Tegenwoordig heeft iedereen het over vergeten groenten. Ze zijn weer hip en oude groentesoorten worden door topchefs, maar ook in de gewone keuken, enorm geapprecieerd omwille van hun authentieke smaak. Deze week stellen we u graag een vergeten fruitsoort voor: de vlier. Het is een rijk dragende bessenstruik waarvan de bessen zich prima lenen voor allerlei bereidingen met een originele, authentieke smaak.

Ook verlekkerd op noten? Goed nieuws, het notenseizoen staat weer voor de deur en dan kunnen we de noten tijdens een boswandeling gewoon oprapen van de grond. Vaak gaat het dan om hazelnoten, afkomstig van de hazelaar, die, in tegenstelling tot de okkernoot, inheems is in België en vaak terug te vinden is langs bosranden en boswegen.

Met dank aan de regen van de afgelopen week kan het plantseizoen 2019-2020 nu eindelijk van start gaan. Bladverliezende planten die in volle grond gekweekt worden, hebben nog wat tijd nodig om af te rijpen, maar alle andere planten kunnen vanaf nu in de grond. En het is een oude tuinierswijsheid dat het najaar het beste plantseizoen is. De planten krijgen dan voldoende tijd om nieuwe wortels te maken, zodat ze in het voorjaar onmiddellijk aan de groei kunnen gaan.

Vaak hebben mensen een verkeerd beeld als we het over bolgewassen hebben en eigenlijk is dat niet eens zo vreemd. De term bolgewas wordt namelijk gebruikt voor een heel uiteenlopend gamma planten die, buiten het feit dat ze verdikte wortels of stengels hebben, niets met elkaar gemeen hebben.

Omdat bomen belangrijk zijn in de strijd tegen de klimaatsverandering, maar ook omdat ze mooi en rustgevend zijn, gaan we vandaag op zoek naar bomen die ook aangeplant kunnen worden in kleine tuinen. Vaak zijn argumenten als te weinig plaats, hinderlijke schaduw, bladval... voldoende om geen bomen te planten in kleinere tuinen. Nochtans krijgen deze tuinen vaak een meer 'natuurlijke' look door het inplanten van één of enkele klein blijvende bomen.

Bomen zijn het beste wapen in de strijd tegen de klimaatsverandering. Niet alleen zetten ze door fotosynthese koolstofdioxide om in zuurstof maar door de verdamping van grondwater werken ze bovendien ook als een natuurlijke airco die de omgevingstemperatuur op warme dagen doet dalen. Als extra troef werd wetenschappelijk bewezen dat groen in de nabijheid van de leefomgeving zorgt voor een betere gezondheid en een gevoel van welbehagen.

Het vlinderseizoen is stilaan over zijn hoogtepunt heen, maar op zonnige dagen wordt de tuin nog steeds opgevrolijkt door veelkleurige vlinders die van bloem naar bloem fladderen. Deze insecten zijn dan op zoek naar nectar die ze met hun lange roltong uit de bloemen zuigen. In ruil zorgen de vlinders voor de bestuiving van de plant, kortom de natuur op zijn mooist.

Rambling rose, why you ramble no one knows (Liaanroos, niemand weet waarom jij klimt...). De Amerikaanse singer-songwriter Nat King Cole wist het niet. Wij weten het wel, het zit namelijk in de genen. De wilde rozensoorten waaruit de ramblers of de liaanrozen ontstaan zijn, hadden de typisch rankende groeiwijze die zo kenmerkend is voor de ramblerrozen.

Ramblers of liaanrozen vormen een aparte, ietwat ondergewaardeerde groep binnen de klimrozen. Klimrozen worden naargelang de soort 2 tot 5 m hoog. Ramblers daarentegen kunnen tot 15 m hoog in bomen klimmen, waardoor hun rankende takken die naar beneden hangen tijdens de bloei een heuse bloemenwaterval vormen. Ze kunnen afscheidingsmuren of lelijke gebouwen omtoveren in een bloemenfestival of, strak gesnoeid, langsheen een zuil, touw of stevige rozenboog worden geleid.

Vorige week maakten we kennis met een aantal insecten die onze bondgenoot zijn als het erop aankomt om onze fruitgewassen te beschermen. Vandaag stellen we u graag een aantal beestjes voor die we liever zo weinig mogelijk tegenkomen in de fruittuin omdat ze in staat zijn om het fruit ernstig te beschadigen, de oogst te verminderen en zelfs hele bomen ziek te maken.

Insecten zijn met bijna 1 miljoen beschreven soorten verreweg de grootste groep binnen het dierenrijk. Sommige insecten hebben een rechtstreekse invloed op het leven van de mens. Zo bijvoorbeeld parasiterende insecten (muggen, vlooien...) die vaak ook ziektes overbrengen, insecten die de oogst beschadigen of zelfs opeten. Maar er zijn ook heel veel nuttige insecten die de gewassen bestuiven of gewasbeschadigers bestrijden door ze te parasiteren of gewoonweg op te eten.

Dat het ene gewas meer warmte nodig heeft dan het andere is de reden dat heel wat mediterrane planten het in ons klimaat niet zo goed doen. Onze zomers zijn misschien wel warm genoeg, maar vaak te kort om jaar na jaar een goede groei of oogst te garanderen. De laatste jaren echter, dankzij de warme en lange zomers, lukt het steeds beter om deze gewassen ook bij ons met succes te telen. Zelfs een zonneklopper als de meloen doet het steeds beter in onze tuinen.

Waar zijn ze toch gebleven, de klaprozen en de andere akkerbloemen zoals korenbloem, bolderik en kamille, die in onze jeugdjaren de velden en de zomers kleurden? Vroeger werden deze planten, eenjarigen waarvan het zaad afrijpt op het moment van de korenoogst, jaar na jaar mee uitgezaaid met het graan. Tegenwoordig wordt het zaad grondig geschoond en worden onkruidzaden verwijderd. Bovendien voelen deze planten zich niet thuis in de moderne akkerbouw, met zijn intensief karakter, minder zomergranen, meer maïs, betere onkruidbestrijding, gerichte bemesting en efficiënt grondgebruik.

Thuis hadden wij ‘margrieten’ in de tuin. Deze planten met hun vele, grote, witte bloemen en hun gele hartjes zorgden voor een uitbundige bloei bij het begin van de zomer. Dit voorjaar zijn ze opvallend vroeg en massaal aanwezig in de wegbermen, waarschijnlijk door de zachte en warme eerste maanden van 2019, waardoor ze mijn aandacht trokken en ik wel eens wou weten welke soort er vroeger in onze tuin bloeide.

De winter is nog veraf, hopelijk hebben we eerst nog een warme en niet al te droge zomer, maar toch: wie deze winter kolen wil eten kan reeds aan de slag. Mei is de ideale maand om de jonge koolplantjes uit te planten. Want kolen mogen dan al “groeien als kool”, de teelt van goede bewaarkolen heeft tijd nodig en vraagt de nodige kennis van de tuinliefhebber. Wij zetten graag nog eens alles op een rijtje.

De meidoorn is terug van weggeweest. Deze inheemse grote struik annex kleine boom werd in het verleden zeer gewaardeerd om zijn kwaliteiten als dichte haag. Er zijn sporen teruggevonden van gevlochten hagen uit de Romeinse tijd en ook in de vroege middeleeuwen werden meidoorns bewust aangeplant op en langs forten en bolwerken om de aanvallen van de vijand te belemmeren. Nog niet zo lang geleden werden meidoornhagen ook aangeplant rondom woningen en weilanden om met zijn scherpe, harde doornen ongewenste personen van en het vee op het erf te houden.

In de zoektocht naar authentieke, nieuwe of andere smaken wordt er in de moestuin steeds vaker geëxperimenteerd met allerlei “nieuwe” gewassen. Een veelbelovende nieuwkomer met uitstekende culinaire kwaliteiten is de grondappel of yacon, een knolgewas dat ook de aandacht wist te trekken van de professionele sector en waarmee volop geproefdraaid wordt in het PCG.

Het tuinseizoen 2019 is nu echt losgebarsten. Overal in de buurt zijn de grasmaaiers bovengehaald, en gewapend met harken, schoppen, spaden, kruiwagens, meststofstrooiers en rugsproeiers gaan de tuinliefhebbers aan de slag . Ook in de moestuintjes wordt weer gespit dat het een lieve lust is. Vooraleer alles vol te planten en te zaaien is het goed om nog vlug een teeltplan te maken voor de moestuin.