Startpagina Belgische bieren en sterkedranken

“Champagne, prosecco, cava… Seprosa past perfect in het rijtje”

Wat begon als ‘Idee van het Jaar’, is ondertussen gegroeid tot een volwassen heerlijke mousserende appelwijn. Het is zéker geen cider. “De appeltoets is duidelijk aanwezig, maar de druif geeft extra kracht aan de wijn”, vertelt Eddy Leclere. Landbouwleven mocht alvast nippen van een glaasje vernieuwde Seprosa. En proefde dat het goed was.

Leestijd : 8 min

Wie appels zegt, kan in dezelfde zin vaak ook Haspengouw zeggen. Het idee van Seprosa ontstond echter niet bij een appelteler, maar bij een leerkracht aan de tuinbouwschool in Sint-Truiden, Hasp-O Stadsrand. Eddy Leclere geeft er al les sinds 1983, maar is altijd actief geweest naast de school. Zo organiseerde hij veel voorlichtingsactiviteiten met Studiekring Guvelingen, de voorlichtingsorganisatie voor fruit die verbonden is aan de school. Dit jaar bestaat de school 100 jaar en de Studiekring Guvelingen 85 jaar.

Eddy: “De mensen toen realiseerden zich dat levenslang leren een noodzakelijkheid was, en daarom werd de studiekring opgericht. Ik ben 20 jaar voorzitter geweest, en daarvoor nog ondervoorzitter. We gaven en geven ook een vakblad uit, samen met nog 3 andere organisaties, namelijk het vakblad Fruit.”

‘Idee van het Jaar’

Op een bepaald moment wou het vakblad Fruit zich profileren naar de leden en adverteerders door middel van een jaarvergadering. Enkele jaren later werd het ‘Idee van het Jaar’ gelanceerd. Iedereen die een idee heeft uitgewerkt dat iets kan bijdragen aan de innovatie in de fruitteelt kan hieraan deelnemen. Die mensen kunnen zich kandidaat stellen, en worden genomineerd door het bestuursorgaan. Die beslist of het idee echt iets met fruitteelt te maken heeft en of het geen controverse creëert. Die kandidaten worden voorgesteld op de jaarvergadering, en de mensen in de zaal mogen dan stemmen. Degene met de meeste stemmen heeft gewonnen.

“De klemtoon ligt echter niet op het winnen”, wil Eddy wel kwijt. “Elke kandidaat kon zich profileren en hun verhaal komt in het vakblad.” De eerste prijs was een cheque van de sponsors, het ging om 1.000 euro. Daarnaast kreeg de winnaar een trofee 'Idee van het Jaar', Eddy zelf kreeg de trofee ‘Idee van het Jaar’ in het jaar 2018, voor zijn mousserende appelwijn. “De glazen trofee staat mooi op mijn kast”, lacht hij. “Het past zowel in een moderne als een landelijke stijl. Het is me wel een waardevolle trofee.”

Eddy kreeg voor zijn mousserende wijn de trofee ‘Idee van het Jaar’ in 2018.
Eddy kreeg voor zijn mousserende wijn de trofee ‘Idee van het Jaar’ in 2018. - Foto: MV

Druiven te veel

Het verhaal achter Seprosa startte in 2015, in de tuinbouwschool waar voor educatieve redenen ook druiven stonden. “Ieder jaar werd van de oogst een beetje wijn gemaakt, maar nu was de opbrengst wel een stuk beter. We stelden ons toen wel de vraag wat we ermee zouden doen. Uiteindelijk heb ik contact genomen met professor Ghislain Houben van wijndomein Hoenshof. Samen hebben we met die druiven een mousserende wijn gemaakt, die we ook op de receptie van de Werktuigendagen 2017 konden schenken.”

Samen met zijn vrouw Colette Lammens kwamen Eddy en Ghislain op het idee om hetzelfde te doen met hun eigen appels. “Zonder er een cider van te maken!”, verzekerde hij. “In de streek werd dat vroeger veel gemaakt, maar cider had zo’n negatieve bijklank. De geur was bijvoorbeeld niet aantrekkelijk. Wij wilden een mousserende wijn.”

Uiteindelijk slaagden ze erin om een combinatie, een 'blend', te maken van commerciële appels, oude appelrassen en druif. De druiven koopt hij onder andere bij wijngaard Hoenshof. “Uiteraard zijn de appels Belgisch.”

Voldoende zuurtegraad

De grote moeilijkheid om een goede blend te maken, is om een voldoende zuurtegraad te behalen. Enkel zo kan je immers een goede smaak verkrijgen. Hij geeft aan dat een blend minstens 7 g per l zuur moet bevatten. De meeste commerciële rassen hebben 5 à 6 g zuur per l. Om de zuurtegraad te verhogen, moet men ook met oude rassen werken. Oude rassen hebben namelijk meer dan 8 g zuur per l. Samen met de druif, die 11 à 12 g zuur heeft per l, kan de zuurtegraad verhoogd worden en komen we boven de 7 g per l uit. “De druif geeft bovendien aan de wijn meer kracht, en minder cidersmaak.”

De appels die gebruikt worden, zijn tweedeklasappels. “Dat betekent dat er een plekje op mag zitten, of dat ze wat vervormd mogen zijn. Ze moeten wel vers geplukt zijn, want dan is de zuurtegraad het beste. De appels laten we persen bij PIPO, maar het sap wordt niet gepasteuriseerd. Met dat sap gaan we aan de slag om een stille wijn te maken.”

Er komen bovendien veel labometingen aan te pas. Marc Henderix is laborant en lesgever in de cursus wijnbouw van de Studiekring. Hij bepaalt de zuurtegraad, maar ook andere parameters, zoals het sulfietgehalte en de restsuiker.

‘Methode traditionelle’

Seprosa wordt gemaakt via de methode traditionelle. Eerst wordt de stille wijn gemaakt en daarna de blend. Die zetten ze na een half jaar op de tweede vergisting op de fles. De gist blijft zo minimum 9 maanden op de fles liggen, sur lie. De flessen komen in de gyropalette terecht, een toestel dat 400 flessen kantelt. Dat proces heet remuage. “Die gyropalette zal de hele tijd kantelen, en na 3 weken staan de flessen ondersteboven en komt de gist los naar de kroonkurk toe”, legt Eddy uit. De eindfase is het degorgeren. Eddy: “In 2017 won ik ook de Innovatiewedstrijd van de provincie Limburg. Daarvoor kreeg ik 5.000 euro, waarmee ik de degorgeermachine kocht.”

De gyropalette zal de hele tijd kantelen, en na 3 weken staan de flessen ondersteboven.
De gyropalette zal de hele tijd kantelen, en na 3 weken staan de flessen ondersteboven. - Foto: Danny Claes

Bij het degorgeren schiet het bezinksel door de druk uit, en gaat er slechts 2 cl wijn verloren. Eens er gedegorgeerd is, mag de fles geen jaren blijven liggen. De wijn moet het best na een half jaar opgedronken worden.

Last but not least wordt er geproefd. “Het proeven kan natuurlijk enkel met een proefpanel”, lacht hij. In 2017 werden 20 blends opengedaan en geproefd. Op die aanwijzingen hebben ze verder gebouwd. Combineren, testen en proeven blijven enorm belangrijk bij het vinden van de perfecte blend. Het proeven is vaak ook het plezierigste van het proces. “We hadden heel wat plezier bij het proeven aan tafel met familie en vrienden, en hebben al veel gelachen. We hebben er jammer genoeg ook heel wat moeten wegsmijten. Als je er een hebt die beter is, moet je daarmee verdergaan.”

De grote moeilijkheid om een goede blend te maken, is een voldoende zuurtegraad te behalen. Enkel zo kan je immers een goede smaak verkrijgen.
De grote moeilijkheid om een goede blend te maken, is een voldoende zuurtegraad te behalen. Enkel zo kan je immers een goede smaak verkrijgen. - Foto: Danny Claes

Combineren, testen en proeven blijven enorm belangrijk bij het vinden van de perfecte blend.
Combineren, testen en proeven blijven enorm belangrijk bij het vinden van de perfecte blend. - Foto: Danny Claes

Op zoek naar de juiste blend

In de eerste blend – waar tot nu nog altijd mee gewerkt wordt – worden de commerciële appelsoorten Kanzi en Greenstar gebruikt, met oude rassen en met druif. “De ‘Pommes Bulles’ of appelbubbels genaamd, is tot nu toe ook de meest succesvolle combinatie”, vertelt Eddy. Ook is er de Pommes Rouge, die gemaakt is van de roodvruchtige appel Redlove. “Het is niet gemakkelijk om de juiste combinaties te vinden, je moet veel testen doen”, wordt meegegeven.

Dit voorjaar komt de nieuwe Seprosa uit, een combinatie met de appel Coryphée. Het is een appel uit het Zouk-veredelingsprogramma van Boomkwekerij Johan Nicolai. Coryphée wordt bij 3 telers in België geteeld: bij Neven Fruits uit Waremme, bij Wolfcarius in Markegem en bij Gebroeders Bangels uit Gingelom. Zij hebben de exclusiviteit om die appel te telen voor Colruyt, voor de versmarkt.

Dit voorjaar komt de nieuwe Seprosa uit, een combinatie met de appel Coryphée.
Dit voorjaar komt de nieuwe Seprosa uit, een combinatie met de appel Coryphée. - Foto: Danny Claes

“Op een beurs proefde ik de appels van Nicolai, en die proefde best zuur. Na een test wisten we dat deze appel zéker voldoende zuurtegraad had. Direct na pluk bevat Coryphée zelfs 8,5 g zuur per l. Op die manier heb je geen oude rassen meer nodig”, verklaart Eddy. Toch voegt hij er nog druif aan toe om de wijn kracht te geven. Elk jaar komen er weer nieuwe rassen appels op de markt, in de toekomst zullen daarom nog blends uitgetest worden.

Ook naar de juiste druif was er een hele zoektocht geweest. “De druif mag immers niet overheersen, want we willen de smaken van de appel behouden. Ik heb ook nog testen met peer in combinatie met pruim lopen”, klinkt het ambitieus.

Vrolijkheid op het terras

In het begin werkte men met kurkenstoppen, maar sinds enkele jaren worden de flessen gesloten met kroonkurken. “Bij stille wijn werkt men steeds vaker met metalen schroefdoppen, maar dat gaat niet bij mousserende wijn. Het mooie is dat je met kroonkurken ook een mooie ‘zucht’ of un souffle kan maken. Bovendien is het direct open, wat handig is in de horeca. Na het openen kan je plastic stoppen gebruiken en Seprosa in de frigo bewaren”, vertelt Eddy.

De kroonkurken kocht hij in Épernay. “Zonnegeel is de kleur van 2023. Een zonnig product op een zonnig terras, en daarmee hebben we in combinatie het etiket gemaakt. Met de nieuwe Seprosa willen we in het voorjaar op de bloesemterrassen uitpakken.”

Op de fles prijkt ook de leuze: ‘Vanuit een idee, een passie, een missie... van Eddy Leclere.’ “Fruit is altijd mijn passie geweest, en ik heb een missie om iets voor de fruitteelt te betekenen”, vertelt Eddy.

Driemaal 'proost'

In 2018 was de eerste fles Seprosa klaar, maar moest er nog een naam bedacht worden. Eddy’s schoonzus is docent in UCLL, en ieder jaar hebben de studenten in maart een internationale marketingweek. Het gaat om 150 studenten, die in groepjes van 5 worden opgedeeld. Elk groepje werkte aan dit onderwerp. Eddy en Ghislain stelden de mousserende wijn voor in de aula, en hadden na een week meer dan 30 voorstellen. “Seprosa sprong er dadelijk uit. Het is een combinatie van 3 woorden. 'Se' komt van 'seha', wat Arabisch is voor gezondheid, dan komt 'pro' van proost en 'sa' van santé. Wij zeggen dus geen santé meer, maar Seprosa of 3 maal gezondheid. Voor die naam hebben we een naambescherming aangevraagd en gekregen”, klinkt het.

Seprosa past volgens Eddy ook mooi in het rijtje van Cava, Prosecco, Champagne ... de andere mousserende wijnen. “Er waren heel veel combinaties op Haspengouw, zoals ‘Hesbaille’. Dat is niet slecht, maar je gaat zo snel iets plaatselijk creëren.”

Thuisverkoop met kans op...

De afzet is voor de thuisverkoop, mensen met een fruitwinkel... in heel België. Binnenkort wil hij ook kleine flesjes verkopen. Eddy: “Dat past ook beter in de thuisverkoop. Als ik ooit voor een supermarkt mag verkopen, wil ik met een externe partner samenwerken om dat te realiseren. Mijn vrouw en ik doen het momenteel heel kleinschalig, onder de paraplu van wijndomein Hoenshof. We willen geen grote productie.”

Er is 2 kg appels nodig om een fles Seprosa te maken. Eddy: “Op die manier kunnen we de appelmarkt verlichten. 100.000 flessen komen overeen met 200.000 ton. Dat zijn 2 frigo's aan appels, die weggewerkt worden. Dat is veel!” In België werden in 2015 60 miljoen flessen gekocht. 9,7 miljoen flessen Champagne worden gekocht in de handel en 4 rechtstreeks. Als het om cava gaat worden er 31 miljoen flessen gekocht. “Moesten we al 1% van die markt kunnen innemen, zou mijn droom uitkomen. Het zou ook een enorme omzet wegnemen uit de commerciële markt. Je wil niet alleen een product maken, je wil ook van belang zijn in de markt. Ik kan dat natuurlijk niet alleen. Ik deed al eens een oproep, maar daar is nog niet veel concreet uitgekomen”, geeft Eddy nog mee.

Iedereen mag een Seprosa maken, maar daarvoor gelden wel bepaalde voorwaarden. Zo moet de blend minimum 60% commerciële appels bevatten, maximum 20% oude rassen, en de overige % druif. Er moeten dus geen oude rassen gebruikt worden, 40% druif mag ook. “Enkele Seprosa-huizen erbij in België zou mooi zijn.”

Marlies Vleugels

Lees ook in Belgische bieren en sterkedranken

La Cress: “Van de gezondste groente ter wereld naar een lekker bitter biertje”

Belgische bieren en sterkedranken Waterkers, die passie geef je door van generatie op generatie. Althans, dat vertelt Frank Vansimpsen uit eigen ervaring. “Elke week maak ik wel iets klaar met waterkers. Mijn kinderen zijn zot van de stoemp met waterkers”, vertelt hij. Toch zijn er andere manieren om het te gebruiken dan alleen in de keuken. In 2012 kwam het eerste en enige waterkersbiertje op de markt, La Cress.
Meer artikelen bekijken