Vlaamse overheid keurt RUP Kleine Netevallei definitief goed
De Vlaamse regering keurde op 10 januari 2024 op vraag van Vlaams ministers Zuhal Demir (N-VA) en Matthias Diependaele (N-VA) het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de vallei van de Kleine Nete definitief goed. Die herbestemd ongeveer 650 ha agrarisch gebied naar natuur- of bosgebied.
Het nieuwe gewestelijke ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) moet de valleien van de Kleine Nete en Aa meer klimaatrobuust maken, en dus beter bestand tegen zowel wateroverlast als periodes van droogte. Daarvoor vrijwaart het RUP van nature overstroombare valleien en ontwikkelt het 3 natte natuurkernen van meer dan 600 ha in de Natura 2000-gebieden van De Zegge-Mosselgoren, het Olens Broek en Graafweide-Schupleer.
Om dit te realiseren legt het RUP nieuwe bestemmingen vast in het plangebied van ca. 2.700 ha, die op het grondgebied van de gemeenten Kasterlee, Geel, Olen, Herentals, Vorselaar en Grobbendonk ligt. Zo krijgt ongeveer 650 ha agrarisch gebied een nieuwe bestemming als natuur-of bosgebied. Op de helft daarvan wordt momenteel effectief landbouw bedreven. In overleg met de gebiedscoalitie in de vallei van de Kleine Nete zijn er overgangsmaatregelen, vergoedingen en ruilgronden voorzien voor de getroffen landbouwers.
Overstromingen
De plannen moeten het gebied beschermen tegen extreme weersituaties en overstromingen. “De overstromingen van de afgelopen weken maakten opnieuw duidelijk dat de rivieren ruimte moeten krijgen om de natuurlijke bergingsruimte van de vallei maximaal in te nemen. Mede dankzij de investeringen in bijkomende waterbergingsgebieden en hermeanderingsprojecten van de afgelopen jaren ontsnapten we aan erger”, zegt Cathy Berx (cd&v), gouverneur van Antwerpen en voorzitter van de gebiedscoalitie.
“Met dit ruimtelijk uitvoeringsplan zetten we een grote stap vooruit in de vallei van de Kleine Nete waarmee de ambities van de Vlaamse Regering op vlak van de bouwshift, de Blue Deal, bosuitbreiding én Natura 2000 effectief op het terrein gerealiseerd kunnen worden”, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. “Door deze plannen uit te voeren beschermen we de regio voor de gevolgen van extreme weerssituaties. De voorbije weken hebben aangetoond hoe belangrijk dat is.”
“Landbouwgronden inpalmen”
Volgens Marcel Heylen, een gepensioneerde veehouder in Geel, ligt de oorzaak van de overstromingen eerder aan het niet meer ruimen van de getroffen rivieren en het slechte onderhoud van sluizencomplexen, “omdat milieu- en natuurverenigingen dit met alle middelen verhinderen.”
In een lezersbrief voor Landbouwleven klaagt hij aan dat “’specialisten’ in de pers komen verklaren dat we het water meer ruimte moeten geven, dijken moeten afbreken, rivieren moeten hermeanderen en meer overstromingsgebieden moeten creëren.” Volgens Heylen heeft dit allemaal maar één doel: “op een goedkope en slinkse manier landbouwgronden inpalmen om er natuurgebied van te maken.”
Verdere bestemmingen
De nieuwe RUP schrapt verder ca. 80 ha woon-, industrie- en recreatiegebied die in overstromingsgevoelige gebieden liggen of bebost zijn, om de ruimte voor voor waterberging, natuur of bos te behouden. De oppervlakte van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) wordt met meer dan 400 ha uitgebreid en ruim 250 ha bestaand bos krijgt een betere bescherming. Het plan creëert ook ruimte voor ca. 70 ha effectieve bosuitbreiding en bevat ook de herbestemming van een stortgebied naar een gebied voor winning van energie.
Het werk aan de vallei van de Kleine Nete is volgens gouverneur Berx echter nog niet af. “We moeten verder op de ingeslagen weg: samen bouwen aan een duurzame vallei met een landbeheer gericht op het beter vasthouden, laten infiltreren en vertraagd afvoeren van water.”
