Hoge melkaanvoer doet prijzen dalen
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten dd. 19 januari 2023. De hoge melkaanvoer, in combinatie met snel dalende prijzen van basiszuivelproducten, weegt duidelijk op de prijs voor spotmelk in onze contreien.
De beursrally waarmee het jaar van start ging, is de laatste dagen wat bekoeld. De lichte daling van de inflatie, gedreven door door de dalende energieprijzen, doet de markten reikhalzend uitkijken naar de eerstkomende en ook de eerste rentebesluiten van 2023 van de Federal Reserve (FED) en de Europese Centrale Bank (ECB).
Hopen op beperkte economische vertraging
Beyers: “Omdat de inflatie inderdaad wat mildert en door het vermoeden dat consumenten met gestegen lonen en dalende energieprijzen toch terug meer zouden gaan besteden, hopen de markten op een beperkte economische vertraging. De rentes zijn de voorbije weken gedaald, omdat men inschat dat stevige renteverhogingen stilaan achter de rug zijn. Anderzijds is men beducht voor het terug openen van de Chinese economie, die net inflatiestuwend kan werken. Daarom gaan er tussen centrale bankiers ook stemmen op om de rentes toch nog meermaals te verhogen.”
De CEO’s van de grootste bedrijven in de wereld, internationale politici, intellectuelen en journalisten waren tussen 16 en 20 januari samen in het Zwitserse Davos voor hun jaarlijkse netwerkmoment. “Daar komen ook de trans-Atlantische handelsspanningen bovendrijven. Het Europese concurrentievermogen staat onder druk, wat stemmen doet opgaan om nog meer overheidsgeld in de economie te pompen.”
Op de tweede GDT-zuivelveiling van dit jaar, op 17 januari, liet de index de hoop opleven om stilaan een bodem te zien in de recente prijsdalingen van zuivelproducten. De GDT-index bleef nagenoeg stabiel, met -0,1% prijscorrectie.
Grote melkaanvoer, dalende prijzen
Sinds september blijft de Europese melkproductie gestaag stijgen. “De EU27-melkproductie steeg in september nog maar 0,6%, in oktober gingen ze al naar +1,4%, en over november gaan ze naar 1,9% meer melk dan een jaar terug”, overloopt Raf Beyers de voorbije maanden. “Sinds oktober zet de EU27 ook telkens een maandrecord melkproductie weg. Het moge duidelijk zijn dat melkmotivatie aanwezig is. We zagen opvallend stevige melkproducties over november in België (+7,06%), Nederland (+4,90%), Duitsland (+3,92%), Polen (+2,48%) en Ierland (+7,36%). Daarnaast waren er ook groene cijfers voor Frankrijk (+1,12%), Denemarken (+1%) en Tsjechië (+1,49%). De groeiende Europese melkproductie zit dus vooral in Noordwest-Europa.
Deze melkaanvoer, in combinatie met snel dalende prijzen van basiszuivelproducten, weegt ook duidelijk op de prijs voor spotmelk in onze contreien. De voorbije 2 weken daalde die maar liefst met 10 ct/kg, naar nog maar 31 ct/kg in week 3. De groeiende Europese melkproductie zal normaal niet in de benen blijven, omdat onze zuiderburen sinds december op weekbasis terug ongeveer 2,5% onder vorig seizoen melken. De Europese melkproductie stijgt nu naar een seizoenhoogtepunt einde april. Het is dus niet vanzelfsprekend dat de zuivelmarkt in Europa plots zou keren, zolang de melkproductie seizoensmatig omhoog blijft trekken.”
Dalende boterprijs in VS en Europa
De boterprijzen staan overal onder druk. Ook roomprijzen ontsnappen niet aan prijsdruk. Beyers: “Een tekenende verklaring voor deze prijsdruk kan terug te vinden zijn in recente cijfers van het boterverbruik in de Verenigde Staten (VS). In 2022 laat het Amerikaanse boterverbruik de grootste daling (-6,7%) zien in de voorbije 20 jaar. Vooral de laatste maanden van 2022 was het boterverbruik heel stevig gedaald. We zien de Amerikaanse boterprijs sinds oktober dan ook hand in hand dalen met de Europese prijs. Deze opvallende gelijklopende daling van de boterprijs in de VS en Europa hebben we nooit eerder gezien.”
De Europese boterindex daalde deze week naar 4.888 euro/ton. Zo is de Europese boterindex sinds Nieuwjaar al met meer dan 10% gedaald. De Nederlandse boterprijs daalde deze week zelfs met 300 euro/ton naar 4.600 euro/ton. Ook op de GDT deden boter en vochtvrij melkvet (Anhydrous Milk Fat, AMF) het het minst goed, met een daling van de prijs met respectievelijk 0,6% en 0,9%. GDT-boter is nu nog maar 4.120 euro/ton waard.
Opnieuw Europese poederstocks
De Europese prijzen voor mageremelkpoeder (Skimmed Milk Powder, SMP) ontsnappen ook niet aan de prijsdruk die sinds de zomer is ontstaan. De Europese index voor mageremelkpoeder ging deze week naar 2.652 euro/ton, wat sinds Nieuwjaar ook een bijna 7% lagere prijs is.
“Voor poeder kan men van een ‘Chinaprobleem’ spreken. Zo staat de Chinese zuivelimport al sinds mei vorig jaar onder druk. Tot voor enkele maanden werd die leemte wel opgevangen door ander zuivelimporterende landen en regio’s die meer importeerden. De zwakke Europese export, in combinatie met stevigere melkproductie, doet voor het eerst sinds het najaar van 2018 terug wat Europese poederstocks ontstaan, op basis van analyse productie-verbruik-export”, verklaart Beyers.
Prijsval van kazen
Sinds Nieuwjaar blijven ook de Europese kaasprijzen stevig onderuit- gaan. Zo gaf cheddar sinds Nieuwjaar al bijna 9% prijs toe naar 4.400 euro/ton. Gouda gaat nog een pak steviger onderuit, met een daling sinds Nieuwjaar van 18%, naar nu nog 3.185 euro/ton. De meeste prijsdruk is echter vast te stellen bij mozzarella, dat dit jaar al bijna 19% in prijs toegaf, naar nog maar 3.083 euro/ton. “In kaas lijkt het sterk op een vallend mes dat voorlopig niemand wil vangen”, besluit Raf Beyers.
