Verbruikscijfers van hoevewinkels en boerenmarkten daalden in 2022
Ondanks de stijgende populariteit van hoeveverkoop tijdens de coronacrisis, zette de voedselinflatie (+8,4%) in 2022 de hoeveverkoop terug onder druk. De consument ging op zoek naar goedkopere alternatieven en andere kanalen. De omzet van de rechtstreekse verkoop op de hoeve in Vlaanderen daalde sterk. De omzet van de boerenmarkt gaat echter wel in stijgende lijn.
Ten opzichte van 2021 daalde in 2022 de omzet van hoeveverkoop met 20%, of 65,6 miljoen euro. Ten opzicht van 2019 (voor corona) is dat een daling van 6%. De boerenmarkt, die het als gevolg van het verbod op markten bijzonder moeilijk had in coronajaar 2020, evolueert sindsdien wel in stijgende lijn.
Rechtstreekse verkoop onder niveau
Met een omzet van 15,4 miljoen euro doet de boerenmarkt het 11% beter dan in 2021 en 2% beter dan 2019. In totaal klokte de rechtstreekse verkoop op de hoeve en de boerenmarkt in 2022 af op 81 miljoen euro, wat 15 miljoen euro of 16% lager is dan in 2021 en 4% onder het niveau van voor corona (2019).
Binnen de distributie van verse voeding daalde het marktaandeel van de hoevewinkel onder de 1%. Voor de boerenmarkt schommelt dit aandeel rond de 0,2%. Samen hebben de boerenmarkt en de hoevewinkel dus 1,2% van de distributie van verse voeding in Vlaanderen in handen. In het coronajaar 2020 was dit aandeel gestegen tot 1,5%.
Ongeveer 1 op de 6 Vlamingen koopt al eens op de hoeve en hij doet dit gemiddeld 11 keer per jaar. Het aantal kopers op de boerenmarkten schommelt rond de 5 à 6 op 100 en ze gaan er 7 à 8 keer per jaar langs.
Aardappelen, asperges, grondwitloof, rabarber, schorseneren en aardbeien blijven de belangrijkste producten, gevolgd door vlees. Daarvan ligt het marktaandeel beduidend hoger dan gemiddeld. Éen op 5 Bintje-aardappelen wordt op de hoeve gekocht. Bijna 1 op 4 producten is van biologische aard. In hard discount is het bio-aandeel het laagst (1,8%).
Fruit is grootste omzetmaker
De grootste omzetmaker op de hoeve in 2022 was fruit, met 23% van de omzet, gevolgd door vlees/vleeswaren (19%), groenten (18%), aardappelen (12%) en zuivel (11%). Op de boerenmarkt zijn fruit en groenten koplopers.
Op de boerenmarkt is het aanbod van ‘overige’ producten (27%) met onder andere vis, dranken, maar vooral brood en banket relatief belangrijker dan in de hoevewinkel (11%). Gevogelte (4 à 5%) en eieren (2%) hebben een gelijkaardig belang op de hoeve en op de boerenmarkt.
Dit alles blijkt uit cijfers over thuisverbruik verzameld door GfK Belgium bij 2 933 Vlaamse gezinnen. De boerenmarkt en de hoevewinkel zijn slechts 2 vormen van korte keten. Korte keten kent ook nog andere vormen: automaten op de hoeve, Buurderijen (Boeren & Buren), groenteabonnementen, zelfpluktuinen, CSA (Community Supported Agriculture)-initiatieven en Voedselteams, maar daarover zijn weinig cijfers beschikbaar.
