Fedagrim dringt aan op een stabiel juridisch kader en ruimte voor innovatie
Fedagrim, organisator van Agribex, heeft tijdens de officiële opening van de landbouwbeurs een lans gebroken voor een meer doordacht en innovatie-stimulerend landbouwbeleid.
Wat de 73ste editie van het internationale salon voor landbouw, veeteelt, tuin en groene zones moest worden werd in 2023, de 72ste editie. Immers 2 jaar terug werd op het allerlaatste moment omwille van de Covid-19 gezondheidscrisis de beurs geannuleerd. Het was de eerste keer in de geschiedenis van Agribex dat de organisatie hiertoe gedwongen werd. “Geen makkelijk moment voor exposanten, bezoekers en organisatie”, merkt Fedagrim-voorzitter Johan Colpaert op. “Maar vandaag staan wij hier opnieuw. Vol goede moed, vol vertrouwen en vol hoop”, gaf hij krachtdadig mee tijdens de officiële opening op de eerste beursdag.
Hoop als centraal begrip
“Hoop is een centraal begrip in deze editie”, stelde Colpaert. “Hoop op een toekomst die ons perspectief biedt. En dat is meer dan ooit nodig. Toegegeven, vandaag is er meer hoop op beterschap dan pakweg een maand geleden. Maar we blijven voorzichtig in ons optimisme. Niets is zeker vandaag, maar we willen vertrekken van het idee dat we onze toekomst zelf kunnen vormgeven en invullen.”
“Al zullen we daar hulp en ondersteuning bij nodig hebben”, bemerkte Colpaert fijntjes. “Onze sector verdient een stabiel juridisch kader om in te ondernemen. Geen enkele onderneming is gebaat met volatiliteit en wispelturigheid. Die 2 elementen staan elke strategie in de weg. Hoe kan je een pad uitstippelen als je elk gevoel van richting wordt afgenomen en je blind gedropt wordt midden in een woestijn? In zo’n omstandigheden overleeft geen mens. Ook bedrijven niet.”
Duurzaamheid via mechanisering
In zijn toespraak gaf Johan Colpaert verder aan dat wanneer de landbouw een duurzame toekomst wil uitbouwen, dit zal zijn via mechanisering, via robotisering en via andere technieken die de landbouw in staat zal stellen om zijn kerntaak te vervullen, met name voedselproductie. De sectorbeurs Agribex is voor hem de veruitwendiging van waartoe de Fedagrimleden en bij uitbreiding de toeleveringssector in staat zijn. Tijdens de officiële opening werd de link gelegd met artificiële intelligentie (AI) en hoe deze techniek de landbouwsector kan helpen. Hiermee werd alvast de federatievoorzitter geholpen. Hij is een talrijk getalenteerd man, echter minder een taalwonder. Artificiële intelligentie zorgde ervoor dat hij vlot in meerdere talen, de bezoekers welkom heette.
Maak werk van werk
De landbouwsector kampt met een tekort aan goed geschoolde arbeidskrachten. Alleen al in de sector van de mechanisatie zijn er meer dan 700 openstaande vacatures. Agribex probeert voor de hoge nood een oplossing te vinden met het thema-eiland ‘Workshop Live’. In samenwerking met de hogeschool Thomas More worden hier concrete demonstraties over het werk aan machines getoond. Op de beursvloer wordt ook samengewerkt met arbeidsbemiddelingsbureaus. Verder vraagt Fedagrim aan de politici een kader om onze sector werkaantrekkelijk te maken. “Wij hebben de banen, zorg er gewoon voor dat werken loont en dat we de krachten waarover we beschikken kunnen behouden in de juiste omstandigheden.”
Tijdens de officiële opening sprak Johan Colpaert voor tal van beleidsdragers. Hij hekelde het feit dat er geen degelijk stabiel juridisch kader is. Het nieuwe ontwerp van stikstofdecreet laat meer duidelijkheid zien, maar de onzekerheid is nog te groot. Bewijs daarvan, stelt Colpaert, is dat vooral exposanten actief in de veehouderij afgehaakt hebben voor de landbouwbeurs. “De onzekerheid is te groot, investeringen worden uitgesteld omdat er geen perspectief is, of het is toch niet duidelijke genoeg”, stelt hij.
Beleid volgt innovatiekracht niet
Fedagrim wil zich alleszins constructief opstellen. “Wij zien duidelijk dat onze sector in staat is om de uitdagingen aan te pakken. Maar dan moet er ruimte gegeven worden aan innovatie”, stelt Colpaert. “Het kader waarbinnen de sector actief is, is vaak te beperkend. Zo zijn er onvoldoende transparante testvoorwaarden. De landbouw automatiseert in een sneller tempo maar het beleid volgt niet. Ruimte om robots, zelfrijdende tractoren te testen is er nauwelijks.”
Fedagrim pleit in dat verband voor regelluwe zones om nieuwe technologieën te kunnen implementeren. Ook inzake dieren klopt Fedagrim op een oude nagel. “Wij vragen al een hele tijd een proefstalregeling waarbij er ook duidelijkheid is over de meetprocedures. Vandaag ontbreekt elk kader om nieuwe technieken te meten en te testen. Hoe kan je dan echt beleid voeren als je niet over de juiste cijfers beschikt?”
Verketter schaalvergroting niet te snel
Het stuit Fedagrim tegen de borst dat schaalvergroting in de landbouw steevast als een onding wordt beschouwd. Voor Fedagrim leidt schaalvergroting niet automatisch tot een grotere milieudruk. Door schaalvergroting kan het landbouwbedrijf verder professionaliseren en meer investeren in nieuwe technologie. Terugplooien op het oude, romantische beeld van de boer en een paar dieren gaat de landbouw niet vooruithelpen, wel integendeel.
In dat verband verbaast het Fedagrim dat de eisen voor binnenlandse productie veel hoger gelegd worden dan in vrijhandelsakkoorden. Voorzitter Colpaert heeft er geen probleem mee dat de lat hoog gelegd wordt, maar dan wel voor iedereen.
Stop de ongepaste betutteling
Fedagrim heeft moeite met de bevoogding of betutteling van de landbouwsector als het de keuzevrijheid van landbouwers aantast. Voorzitter Colpaert bevestigt dat de sector bereid is de nieuwe doelstellingen te behalen maar wil dat het beleid daarvoor de ruimte geeft aan de boer in kwestie. “Kalenderlandbouw zal niet per se leiden tot die doelstelling. Maak duidelijk wat de criteria zijn, waar de grens ligt en de landbouwer zal zich hierop oriënteren. Maar doe dat op tijd en ruim op voorhand zodat de landbouwer de tijd krijgt om zijn of haar bedrijf hierop aan te passen. Dat geldt onder meer voor de nieuwe mestactieplannen. Trouwens in dat verband zou België perfect zijn rol als innovator kunnen opnemen met een sterke chemische en agrarische sector in de meststoffenproblematiek. Ons land kan een voortrekker zijn in de Renure-toelating waarbij we de kunstmeststoffen, op basis van fossiele brandstoffen, vervangen door nieuwe, hoogwaardige stoffen op basis van dierlijke mest. Hier ligt volgens ons een taak voor het beleid om dit op Europees vlak door te duwen”, aldus voorzitter Colpaert.
Omdat Fedagrim een Belgische federatie is, kijkt de voorzitter ook naar Wallonië. “In Vlaanderen hebben we de problematiek rond stikstof al voldoende scherp gesteld met de proefstalregeling en een stabiel juridisch kader. Maar ook in Wallonië zijn er nog punten die beter kunnen qua beleid. Zo dringen we aan op een concrete ecoregeling omtrent het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Net zoals we een oproep willen doen om mechanische technieken te stimuleren die erosie kunnen tegengaan. Op die manier kunnen we meer landbouwgronden benutten.”
Fedagrim biedt expertise
Fedagrim wil als federatie van de landbouwuitrustingsector ook tot een doordachte inzet komen van landbouwmachines. Op dit moment ontbreekt volgens de voorzitter van Fedagrim de kennis van zaken in het beleid omtrent deze machines. Het toelaten van bredere landbouwvoertuigen zal de bodemkwaliteit ten goede komen. De veiligheid willen we garanderen door ontharding van landbouwwegen waardoor het normale wegverkeer niet langer aanwezig is. In de buurlanden is de breedte van het landbouwvoertuig al lang geen issue meer. In België nog wel en volgens de voorzitter is dat te wijten aan een gebrek aan kennis.
Zijn pleidooi is dan ook dat het beleid een beroep doet op de expertise die bij de federatie en diens leden aanwezig is. Zo pleit Fedagrim ook voor administratieve vereenvoudiging door het afschaffen van de keuring bij ingebruikname van landbouwvoertuigen zoals dat bij personenwagens ook niet meer nodig is. Keur, zo stelt Fedagrim, ouder materieel bij het wisselen van eigenaar. Daar ligt immers een groter risico.
In de sector van tuinen en groene zones wil Fedagrim op Europees niveau een ‘repair index’ voor tuinmaterieel stimuleren en pleit het tegelijk voor een verlaging van de BTW op herstellingen van elektrisch tuinmaterieel. Dat kan tot een transitie leiden van professionele machines voor onderhoud van openbare ruimte op fossiele brandstoffen naar elektrische, geluidsarme machines voor datzelfde onderhoud.
Fedagrim voorzag alvast de aanwezige politici tijdens de officiële opening en andere geïnteresseerden van een document waarin ze kort en krachtig enkele beleidsaanbevelingen voor de toekomst hadden uitgewerkt. Deze aanbevelingen hebben we grotendeels in dit artikel aangehaald.
