzaamheidsinitiatieven op het vlak van melkproductie, melkophaling en -verwerking. De samenwerking tussen de schakels van de zuivelketen krijgt met de oprichting van MilkBE een formele structuur. In Frankrijk en Nederland bestaan dergelijke brancheorganisaties reeds langere tijd.

De Belgische zuivelsector

Zo’n 7.000 melkveebedrijven in België leveren jaarlijks bijna 4 miljard melk aan de melkverwerkers. De zuivelindustrie realiseerde hiermee in 2017 een omzet van €5,5 miljard. Hiervan wordt 60%, namelijk €3,3 miljard, uitgevoerd. In de zuivelindustrie werken bijna 6.000 personen. Deze tewerkstelling is vaak in landelijke gebieden.

De inspanningen rond duurzaamheid leverden een daling van 26% op in de periode van 2000-2015, wat betreft de Carbon Footprint per liter rauwe melk. 30% van de melkveehouders produceert duurzame energie. De zuivelindustrie realiseerde tussen 2005-2017 een daling van 25% in energieverbruik per 1.000 liter verwerkte melk en reduceerde zijn waterverbruik in dezelfde periode met 27%.

JCB