Aquafin Kinrooi zuivert afvalwater

voor hergebruik in landbouw

Droogte en watertekort zijn zeker de laatste 5 jaar een hot topic in de landbouwsector. Overal in Vlaanderen worden er projecten opgestart die de landbouwer moeten helpen om voldoende water te voorzien voor hun gewassen of voor hun vee. Alternatieve waterbronnen zijn nu meer dan ooit nodig in onze landbouw om mindere opbrengsten te vermijden, net als hoge kosten van watertransport. Dat heeft ook Inge Moors, gedeputeerde van de provincie Limburg, begrepen. “We hebben al meer dan 10 projecten goedgekeurd sinds 2015, als het gaat over de verbetering van kwantiteit en kwaliteit van water”, geeft ze aan.

‘Gezuiverd afvalwater voor subirrigatie’

Erg beloftevol is het LEADER-project ‘Gezuiverd afvalwater voor subirrigatie’ van Kempen en Maasland, dat op 26 april 2021 via een demonstratie (coronaproof) werd voorgesteld in Kinrooi, dé landbouwgemeente bij uitstek. Ook de burgemeester van Kinrooi, Jo Brouns, erkent immers de problemen: “Het is hier weer kurkdroog, het is geen minuut te vroeg om na te denken over duurzaam gebruik van water. We hopen dat, als het hier lukt, we een voorbeeld kunnen zijn voor de rest van Vlaanderen.” Een gelijkaardig project werd al in Nederland uitgevoerd, maar in België is het nog een pilootproject waar de nieuwe techniek van subirrigatie wordt getest.

Het project is het resultaat van een samenwerking tussen LEADER, de Vrije Universiteit Brussel (VUB), de Bodemkundige Dienst van België (BDB), Aquafin en Boerennatuur Vlaanderen. De financiering gebeurt via het Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling en de provincie Limburg. Inge Moors: “Er is 263.000 euro cofinanciering vrijgemaakt vanuit Vlaanderen, Europa en de provincie Limburg.”

In dit project zal Aquafin huishoudelijk afvalwater zuiveren tot beekwaterkwaliteit. Dat water, dat normaal via de Abeek in de Maas terechtkomt, zal worden ingezet in de landbouw via een subirrigatiesysteem op enkele landbouwpercelen naast de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Landbouwer Frank Bongers stelt immers 5 ha van zijn grond ter beschikking voor de proef, langs de Susenweg in Kinrooi. Op 22 april ging de aanleg van het subirrigatiesysteem van start. “Subirrigatie is een uitbreiding van peilgestuurde drainage. Het is een drainagesysteem waarvan de werking wordt omgedraaid. Het water wordt in de drains geleid en infiltreert in de bodem via de openingen in de drains. De bodem wordt natter en het grondwaterpeil stijgt. Op die manier krijgen de gewassen voldoende vocht, wat de oogst ten goede moet komen”, klinkt het.

5 jaar onderzoek

Het project duurt 5 jaar, en zal eindigen in februari 2023. In die 5 jaar zullen onderzoekers van de VUB en van de BDB de percelen van dichtbij monitoren. Dit jaar zal op de percelen maïs komen te staan, maar het volgende jaar zullen er groenten worden ingezaaid. Er zal worden onderzocht wat de impact is op het grondwaterpeil en het waterpeil in de waterlopen, maar ook wat het effect is op de waterkwaliteit en op de bodem. “In de effluenten, grondwater en waterlopen zullen zo verschillende parameters worden opgevolgd, zoals nutriënten, zware metalen, gewasbescherming…”, wordt uitgelegd. Ten slotte wordt ook nagegaan hoe de gewassen het doen op vlak van oogst en kwaliteit.

Prof Marijke Huysmans van de VUB geeft ook aan dat communicatie in dit soort projecten erg belangrijk is. “We weten over het algemeen niet wat de consument vindt van het hergebruik van gezuiverd afvalwater voor irrigatie op hun groenten, hun voedsel dus. Als we weten wat hun perceptie is, kunnen we ook efficiënt naar hen communiceren.”

Marlies Vleugels