Voorkeurstraject Ventilus is bekend

De nieuwe bovengrondse verbindingen situeren zich vooral langsheen de E403 tussen Izegem en Torhout (ongeveer 17km) en op het grondgebied van Lendelede (ongeveer 4km). In Zeebrugge, Zedelgem, Torhout, en (deels) in Izegem wordt een ondergrondse verbinding voorzien. In totaal zal 10km ondergronds komen te liggen. Ongeveer 80 gebouwen zijn gelegen nabij het nieuwe bovengrondse tracé, ongeveer 110 gebouwen liggen nabij herbenuttingen of versterkingen van bestaande bovengrondse verbindingen.

Op 18 november besliste de Vlaamse Regering formeel een doorstart van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Ventilus. Daarbij werd kennis genomen van de scopingsnota. Sindsdien werd er verder gewerkt aan mogelijke tracés.

“Gedaan met onzekerheid”

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “Met deze beslissing kunnen we ongeveer 1.300 gezinnen in West-Vlaanderen geruststellen na jaren van onzekerheid langs een van de tracés. Het voorkeurstracé zal de komende weken en maanden in een ruimtelijk uitvoeringsplan gegoten worden en de verdere formele stappen doorlopen. Niemand vindt deze beslissing leuk, maar mensen nog langer in onzekerheid laten zitten was voor mij geen optie. Er is intussen lang genoeg gestudeerd, het dossier moet nu verder. Voor de betrokken eigenaars vragen we een uitgebreide compensatieregeling aan de federale overheid. Ook voor getroffen bedrijven wordt in flankering voorzien”.

Er wordt geen centimeter nieuwe hoogspanningsverbinding gesitueerd boven kinderopvangen of scholen. Een mogelijke variant waar dat wél het geval was, werd niet gekozen. Rekening houdend met het voorzorgsprincipe en in combinatie met de gevoerde onderzoeken heeft het planteam gezocht naar verdere optimalisatiemogelijkheden van de mogelijke tracés zowel vanuit vastgestelde ruimtelijke en milieueffecten alsook omwille van technische redenen zoals kruisingen met andere leidingen en bodemstructuur. Het is dit geoptimaliseerd alternatief dat nu naar voor wordt geschoven.

Tracé

Het gekozen tracé bestaat uit volgende onderdelen:

• Aanlandingslocatie vanuit de offshore parken in Zeebrugge.

• Ondergrondse 220 kV-lijn tot het nieuwe hoogspanningsstation ter hoogte van De Spie,

• Vervolgens inlussing met de Stevin-as,

• Herbenutting van een bovengrondse tracé en vervolgens de versterking van een bestaand tracé tot 380 kV,

• Ondergronds 380 kV-tracé via de Moubekevallei

• Bovengrondse bundeling met de E403 tussen het op- en afrittencomplex te Torhout en de kruising met de N36;

• Ondergrondse bundeling met de E403 vanaf de zone net ten zuiden van de N36 tot aan de snelwegparking Roeselare,

• Bovengrondse cross country verbinding via Lendelede vangaf de snelwegparking Roeselare tot aan het bestaande hoogspanningsstation te Izegem,

• Versterking van een bestaande lijn tot het hoogspanningsstation van Avelgem.

Stralingsnormen

Tegelijk neemt de Vlaamse regering ook de volgende stap in het vastleggen van de stralingsnormen die uit voorzorg worden ingevoerd, in gans Vlaanderen. Het bindend afwegingskader is opgesteld in de vorm van een convenant om bij nieuwe of aanpassing van bestaande hoogspanningstrajecten langdurige blootstelling aan meer dan 0,4 microTesla zoveel mogelijk te vermijden. Netbeheerders Elia en Fluvius moeten die nu aanvaarden.

Ook wordt op advies van gezondheidsexperts uit Vlaanderen en Nederland een gezondheidskundige advieswaarde van 100 microTesla als acute norm voor blootstelling voor een tweede keer principieel vastgesteld. Enkel een Raad van State advies is nog nodig om ze definitief in te voeren. Deze waarde wordt verankerd in de VLAREM-regelgeving en is bovendien strenger dan de geldende Europese ICNIRP-richtlijn, die 200 microTesla voorschrijft. Daarmee geven we een duidelijk signaal dat we de bezorgdheden bij de bevolking over gezondheid ernstig nemen.

Bedrijvenzone Izegem vrijwaren was technisch onmogelijk

De vraag op het terrein was ook om de bedrijfssite langs de E403 in Izegem te vermijden via een ondergrondse verbinding. Dit bleek evenwel niet haalbaar. Tussen het kanaal Roeselare-Leie en de N36 is er te weinig vrije (onbebouwde) ruimte (bovengronds en ondergronds) om een ondergrondse 380 kV verbinding te realiseren.

Bijkomend laten de bodemcondities het niet toe om in deze zone sleufloze technieken te integreren. Door de klei in de ondergrond zijn boringen van dit kaliber niet realistisch, in tegenstelling tot in zanderige bodems. Er zou op deze locatie een open sleuf gegraven moeten worden van de grootte orde van de uitgraving van het Albertkanaal, waardoor tijdens de werken die meer dan 2 jaar duren ook een spoorweg, straten en het op- en afritten en de toegang tot het nieuwe ziekenhuis van Roeselare onmogelijk wordt. Verschillende bedrijfsgebouwen en woningen zouden onherroepelijk afgebroken moeten worden tijdens de werken, met een onaanvaardbare impact tot gevolg. Voor het beperkt aantal bedrijven nabij de autosnelweg dat geïmpacteerd wordt is evenwel een uitbreiding van de compensatieregeling van Elia gevraagd.

Naar netto minder bovengrondse hoogspanning in West-Vlaanderen

De Vlaamse Regering heeft Elia gevraagd om bestaande hoogspanningslijnen op lagere spanningsniveaus maximaal ondergronds te brengen of af te breken bij realisatie van Ventilus. Er werden een aantal mogelijke bestaande lijnen geïdentificeerd die in aanmerking zouden komen voor afbraak of het vervroegd ondergronds brengen bij de uitvoering van het Ventilusproject. Deze projecten vertegenwoordigen ongeveer 147km bestaande luchtlijnen door West-Vlaanderen die in aanmerking komen om gefaseerd te verdwijnen. De afbraak van een lijn kan gebeuren wanneer de operationele uitbating van het net verzekerd is, waarbij dit voor sommige lijnen dus pas na de realisatie van Ventilus kan worden uitgevoerd.

Vervolgtraject

Over het voorkeurstraject wordt een plenaire vergadering georganiseerd met betrokken advies verlenende instanties en daarna zal de regering het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan, wellicht voor de zomer, voorlopig vaststellen. Waarna er een openbaar onderzoek volgt voor de brede bevolking.