Startpagina Archief

Meer zeewier op ons bord?

Leestijd : 3 min

Er zijn nog geen tekenen van verzilting in Vlaanderen, maar daar kan verandering in komen wanneer de zeespiegel stijgt door de klimaatverandering. Gevolg is dat het grondwater hoger komt te staan in de duinen en in het nabijgelegen poldergebied. Er wordt een stroming van zout water onder de zoetwaterlens van de polders verwacht. Hierdoor zou de zoetwaterlens (zoetwaterbubbel) in de duinen kunnen verkleinen en uiteindelijk verdwijnen. Die zoetwaterlenzen hebben echter als functie het tegenhouden van het zeewater, maar zijn ook de belangrijkste zoetwaterreserves in het kustgebied. Het is mogelijk dat vanwege de bufferfunctie de waterwinning wordt beperkt en toekomstgerichte waterwinningsmethoden nodig zijn.

Verder bestaat bij veel bronnen de kans op onevenwicht tussen de waterbalans tussen zoet oppervlaktewater en zout grondwater. Dit zal samen met meer verdamping leiden tot verzilting.

Het is duidelijk: er zullen zouten aanwezig zijn in zowel het grondwater als het oppervlaktewater. Nu blijft de vraag: welke invloed heeft dit op de gewassen en het drenken van het vee? Via literatuurstudie werd nagegaan wat de invloed is van verzilting door klimaatverandering op de landbouw. Ook werd gezocht naar mogelijke oplossingen: de effecten van verzilting kunnen immers tegengegaan worden op verschillende manieren.

Enkele manieren om het zoetwateraanbod te vergroten, zijn onder andere het op te slaan in het oppervlaktewater als het water niet te zout is en om water dat te veel zout bevat te ontzilten. Landbouwers zouden ook kunnen investeren in waterconservering als ze weten hoe de verdeling tussen zoet en zout water is in hun percelen. Ze kunnen ook overwegen om het zoet water optimaler te gebruiken. Zo zouden ze aan druppelirrigatie kunnen doen of aan verneveling. Nog andere methoden zijn het variëren van teelten met verschillende watervragen in de tijd of organisch materiaal aan de bodem toevoegen, zodat de vochtcapaciteit toeneemt.

Andere teeltwijzen kunnen ook een deel zijn van de oplossing. Gangbare drainage is namelijk een oorzaak van de huidige verzilting door een opwaartse beweging van het zout zeewater. Oplossingen zijn om de tussenafstand, diepte en diameter van de buizen aan te passen, zoals het dieper leggen van de buizen. Opstijgend zilt water opvangen is ook een mogelijkheid.

Een andere focus is die op de gewassen. Landbouwers zouden zich kunnen richten op de gangbare gewassen die eerder tolerant zijn voor zout. De meeste akkerbouwgewassen zijn zouttoleranter in vergelijking met kasteelten of fruitteelt. Belangrijk om weten is wel dat verschillende teelten tolerant zijn, maar dat er verschillen zijn tussen de rassen. Hierbij denken we aan de granen zoals gerst, spelt en wintertarwe, maar ook aan aardappelen en diverse vollegrondsgroenten zoals kolen, wortel en ui. Koolzaad en bieten (suikerbiet, snijbiet, rode biet en voederbiet) bleken wel tolerant. Grasland is ook weinig gevoelig voor hogere zoutgehaltes. Maïs daarentegen is wel matig gevoelig. Sommige zouttolerante rassen vragen bij kieming nog wel zoet water. Sproeien met zout water is afgeraden wegens kans op verbranding van het blad. Voor nu lijkt het interessanter om zouttolerante variëteiten van de conventionele grondgebonden teelten te ontwikkelen dan halofyten te telen.

Halofyten (of zoutminnende plant) kunnen een optie zijn in gebieden waar geen andere klimaatadaptatiemaatregelen mogelijk zijn: ze zijn zoutresistenter of kunnen beter tegen droogte en hitte. Zo’n typisch zilte teelt is zeekraal. Verder kan zuiver zeewater ook als productiemedium gebruikt worden voor bijvoorbeeld de zeewierteelt. Als dit de toekomst is, staat onze landbouwer nog wel wat te wachten. Maar als we al soja kunnen telen, dan zal zeewier ook wel lukken, niet?

Bron: Zwaenepoel E.,

Danckaert S. & Van Gijseghem D. (2016) Klimaatverandering in de polders. Kiezen voor zoet of Zilt?, Departement Landbouw en Visserij, Brussel.

Actueel

Op bezoek bij 3 boeren die klimaatmaatregelen namen

Veeteelt Eind november organiseerde Boerenbond de Klimaatroadshow, waarbij landbouwers 3 landbouwbedrijven bezochten die haalbare klimaatmaatregelen namen zonder hun verdienmodel uit het oog te verliezen. Tijdens de rondrit was er niet enkel aandacht voor wat de landbouwer kan doen voor het klimaat, maar ook voor wat het klimaat kan doen voor de landbouwer.
Voir plus d'articles
Meest gelezen