Hoe scoor ik beter
met reinigen en ontsmetten?

Met het hygiënogrammenproject ondersteunt Veepeiler bedrijven die hun reinigings- en ontsmettingsprocedure willen laten analyseren en verbeteren indien nodig. Dankzij het project slaagden bedrijven erin tot een beter resultaat te komen na het reinigen en ontsmetten.

Door : Landbouwleven

Gepubliceerd op : 9/06/2017 00:00

Leestijd : 4 min

Het hielp hen ook de verbeterpunten in kaart te brengen en leerde hen kennismaken met een eenvoudige methode om het effect van de gebruikte procedure voor reinigen en ontsmetten na te gaan. Uit de onderzoeken die Veepeiler uitvoerde bleek een verschil tussen de resultaten van kraamstal en batterij en die van de vleesvarkensstal.

Hygiënogrammen

Bedrijven konden in het kader van het hygiënogrammenproject zowel een compartiment van de kraamstal, batterij als een vleesvarkensstal laten bemonsteren. Dit gebeurt met behulp van afdrukplaatjes die op bacteriële groei het effect van reinigen en ontsmetten nagaan. De bemonstering gebeurde zowel vóór als nadat er advies werd gegeven met betrekking tot de procedure op de individuele bedrijven.

Kleiner dan 2

Meerdere bedrijven lieten elk van de drie types stallen bemonsteren. In deze case bespreken we één van de deelnemende bedrijven waar er een duidelijk verschil was in het resultaat tussen de kraamstal en batterij enerzijds (score 1,2 en 1,4) en de vleesvarkensstal (3,8) anderzijds. Ter herinnering: de scores gaan van 0 tot 5 waarbij 0 zeer goed en 5 zeer slecht betekent. We raden aan om zeker te streven naar een score kleiner dan of gelijk aan 2. Maar ook dan is vaak nog verbetering mogelijk.

Inweken en ontsmetten

Dit bedrijf is geen uitzondering want uit het project bleek dat batterij en kraamstal gemiddeld beter scoren dan de vleesvarkensstallen. Dit suggereert dat er meer aandacht wordt besteed aan het reinigen en ontsmetten in de kraamstal en de batterij. Door dieper in te gaan op het reinigings- en ontsmettingsprotocol dat dit bedrijf hanteert, bleek dat dezelfde procedures gevolgd werden voor alle stallen. Een belangrijk verschil was echter het gebruik van reinigings- en ontsmettingsmiddelen. In de vleesvarkensstal werd noch inweek- noch ontsmettingsmiddel gebruikt, terwijl dit in de kraamstal en batterij wel het geval was.

Nieuw protocol blijkt succesvol

Op aanraden van de bedrijfsdierenarts werd het protocol bij de vleesvarkens op dit bedrijf gelijkgeschakeld met dat in de andere compartimenten. Vanaf nu worden inweek- en ontsmettingsmiddelen ook ingezet in de vleesvarkensafdeling. Een tweede staalname werd uitgevoerd na invoeren van dit nieuwe protocol.

Vergeet het plafond niet

De maatregelen bleken succes te hebben: de score van de vleesvarkensstal daalde van gemiddeld 3,8 naar gemiddeld 1,5. Het plafond bleef echter slecht scoren, niet alleen in de vleesvarkensstal maar ook in de andere stallen. Dit kan verklaard worden door het feit dat dit onderdeel van de stal niet werd mee gereinigd en ontsmet. Ook dit blijkt niet uitzonderlijk als we kijken naar de andere deelnemende bedrijven. De hogere gelegen plaatsen (plafond, ventilatie, muur op ooghoogte) scoren op heel wat bedrijven minder goed. Vaak worden deze plaatsen dan ook niet evenwaardig mee gereinigd en ontsmet. Deze plaatsen komen misschien niet rechtstreeks in contact met de dieren, maar toch kunnen door stof en condens kiemen terecht komen op deze oppervlakken. Daarom verdienen ze ook aandacht in het reinigingsprotocol.

Geen rondgespat vuil

Op dit bedrijf was een duidelijke verbetering merkbaar, onder andere dankzij het inzetten van de juiste producten. Inweekmiddelen helpen om biofilms los te weken en zorgen zo voor een beter resultaat van reinigen. Toch is het gebruik van producten alleen geen garantie voor een goed resultaat. In het project bleek dat ook bedrijven die deze middelen gebruiken slecht kunnen scoren. Producten moeten op de juiste manier worden ingezet maar van even groot belang is een zeer grondige reiniging. Daarbij mogen geen plaatsen worden overgeslagen, dus ook – zoals hierboven al aangehaald – de moeilijker te reinigen oppervlakken niet, zoals voeder- en drinkbakken of hoger gelegen plaatsen. Na reinigen dient de stal dus visueel proper te zijn. Met andere woorden: geen restanten van rondgespat vuil meer zichtbaar.

Ontsmet zinvol

Wanneer een stal grondig gereinigd is, mag je ervan uitgaan dat de meerderheid van de kiemen verwijderd zijn. Om een verdere reductie te bekomen, wordt na het reinigen ontsmettingsmiddel gebruikt. Bijna alle deelnemende bedrijven deden dit. Ontsmetten is echter enkel zinvol als het product correct wordt ingezet. Kies dus het geschikte product voor uw bedrijf en volg de voorschriften, maar zorg er eerst en vooral voor dat de stal grondig gereinigd is.

Kies het juiste middel

De meeste ontsmettingsmiddelen bevatten meerdere actieve bestanddelen, waardoor ze werkzaam zijn tegen een breed spectrum aan kiemen. Daarom is het op de meeste bedrijven aangeraden om zulke producten in te zetten, waardoor er een effect is op verschillende aanwezige kiemen. Indien je echter een specifiek probleem hebt, kan het interessanter zijn om na te gaan of de stoffen in het ontsmettingsmiddel dat je gebruikt, wel voldoende werkzaam zijn tegen de bepaalde pathogenen waar je bedrijf mee te kampen heeft. Weinig actieve bestanddelen hebben bijvoorbeeld een goed effect op het circovirus. Voor deze kiem hebben producten op basis van aldehyden de voorkeur. Niet alleen het type pathogeen dat je wil bestrijden, maar ook tal van andere zaken zoals het type oppervlak en de tijd die beschikbaar is om het product te laten inwerken, spelen mee in het kiezen van het meest geschikte ontsmettingsmiddel.