stallucht om in circulaire meststof

In Vlaanderen en Nederland, met intensieve veehouderij vlak bij natuurgebieden, gelden er daarom strenge normen voor stikstofuitstoot. Zo zullen de Vlaamse stallen met varkens en pluimvee die nog niet emissiearm zijn, de uitstoot van ammoniakgas met in totaal 60% moeten verminderen tegen 2030.
Luchtwasser voor stallucht
“Dat kan door een luchtwasser te installeren die de ammoniak uit de stallucht verwijdert”, zegt Lander Hollevoet, tot voor kort onderzoeker aan het Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse van KU Leuven. “Klassieke luchtwassers doen dat met behulp van zwavelzuur en zijn al een tijd op de markt. Alleen hebben die als nadeel dat ze veel water verbruiken, en dat ze een restproduct opleveren met een lage bemestingswaarde, namelijk ammoniumsulfaat. Samen met professor Johan Martens hebben we binnen onze onderzoeksgroep daarom een alternatief ontwikkeld dat op alle vlakken beter scoort.”
Circulaire business-case
De onderzoekers ontwierpen een opmerkelijk sturingsprotocol dat inspeelt op de eigenschappen van salpeterzuur. “Daarvoor zijn we in de chemie van het stikstofprobleem gedoken”, vertelt Hollevoet. “Het salpeterzuur in de wasser ‘vangt’ als het ware de ammoniak, een base, en lost die op in het waswater. Zo ontstaat opgelost ammoniumnitraat, een waardevolle meststof die chemisch identiek is aan de kunstmest die veel landbouwers vandaag aankopen. Dankzij het slimme samenspel tussen chemie en processturing verbruikt ons systeem bovendien tot 10 keer minder water dan de huidige luchtwassers.”
“We hebben met andere woorden een circulaire business-case uitgewerkt”, vult Johan Martens aan. “Van een afvalstof waar ze vanaf moeten – ammoniakgas – kunnen landbouwers voortaan hoogwaardige kunstmest maken om te gebruiken op hun akkers. Een deel van die mest moet daardoor niet meer door de chemische industrie geproduceerd worden op basis van fossiele brandstoffen. Ook dat is een win-win voor het milieu, waarin geen ongewilde stikstof meer terechtkomt, en voor landbouwers, die minder operationele kosten hebben omdat ze water besparen en zelf ammoniumnitraat produceren. We zijn er met een chemische oplossing dus in geslaagd om de belangen van milieu en landbouw te verenigen.”