Antibioticagebruik verminderen kan tot 2.600 euro per jaar opleveren
Het antibioticagebruik in de intensieve veehouderij daalde de voorbije jaren, maar er blijft werk aan de winkel. Varkens-, pluimvee- en vleeskalverhouders kunnen de komende 3 jaar bij het behalen van hun reductiedoelstelling een extra centje verdienen.
“Het is dus belangrijk om verstandig en voorzichtig met antibiotica om te gaan”, benadrukt Suzy Van Gansbeke van het departement Landbouw en Visserij tijdens een webinar over dit thema. “Het antibioticagebruik in ons land is wel al gedaald, maar we zijn er nog niet! Sinds 2010 zien we een dalende lijn in de verkoopcijfers van antimicrobiële middelen. België raakte echter nog niet onder het gemiddelde van de Europese Unie, we zijn met andere woorden nog geen goede middenmoter.”
Doelmaatregel
Vanuit de Vlaamse overheid wil men veehouders stimuleren om beter te doen. Suzy Van Gansbeke: “Hiervoor werd een doelmaatregel uitgewerkt. Doelmaatregelen zijn voorschriften met een norm. Men bepaalt zelf hoe men het doel haalt. Iedereen die het doel haalt, voldoet dus. Dat is een groot verschil met middelvoorschriften, waarbij een bepaalde techniek wordt voorgeschreven. Wie de techniek correct toepast, voldoet, zelfs wanneer het achterliggende doel niet wordt gehaald.”
De overheid en heel wat ondernemers geven de voorkeur aan doelmaatregelen. Het geeft ruimte aan vakmanschap, bedrijven kunnen immers zelf bepalen hoe ze hun doelen realiseren. “Er is wel een voorwaarde. Het doel moet meetbaar en handhaafbaar zijn en er moet voldoende kennis zijn van de doelgroep. Inzake antibioticagebruik bestaat dit. Het gebruik wordt immers geregistreerd en er is kennis beschikbaar.”
Van Gansbeke weet nu al dat sommigen geen voorstander zullen zijn van deze manier van werken. Veehouders met een stabiel laag antibioticagebruik vrezen immers niet in aanmerking te komen voor deze doelmaatregel, waaraan een mooie subsidie is gekoppeld. “Op sectorniveau is een status quo inzake antibioticaverbruik echter onvoldoende. Er moet nog verder gereduceerd worden in het algemene belang! Het gezamenlijke doel is om voldoende werkzame antibiotica te behouden voor alle bedrijven. De EU beloont trouwens principieel niet (retroactief) voor al bereikte resultaten, maar wel voor een gedragsverandering.”
GLB-maatregel
Katrien Nijs van het departement Landbouw en Visserij lichtte de doelmaatregel verder toe. “Veehouders, meer bepaald varkens-, pluimvee- en vleeskalverhouders, worden vanaf dit jaar extra gestimuleerd om het antibioticagebruik terug te dringen. Vermits dit een GLB-maatregel is, is deze nog steeds onder voorbehoud. Ze is pas definitief na publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Deze agromilieu-klimaatmaatregel valt onder pijler 2 van het GLB. De betreffende veehouders – actieve landbouwers met een veebeslag met adres in Vlaanderen – kunnen telkens een verbintenis aangaan voor 1 jaar en dit maximaal 3 jaar na elkaar.
Persoonlijke referentiewaarde
De maatregel is enkel beschikbaar voor diersoorten waarvoor een BD100 (aantal behandeldagen met antibiotica per 100 dagen) gekend is. Katrien Nijs: “Het Amcra, het kenniscentrum inzake antibioticagebruik en -resistentie bij dieren, berekent deze BD100-waarden meermaals per jaar per veebeslag, per diersoort en per categorie. Bij deze subsidiemaatregel wordt per diersoort een referentiewaarde berekend. Het doel is om de BD100-waarde met minimaal 10 % te verbeteren ten opzichte van deze referentie, en dit dus 3 jaar na elkaar. De referentie is individueel per veehouder, het reductiedoel dus ook.”
De referentie voor de subsidieregeling is het gemiddelde antibioticagebruik van het deelnemende bedrijf in de 2 jaren voorafgaand aan het indienen van de eerste subsidieaanvraag. Deze individuele referentiewaarde is momenteel nog niet beschikbaar. Tabel 1 geeft echter een eenvoudig voorbeeld. De referentiewaarde ligt bij dit bedrijf bij een aanvraag in 2023 op 10 (het gemiddelde van 2021 en 2022). Om na het eerste jaar de subsidie te krijgen, moet de veehouder het antibioticagebruik minimaal met 10% reduceren ten opzichte van de referentiewaarde. In het voorbeeld betekent dit dus een BD100-waarde van maximaal 9 realiseren.
In het tweede aanvraagjaar moet minimaal 20% worden gereduceerd ten opzichte van de referentiewaarde. In het derde aanvraagjaar loopt dat reductiepercentage op naar minimaal 30%. In het voorbeeld zakt de BD100-waarde dus naar respectievelijk 8 en 7. Voor een gesloten varkensbedrijf geldt dit per diercategorie. Men moet dus zowel bij de zuigende biggen, de gespeende biggen, de zeugen als de vleesvarkens het antibioticagebruik telkens met minimaal 10% reduceren.
2.600 euro per jaar per diersoort
Nijs: “Het is dit jaar al mogelijk om voor de eerste keer een subsidieaanvraag in te dienen. Deze aanvraag moet verlopen via de verzamelaanvraag. De uiterste datum om je verzamelaanvraag in te dienen ligt dit jaar op 7 mei. Wil je instappen in deze (vrijblijvende) bijkomende maatregel, dan kun je dit nog doen tot ten laatste 31 mei. Je vindt deze antibioticareductiemaatregel in de rubriek ‘dier’ bij de diergebonden maatregelen van de verzamelaanvraag. Het vergt slechts enkele ‘vinkjes’ bij alle diersoorten die van toepassing zijn. Nadien is de aanvraag niet meer wijzigbaar.”
Elke veehouder kan één keer instappen en maximaal 3 jaar na elkaar deze subsidie aanvragen. Als de veehouder telkens zijn persoonlijk reductiedoel haalt, dan ontvangt hij daarvoor dus driemaal 2.600 euro per diersoort.
“Wanneer het je echter niet lukt om je minimale reductiepercentage bij een diersoort in een bepaald aanvraagjaar te halen, dan ontvang je dat jaar geen subsidie. Het jaar nadien mag je gewoon opnieuw vrijwillig deelnemen, maar dan moet je wel het nog hogere reductiepercentage ten opzichte van de referentie realiseren. Eerdere steun – bijvoorbeeld van het eerste jaar – blijft verworven. Er volgt dus geen sanctie”, benadrukt Katrien Nijs.
Zelfs bij een laag antibioticaverbruik is het dus nuttig om in te tekenen op de maatregel.
