Startpagina Vleesvee

Snel en tegen lage kosten de genetica verbeteren

In november van 2022 heeft de Sommet de l'Elevage in Cournon d'Auvergne het Charolais-ras in de schijnwerpers gezet. Het was een kans voor bezoekers, waaronder 4 Belgen, om gerenommeerde Franse fokkers te ontmoeten. Ze bezochten Le Bouchat (Teilhet), in de Puy-de-Dôme bij de ‘Groupement Agricole d’Exploitation en Commun’ (GAEC) Olivier-Renard.

Leestijd : 5 min

H et is Bernard Olivier die ons verwelkomt, samen met zijn dochter Sabine en Cyril Renard, de 2 huidige eigenaars van de boerderij.

Meteen begint de vader te vertellen: "Ik heb altijd met Charolais-runderen gewerkt. Al in 1980 werden mijn vrouw en ik lid van het Stamboek. Op dat moment hadden we een 15-tal koeien. We hebben er geleidelijk aan meer gekocht. Elk jaar kochten we drachtige vaarzen. Ik verkocht soms 3 vaarzen van de boerderij om er 2 of zelfs 1,5 van hoge kwaliteit te kopen in boerderijen die bekendstonden om hun fokdieren."

Hij geeft toe dat hij een beetje geluk had: "Ik kreeg de kans om een aantal zeer goede dieren te kunnen kopen. Daardoor kon ik sneller uitbreiden dan wanneer ik alleen met mijn eigen kudde verdergegaan was. Ik heb ook in het buitenland dieren gekocht. Ik wou snel uitbreiden.” Daardoor kon hij inderdaad snel en tegen lage kosten fokken.

d-20230124-40ECNN_high

De GIE om de kwaliteit te verbeteren

Deze evolutie was ook mogelijk dankzij de oprichting in 1989 van de GIE (economische belangengroep) Charolais Leader, die vandaag een 40-tal fokkers verenigt. Het is de visie van een kleine groep fokkers, die aan een kleine afdeling voor het ras de gelegenheid bood om zich aan te sluiten bij het Charolais-stamboek. "Tegenwoordig behoren de fokkers van deze GIE tot de beste in Frankrijk", merkt Bernard op.

"Onze specialiteit is alleen stieren inzetten die uitstekende moederlijke kwaliteiten kunnen doorgeven, om zo zeer goede koeien te verkrijgen, die goed kalven, die een sterk bekken hebben, die goed melk geven en die goed groeien. De fokkers kiezen eerst en vooral fokstieren uit deze groep. We kopen onze dieren via de groep en nemen sperma af bij onze stieren. We werken enkel met inseminaties. Over dosissen beschikken is een goede verzekering.

Dit is hoe we in staat waren om een kudde met alle kenmerken van het ras en met veel grote dieren op te bouwen. Onze koeien zijn zwaar, ze zijn geselecteerd om een zuiver ras te bekomen en geen kruisingen.

De prijskampen zijn natuurlijk een manier om onze genetica bekend te maken", legt Bernard uit, die aan prijskampen heeft deelgenomen, waaronder die van de Sommet de l'Elevage. De boerderij is regelmatig aanwezig op verschillende regionale prijskampen, waaronder die van Moulins. Daar stelt ze enkele fokkalveren voor op een veiling voor fokkers.

Een overname in associatie

"Mijn vrouw en ik zijn in 2020 met pensioen gegaan. De boerderij kreeg 2 jaar geleden een nieuw elan, toen mijn dochter Sabine (39) en mijn voormalige stagiair Cyril (23) het bedrijf overnamen”, legt Bernard uit.

Dat was ingewikkeld, omdat Cyril geen deel uitmaakt van de familie... Voor deze overname moesten we 2 boerderijen samenvoegen: de onze, die 110 ha beslaat, en een tweede van 40 ha, die van de familie van Cyril was.

Opdat de 2 jongeren van hun werk zouden kunnen leven, hebben ze 2 niet-grondgebonden pluimveestallen bijgezet van Label Rouge-pluimvee (kapoenen, vleeskuikens en parelhoenders), een winstgevende uitbreiding voor de 2 partners. Ze hebben ook meer koeien gekocht. "We hebben het aantal koeien uitgebreid van 65 naar 85. Al die koeien zijn geregistreerd in het Charolais-stamboek," vertelt Cyril.

d-20230125-40EXRN_high

De helft van de mannelijke kalveren wordt verkocht als fokdier, ofwel op 9 maanden of als ze 2 jaar oud zijn. Wat de vaarzen betreft: 25% van hen wordt bewaard om ermee te fokken, 25% van de koeien wordt vetgemest op de boerderij. Het gemiddelde gewicht van de koeien is tussen 480 en 600 kg vlees.

Zich aanpassen

aan de droogte

De eerste uitdaging voor de 2 overnemers was om zich aan te passen aan de droogte die de GAEC de laatste 7 tot 8 jaar doorstaan had. De boerderij ligt in een semi-bergachtig gebied, tussen 600 en 700 m. Daardoor heeft ze geen hoge opbrengst. De perceeloppervlakte van de boerderij bedraagt dan wel 150 ha, maar wat akkerbouw betreft, zijn de veehouders aangewezen op 30 ha graan. Ze bewerken nu ook 4 tot 5 ha maïs. "We werken alleen met kuilmaïs om de slachtkoeien en enkele vaarzen die niet gebruikt worden om te fokken, vet te mesten.

De boerderij heeft nog 10-12 ha luzerne en sinds 4 jaar worden méteils geplant om ze later in balen te wikkelen. "Deze gewassen zijn nieuw voor ons. Ze zijn een reactie op droge jaren. Naast het verminderen van onze veestapel per hectare, worden we gedwongen om veel voorraad op te slaan voor de lente. Vandaag moeten we de dieren tijdens de zomer regelmatig voederen. We zullen trouwens dit jaar proberen om spelt te verbouwen. Het is een goede graansoort voor de veeteelt, vooral voor jonge kalveren, om ze te laten herkauwen, aldus Cyril.

De boerderij is omgeven door 50 ha grasland. "Je hoeft niet ver te gaan om de andere percelen te bereiken," lacht de veehouder. "Bernard gaf ooit kuilgras, maar daar zijn we mee gestopt. De kalveren aten het in de silo, waardoor ze diarree kregen. Ze hadden er dus niets aan! Kuilgras is niet effectief voor Charolais-vee. Ze hebben droog gras, hooi, luzerne en laat gemaaid kuilvoer nodig. In onze regio zijn er maar heel weinig rundveehouders met zoogkalveren die hun gras inkuilen.

Van links naar rechts: Bernard Olivier, Cyril Renard en Sabine Olivier.
Van links naar rechts: Bernard Olivier, Cyril Renard en Sabine Olivier. - P-YL

Voortdurend verbeteren

"Wat we ook doen is proberen altijd de kudde te verbeteren. Het belangrijkste is om geen verkeerde fokstier te kiezen om kwaliteitsverlies te vermijden! We proberen ontwikkeling, botfijnheid, karkasgewicht en raskwaliteiten te verbeteren... We willen ook dat onze dieren een goede muil behouden, kort met een vrij brede snuit! De echte Charolais-muil is een prachtig raskenmerk dat we willen behouden", lacht Cyril.

Volgzaamheid, gewicht en het vermogen om voer om te zetten in kilo’s vlees zijn de grote kwaliteiten van het ras.

Wat de inseminatie betreft, dat doen Cyril en Sabine zelf. "We hebben 5 stieren van wie we sperma nemen voor 85 kalvingen per jaar. We hebben geen voorkeurfokstier, we kiezen ze afhankelijk van wat we nodig hebben. We houden de stieren tot ze 6 of 7 jaar oud zijn. We proberen altijd om er 5 op de boerderij te hebben en om elk jaar een fokkalf te kopen. De stieren die niet verkocht worden om te fokken, mesten we vet. De vette stieren worden verkocht als ze 18 maanden zijn of voordat ze 24 maanden oud zijn.

3/4 van de kalvingen is gegroepeerd van november tot eind januari. De speciale kalverboxen staan in het oude gebouw, waar de dieren kunnen worden gevolgd met behulp van een camera. "Samen met een naburige veehouder hebben we ook geïnvesteerd in het Smartvel-systeem, een niet-invasieve afkalfdetector. Zijn afkalfperiode is vroeger dan de onze, daardoor kunnen we dit systeem delen.”

Jonge stieren die uitstekende moederlijke kwaliteiten produceren.
Jonge stieren die uitstekende moederlijke kwaliteiten produceren. - P-YL

Stro: het ontbrekende element

De koeien blijven in de winter op stal, maar gaan toch alleen naar buiten om te eten. Ze krijgen hooi en kuilvoer zoveel ze willen. Stro houdt hen schoon, maar gezien de beperkte teelt is de beschikbaarheid van stro een probleem. "We moeten nog steeds ongeveer 80 ton per jaar kopen om comfortabel te zijn.”

Niet overtuigd door hoornloze genetica

Bij de GAEC Olivier-Renard is de hoornloze genetica niet aanwezig. "We hebben gemerkt dat dit steeds vaker voorkomt. Wij zijn echter niet overtuigd van de resultaten. Wat we op dit moment zien, overtuigt ons niet om dit te doen. Wij wachten liever tot het zich ontwikkelt...

We onthoornen al onze vrouwtjes en sommige van onze graskalveren met een gaspistool.

Pierre-Yves Lorenzen

Lees ook in Vleesvee

Waarom en hoe methaan reduceren?

Melkvee Er wordt in de veehouderij veel gesproken over methaanproductie én vooral over methaanreductie. Wat betekent dit in de praktijk voor veehouders?
Meer artikelen bekijken