Startpagina Uw stem

Lezersbrief: Stikstofemissie snel oplossen

Melkveehouder Johan Van Coillie gelooft erin dat landbouwers de stikstofuitstoot kunnen verlagen.

Leestijd : 5 min

I edereen heeft de mond vol van duurzaamheid en duurzame landbouwpraktijken. Als je echter als boer met een voorbeeld komt dat op vele vlakken de duurzaamheid verbetert, dan heeft niemand er oren naar.

Ik heb een kleinschalig gangbaar (niet biologisch) melkveebedrijf in het West-Vlaamse Geluveld. Reeds meerdere jaren ben ik op zoek naar duurzamere manieren van melkveehouderij.

Winst met kringlooplandbouw

Een 3-tal jaar terug botste ik op de documentaire ‘Winst met kringlooplandbouw’ van Huib Schoonhoven. Ik heb ze enkele keren moeten bekijken voor het echt tot me doordrong, maar eens ik het doel snapte, ben ik ermee aan de slag gegaan.

Het gaat er dus om de voeding van de koeien zodanig te veranderen dat er veel minder stikstofemissie is uit de mest. Door de koeien minder eiwit en meer structuur te gaan voederen– dus meer ruwvoer en minder krachtvoer – wordt de stikstof/koolstofverhouding in de mest positief beïnvloedt, waardoor de stikstof meer organisch gebonden is in de mest en waardoor er dus veel minder emissie van ammoniak is uit de mest.

Een goede 2 jaar geleden ben ik hiermee aan de slag gegaan, met positieve resultaten.

Ander rantsoen

De soja in het rantsoen werd vervangen door gehakseld stro en door wat lijnzaadschilfers, alsook deels door geplette gerst. De productie van de koeien bleef nagenoeg op peil, alsook de gehalten, maar de gezondheid van de koeien werd wel veel beter.

Dat er minder emissie uit de mest komt, kan ik niet bewijzen, maar weet wel dat de loonwerker die mijn mest in burenregeling afvoert, en ook een van zijn chauffeurs, vragen “Hoe komt dat, als wij van jou mest uitrijden, dat het niet stinkt?” Er zal dus toch wel een verschil zijn in wat er uit de mest vervliegt.

Ook een groot voordeel hierbij is dat de kwaliteit van de mest zoveel beter is dat het bodemleven toeneemt en dat je na enige tijd met minder kunstmest uit de voeten kan. Dat kan ik wel al bevestigen, want dit jaar heb ik reeds veel minder kunstmest gestrooid en toch goede opbrengsten gehaald.

Gezond bodemleven en gezonde dieren

Wanneer je met een gezond bodemleven je plant kan voeden, verandert ook nog eens de kwaliteit van het ruwvoer (namelijk een betere DVE/OEB-verhouding), wat weer de gezondheid van de koeien verbetert. Zo breng je na verloop van jaren de biologie op je bedrijf op een beter niveau, wat de productiviteit verbetert. Ik werk nu reeds ruim 2 jaar op die manier en het werkplezier verbetert. Ik heb veel gezondere koeien, de veearts komt nog heel weinig langs en bij een uierontsteking kan ik deze meestal zonder antibiotica genezen (win: minder antibiotica gebruik).

Mortellaro komt in de stal niet meer voor, ik onderneem reeds ruim anderhalf jaar niets meer tegen de klauwaandoening en toch is die volledig verdwenen. Mortellaro wordt naar mijn mening veroorzaakt door de ammoniak die vreet aan de huid boven de klauwen (win: minder klauwproblemen en geen ongewenste stoffen als koper, zink of formaline in de mestkelder);

Doordat de gezondheid van de koeien verbetert, worden ze ook ouder. De levensproductie bij afvoer is in 2 jaar tijd met 13.000 l gestegen (win: minder jongvee nodig dus minder opfokkosten en lagere CO2 voetafdruk). Omdat er minder of zelfs geen soja wordt gevoederd is er minder import van overzeese producten (win: lagere CO2 -voetafdruk).

Na enkele jaren kan je met minder of zelfs geen kunstmest uit de voeten, aangezien de productie van kunstmest een van de grootste verbruikers is van aardgas (win: lagere CO2 -voetafdruk)

Zoals je ziet is dat dus een ‘win-win-winsituatie’.

Kennis delen

Twee jaar terug, na enkele maanden ervaring op te doen, mailde ik dit alles door naar Inagro, met de vraag of ze hier iets mee konden doen, of een onderzoek op konden starten.

Ik kreeg een mail terug van een zeer enthousiaste medewerker van Inagro die schreef dat ze dit met het Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) zou bespreken. 2 weken later kreeg ik weer een mail met de vraag of ik het rantsoen en de productie van voor en van na de verandering wou doorsturen. Er stond ook in deze mail dat ze binnenkort opnieuw met het ILVO overleg hadden en dat ze dit graag hadden doorgegeven. Zo gezegd zo gedaan: ik heb nog een vriendelijke bedankingsmail teruggekregen, verder heb ik er niets meer over gehoord.

Enkele maanden later heb ik een mail met dezelfde info verstuurd naar mijn zuivelfabriek, niet met de vraag of zij hier onderzoek wilden naar doen, nee gewoon met de vraag: kunnen we dit als zuivelsector naar buiten brengen om te tonen dat we wel afdoende bezig zijn met het stikstofprobleem in plaats van af te wachten tot de overheid met een mokerslag aan maatregelen afkomt?

Tot op heden heb ik daar nooit antwoord op gekregen.

Nog enkele maanden later stuurde ik dit alles nog eens door naar de nationale voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), ook met de vraag of we als melkveesector dit niet naar buiten kunnen brengen om te tonen dat er initiatieven vanuit de sector zijn om de stikstofemissie aan te pakken.

Geen gehoor

Tot op heden heb ik daar nooit antwoord op gekregen, daarom weiger ik ook om nog langer lidgeld te betalen.

Een ruime tijd later, omdat ik het niet met rust kan laten, stuurde ik nog eens een mail naar het kabinet van minister Demir, ook met de bedoeling om voor de ganse sector gehoor te krijgen. Tot mijn grote verbazing, kreeg ik wel antwoord, maar niet het gewenste, namelijk: “Proficiat met de ingeslagen weg op uw bedrijf en we wensen u veel succes met de verdere verduurzaming van uw melkveebedrijf.”

Met dit antwoord was ik natuurlijk ook niet veel, het was mijn bedoeling of ze met deze manier van werken konden rekening houden voor de stikstofproductie alsook emissie op het bedrijf.

Nog een ruime tijd later stuurde ik dezelfde mail naar het kabinet van minister Crevits, toen nog minister van Landbouw, met de vraag of ik daar misschien enig gehoor kon krijgen, want ik vind dat het de ganse sector aanbelangt.

Twee keer raden: natuurlijk kreeg ik opnieuw geen antwoord.

Wakker schudden

In Nederland zijn er reeds door onafhankelijke onderzoekers en met de steun van enkele toeleveringsbedrijven, alsook de Vereniging tot behoud van Boer&Milieu (VBBM) onderzoeken gedaan. Hieruit is gebleken dat uit de mest van koeien die op deze manier goed gevoederd werden, er 6 keer minder ammoniak uitgestoten wordt dan uit de mest van koeien die echt op een hoge productie (meer eiwit) werden gevoerd. Ik hoop op die manier misschien iemand te kunnen wakker schudden die er wel mee aan de slag wil, want het is voor de ganse sector van groot belang.

Als we op die manier inderdaad de stikstofuitstoot kunnen verlagen, dan hoeven dure stalsystemen niet en moeten er ook niet drastisch veel dieren minder gehouden worden.

Ik weet ook wel dat dit niet voor iedere veehouder is weggelegd, want je moet eerst een knop in je hoofd omdraaien.

Dus landbouwers-veehouders: blijf niet bij de pakken zitten, maar help mee zoeken naar oplossingen. Het kan!

Van een nog steeds gedreven melkveehouder,

Johan Van Coillie

Lees ook in Uw stem

Meer artikelen bekijken