Minder, maar groter en slimmer
Fedagrim stelde vorige week zijn jaarlijks ‘Economisch Dossier’ voor. Globaal werden in 2018 opnieuw minder tractoren en machines verkocht en minder stallen geplaatst. De dalende trend zet zich dus voort, maar de investeringen per project worden wel groter.
De Belgische Federatie van de toeleveranciers van machines, gebouwen en uitrustingen voor de landbouw en voor de groenvoorzieningen, beter gekend als Fedagrim, maakt ieder jaar een analyse van de sector van uitrustingen voor landbouw en groenvoorziening. In dit economisch dossier worden niet alleen de evoluties van de verkoopcijfers van de tractoren, de belangrijkste land- en tuinbouwmachines en melkinstallaties onder de loep genomen, ook de tendensen worden besproken.
Trends
Meestal liggen economische tendensen ten grondslag van de evoluties in de machineverkoop. “Dat zagen we bijvoorbeeld in de stallenbouw”, benadrukt voorzitter Johan Colpaert. “In de varkenshouderij was er tot 30% minder nieuwbouw. Er werd duidelijk geen geld verdiend en dat merken we in de investeringen. Als die nog gebeuren, dan zit er meestal een integrator mee in het verhaal. Maar ook de melkveehouderij staat sterk onder druk.” Johan haalt een van zijn boutades boven: “Vijftien jaar geleden bouwden we vijf stallen per gemeente, vandaag is dat één stal per vijf gemeenten. De investeringen per stal zijn wel veel groter; de schaalvergroting zet door.”
“De markt evolueert ondertussen snel naar slimme machines met een groot gebruiksgemak”, aldus Gert Van Thillo, coördinator federatiewerking. “Het gps-gebruik geraakt ingeburgerd, ook bij kleinere bedrijven. De keerzijde van het groeiend aantal technologische hoogstandjes in landbouwmachines is de hoge nood aan technisch geschoold personeel dat hierin thuis is.” Een bijkomend facet van deze evolutie is dat de meeste machines alsmaar duurder worden. Dit heeft echter ook te maken met de strengere milieu-eisen en duurdere grondstoffen (staal en rubber). Daarnaast blijken er minder van deze machines verkocht te raken op de tweedehandsmarkt.
Om de impact van het weer en het klimaat op de machineverkoop te duiden, liet Gert een grafiek zien waarbij 2018 hoog scoorde inzake droogte en temperatuur. “We zagen het effect ervan bijvoorbeeld in de stijgende verkoop van beregeningsmateriaal en doorzaaimachines. Na een felle storm zien we dit ook in de verkoop van het aantal kettingzagen.”
Gert overliep de marktcijfers van enkele belangrijke machinesegmenten. Het volledige overzicht kan je terugvinden in het ‘Economisch Rapport 2018’ .
Tractoren
In 2018 werden 2064 tractoren boven 50 pk verkocht, een stijging van 2% ten opzichte van 2017 (figuur 1). We komen daarmee dichter in de buurt van de verkoopcijfers van in het begin van het decennium. Dat komt onder andere omdat een deel van de geïnteresseerden, die na de invoering van andere accijnsregels enkele jaren geleden afwachtend reageerden, nu opnieuw tractoren kopen. Het gemiddelde aantal pk per aankoop neemt trouwens toe.
Bij de tractoren van minder dan 50 pk, zagen we een scherpe terugval van 1076 in 2017 naar 816 in 2018. Dit wordt verklaard omdat eind 2017 nog een groot aantal tractoren werd ingeschreven omdat er in 2018 nieuwe regels omtrent de uitstoot in voege traden. De markt van deze tractoren zit nog in de lift. Het doelpubliek van onder andere hobbylandbouwers, paardenliefhebbers, tuinaanleggers, gemeentelijke diensten en particulieren wordt namelijk alsmaar groter.
Wat het marktaandeel betreft, zien we weinig grote veranderingen tegenover de voorgaande jaren. De vijf grootste merken vertegenwoordigen drie vierde van de markt. New Holland behoudt met 26,65% ruimschoots het grootste marktaandeel, opnieuw gevolgd door John Deere met 17,54%. Voor de derde plaats was het de voorbije jaren haasje over tussen Fendt en Deutz Fahr. In 2018 haalde Case IH nipt deze derde plaats met 11,68 %. Dit betekent dat de CNH-Group - met New Holland, Case IH en ook Steyr (3,2%) - hoog scoort in ons land (figuur 2).
Fedagrim geeft voor het eerst ook de multifunctionele voertuigen in zijn statistieken weer. “We moeten deze manueel uit de inschrijvingscijfers halen”, specifieert Gert. “In het gamma van de zogenaamde UTV’s (Utility Task Vehicle’s) ingeschreven als tractoren, vinden we onder meer quads met of zonder cabine. Dit is een erg populair segment. Met 175 stuks in 2018 zagen we een stijging met bijna 75% tegenover de 104 stuks in 2017. Deze voertuigen worden bijvoorbeeld gebruikt op evenementen, voor recreatie, bij stadsdiensten of op grote werven. John Deere is de uitgesproken marktleider.
Bodemwerktuigen
Hooibouw
Gert: “We zien de tendensen in de melkveehouderij terugkomen in de machines voor graswinning. Het aantal melkveehouders daalt, maar de bedrijven worden groter. Dit uit zich in het type machines die worden gekocht. De grotere modellen winnen marktaandeel. Met 546 stuks daalde het aantal maaiers in 2018 met 12% tegenover 2017. De capaciteit van de verkochte maaiers blijft wel toenemen. Zo bedraagt het aantal kleinere gedragen maaiers tot 2,8 meter voor het eerst minder dan 100 stuks en neemt het aantal grote vlindermaaiers jaar na jaar toe. Het aantal verkochte schudders bleef stabiel in 2018, maar in deze categorie was er al een redelijke daling in verkoop op te merken tussen 2017 en 2016. De categorie van grote schudders, de getrokken of half-gedragen schudders van 5,4 meter of meer, verdubbelden in vier jaar tijd van 7% naar 14%.
Ook bij de harken is het effect van de schaalvergroting duidelijk: waar de harken met twee of meer rotors in 2011 nog een marktaandeel hadden van 20%, is dat in 2018 gestegen tot net geen 50%.
De opraapwagen bevestigt in 2018 zijn comeback (figuur 3). Met 53 stuks is dit een absoluut record, een verdubbeling tegenover het gemiddelde van de laatste zeven jaar.”
Melkinstallaties
In het Economisch Dossier lezen we dat het aantal traditionele melkstallen in 2018 opnieuw daalde naar 52 verkochte installaties. In een vijftal jaar halveerde het aantal. Toch nam het aantal melkinstallaties met grote capaciteit toe in marktaandeel. Meer dan de helft van de traditionele melkstallen heeft meer dan twintig melkstanden. Voor het eerst werden op meer bedrijven melkrobots geïnstalleerd dan traditionele melkinstallaties (figuur 4). In 2018 koos meer dan 60% van de bedrijven voor een melkrobot toen ze hun melkinstallatie vernieuwden of uitbreidden. “In een aantal gevallen gaat het dan ook over de installatie van een tweede of derde melkrobot op het bedrijf”, vervolledigt Gert.
Het is niet onlogisch dat we dezelfde evolutie ook waarnemen bij de verkoop van melkkoeltanks. Op vijf jaar tijd halveerde de verkoop van koeltanks, maar ook hier nam het aandeel van de koeltanks met hoge capaciteit toe. Een horizontale koeltank tussen de 5.000 en de 10.000 liter was in 2011 met een marktaandeel van 51% nog de standaard. In 2018 heeft meer dan 30% van de verkochte koeltanks een capaciteit van meer dan 20.000 liter.
Batterijen in opmars in groensector
Ook in de groensector zorgt de technologie voor enkele verschuivingen. “Het gebruik van batterijen blijkt erg in de smaak te vallen. Batterijen verhogen het gebruiksgemak van deze machines, zeker nu de batterijen degelijker en performanter werden.”
Hierdoor nam bijvoorbeeld de verkoop van robotmaaiers spectaculair toe. Het marktaandeel ervan evolueerde van 9% in 2011 naar net geen 25% in 2018. Ook het aandeel (duw)maaiers op batterijen zit al op 11%. In 2018 werd 40% van de nieuw verkochte haagscharen en 30% van de bladblazers aangedreven door een batterij.
