Joris Relaes, administrateur-generaal van het ILVO en ook voorzitter van het Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG), schreef het voorwoord voor dit boek. Ook hij merkt op dat de landbouw in Vlaanderen er vandaag helemaal anders uit ziet dan toen Landbouwleven in 1951 van start ging. “Heel wat zaken zijn onherkenbaar veranderd. Computergestuurde tractoren en oogst- en plantmachines deden hun intrede, serrebedrijven werden deels elektriciteitsleveranciers. De alomtegenwoordige maïsteelt veranderde het uitzicht van ons landschap ingrijpend, en varkens en kippen werden om sanitaire redenen achter hekken en muren van steeds groter wordende stallen weggestopt. Tijdens piekmomenten werden de helpende handen van buren, vrienden en familieleden vervangen door een steeds sterker multicultureel getinte groep van seizoenarbeiders”, zo stelt hij.
Tegelijk is er in de Vlaamse landbouw ook heel wat ongewijzigd gebleven. “Zo is de perceelsgrootte van akkers en weiden niet mee geëvolueerd. Die is met een gemiddelde oppervlakte van 1,4 ha eigenlijk onverantwoord klein gebleven. Een andere opmerkelijke vaststelling is dat de Vlaamse landbouw nog steeds een overwegend familiaal karakter kent, en dat de dierlijke sector overduidelijk nog altijd de belangrijkste tak van de Vlaamse landbouw blijft, hoewel de tuinbouwsector aan belang wint.”
Verder zijn er, volgens Joris Relaes, ook een aantal trends die onverminderd doorgaan. “Vooreerst is er de vaststelling dat er nog steeds jaarlijks 3 à 4% landbouwbedrijven verdwijnen, dat de mechanisering en industrialisering zich doorzetten en dat de Vlaamse bedrijven gemiddeld genomen steeds groter worden.”
Collectieve geheugen
“Landbouwleven is bij al die ontwikkelingen en in al die jaren steeds een betrouwbaar blad gebleken om verslag uit te brengen over het reilen en zeilen van onze Vlaamse landbouw. Aan de hand van de meest markante artikels van de afgelopen 65 jaar werd het boek ‘Landbouwhistories van vroeger en nu’ samengesteld. Het boek loodst ons, aan de hand van artikels, opiniestukken en foto’s die de afgelopen 65 jaar verschenen zijn in Landbouwleven, doorheen de turbulente geschiedenis van de Vlaamse landbouw. Het brengt de opmerkelijke veranderingen in de techniek, de bedrijven en het beleid mooi in kaart.”
“Sommige jaren en gebeurtenissen die de revue passeren zijn nog sterk in het collectief geheugen gegrift”, zo merkt Joris Relaes op. En hij citeert er enkele: de grote landbouwbetoging in Brussel in 1971, de militairen die ingeschakeld werden om aardappelen te rooien in 1974, de invoering van het melkquotumsysteem in 1984, de dioxinecrisis en de eerste groene minister van Landbouw in 1999. “Maar”, zo vraagt hij zich af, “weet u nog wie of wat er in 1977, 1987, 1997 en in 2007 in de belangstelling stond?” Dat kan je ontdekken in dit mooi geïllustreerde boek.
Landbouwbeleid
“In het boek komt ook het landbouwbeleid uitvoerig aan bod, en ook op dat vlak is er heel wat veranderd. In 1951 was de Europese eenheidsgedachte weliswaar reeds een idee waar sommige vooruitziende politici in West-Europa met elkaar over discussieerden, maar tegelijkertijd iets wat niet meer dan een verre droom leek. Op Belgisch niveau werden de bakens toen nog uitgezet door de minister van Landbouw, samen met het Ministerie van landbouw. Inmiddels is het federale Ministerie van landbouw reeds meer dan 10 jaar opgeheven. Een federale minister van Landbouw is er verwonderlijk genoeg wél nog.”
“Maar ook het landbouwbeleid zelf heeft zeer grote veranderingen ondergaan. Van sterk protectionistisch in de beginjaren van de Europese Gemeenschap tot zeer marktgericht vandaag. Van een sterk op de landbouwproductiviteit en de landbouwprijzen gericht beleid tot een beleid dat oog heeft voor meer algemeen maatschappelijke vraagstukken zoals voedselveiligheid, dierenwelzijn, leefmilieu, biodiversiteit, landschapswaarde. “
“Dit bracht met zich mee dat ook Landbouwleven zijn blik doorheen de jaren moest verruimen en vaak bijna meer over een aantal dringend noodzakelijke leefmilieumaatregelen berichtte dan over het landbouwbeleid zelf. Hoeveel artikels zijn er niet gewijd aan het Mestdecreet en de verschillende Mestactieplannen?”
Tijdsdocument
De evolutie in de landbouw - en dus ook de berichtgeving daaromtrent - is ook duidelijk merkbaar in het boek ‘Landbouwhistories van vroeger en nu’. Het vormt aldus een tijdsdocument dat niet alleen de ‘grote’ gebeurtenissen in de landbouw in herinnering brengt, maar ook aandacht besteedt aan evoluties en verwezenlijkingen die op het ogenblik dat ze zich voordeden misschien minder belangrijk leken, maar achteraf toch mede het aangezicht van de landbouw van vandaag hebben bepaald.
De interesse in het boek ‘Landbouwhistories van vroeger en nu’ is zo groot dat we reeds aan een derde druk toe zijn.
Het boek wordt momenteel niet alleen kosteloos verzonden, maar kan ook aangekocht worden tijdens de komende Agriflandersbeurs op de stand van Landbouwleven achteraan in Hal 1 (standnummer 1565).
