7 mythes over antibioticaresistentie
Professor Jeroen Dewulf (UGent) is tevens voorzitter van antibioticaresistentie-expertisecentrum AMCRA. Hij spreekt vaak over de noodzaak van resistentiebeheersing. Toch bestaan er nog heel wat misverstanden over het onderwerp. We zetten ze voor u op een rijtje.
Het is onbelangrijk
Bacteriën die resistent worden en zorgen voor behandelingsfalen, zowel bij mens als dier, zijn wel degelijk een belangrijk probleem. De grote internationale organisaties hebben hun bezorgdheid geuit. Nu al slaan behandelingen minder goed aan dan in het verleden. Jaarlijks sterven in de Europese Unie 25.000 mensen door infecties met resistente bacteriën. Dat is meer dan dat er jaarlijks sterven in het verkeer.
Mensen raken vooral besmet door vlees te eten
Vlees eten is net één van de minst belangrijke besmettingsroutes. Op vlees zitten er over het algemeen niet veel bacteriën meer, en dus ook geen resistente, zeker niet na bakken of koken. Contact met gezelschapsdieren is veel logischer. Ook via dierlijke mest in het milieu vinden resistente bacteriën de weg naar de mens. Vaak zijn de transmissieroutes erg complex.
Als je de wachttijden respecteert is er geen probleem
Dat klopt niet. Het residu is weg, maar de resistente bacteriën zitten er nog. Die wachttijden zijn er voornamelijk om mensen met een allergie voor antibiotica te sparen.
Resistentie is ontstaan door de mens
Nee hoor. Wetenschappers vonden resistente bacteriën terug in een permafrostlaag die maar liefst 30.000 jaar oud was, terwijl de mens pas 70 jaar geleden antibiotica begon te gebruiken. Hoe dat kan? Bepaalde schimmels produceren van nature antibiotica. Zo ontdekte Alexander Fleming de penicilline. De resistentiegenen van de bacteriën in het ijs kwamen in heel lage concentraties voor. Antibiotica op grote schaal gebruiken bevoordeelde die genen, en de rest is ... geschiedenis.
We dringen de resistentie nooit meer terug
Iedereen in het wetenschappelijk onderzoek komt tot dezelfde conclusie: hoe lager het gebruik, hoe lager de resistentie. De enige oplossing is dus minder antibiotica gebruiken. Daar zijn we in België structureel mee bezig sinds 2011. Het gebruik daalt. En inderdaad, we zien overal een begin van daling van de resistentie. Het is nog niet genoeg, en we hebben nog een hele weg te gaan, maar we zijn aan het dalen.
Er is een ‘silver bullet’
Een tijdlang leek zinkoxide het wondermiddel om het antibioticum cholistine in voeders te vervangen. Intussen heeft Europa beslist dat het uitgefaseerd moet worden. Ook cholistine zal ervantussenuit gaan. Er is geen silver bullet, de oplossing bestaat uit een bedrijfsspecifieke combinatie van preventie, vaccinatie enzovoorts.
Minder leidt tot slechte bedrijfsresultaten
Professor Dewulf is steeds de eerste om het tegendeel te beweren. Zijn vakgroep voerde onderzoek uit waaruit bleek dat veehouders hun gebruik konden halveren door eerst enkele wijzigingen door te voeren, van huisdieren weren uit de stal over gerichter vaccineren tot het installeren van een hygiënesas. Ook de Zweden, die amper antibiotica gebruiken, tonen gelijkaardige productiecijfers.
