Het blijft zoeken naar een nieuwe intendant voor het Turnhouts Vennengebied

Vlaams leefmilieu- en landbouwminister Jo Brouns (cd&v) bevestigde op 20 mei in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement dat er nog geen opvolger gevonden is voor Piet Vanthemsche als intendant voor het Turnhouts Vennengebied. “Het zijn grote schoenen om te vullen voor wie in de voetstappen van Vanthemsche zal treden”, illustreerde Brouns de situatie. Piet Vanthemsche rapporteerde als intendant maandelijks aan de toenmalige minister en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), en driemaandelijks ook aan de Vlaamse Regering.

Nog geen opvolger gevonden

De minister bevestigde dat er de voorbije maanden al verschillende gesprekken waren met potentiële kandidaten. Maar er is nog geen opvolger gevonden om die delicate, zware en moeilijke taak op te nemen. Brouns beseft dat het in dat gebied zoeken is naar evenwichten die niet altijd gemakkelijk te vinden zijn. Niettemin is hij ervan overtuigd dat daar een figuur nodig is om de verbinding te kunnen maken en om de toekomst van dat gebied, voor zowel landbouw als natuur, mogelijk te maken.

Intussen heeft het kabinet van Brouns veelvuldig contact gehad met een aantal actoren op het terrein. Er is reeds uitvoering gegeven aan de vrijwillige aanbodregeling voor maatwerkgebieden, inclusief het Turnhouts Vennengebied. Er zijn infoavonden geweest rond de aanbodregeling voor maatwerkgebieden en over de betekenis van de oranje bedrijven. Die regeling is op vraag van de mensen in dat gebied duidelijk toegelicht door de administratie.

Opnieuw ongerustheid

Brouns antwoordde dat op een vraag van Mien Van Olmen (cd&v). Zijn partijgenote wees er op dat er opnieuw ongerustheid is in het Turnhouts Vennengebied. Tijdens een informatiesessie over het natuurbeheerplan van Natuurpunt uitte een zestigtal landbouwers en grondeigenaars uit het Kijkverdriet, een landbouwgebied nabij Ravels, zijn bezorgdheid over de impact van die nieuwe plannen.

Er is een natuurbeheerplan type 4 ingediend voor 148,5 ha, grotendeels gelegen in agrarisch gebied. Type 4 is de zwaarste categorie, waarbij een gebied de facto de status van natuurreservaat krijgt. De betrokkenen zeggen dat ze geen inspraak hebben gekregen bij de afbakening van het gebied. Ze vrezen voor de mogelijke gevolgen als meer regeldruk, het risico op verdere bemestingsbeperkingen, regels voor beregening en een voorafname op toekomstige ruimtelijke processen. Als Natuurpunt op termijn die gronden zou willen aankopen en uitbreiden, zal dat volgens Van Olmen de kansen voor de landbouw in de regio nog verder onder druk zetten.

Geen eenzijdige natuurdoelen

De situatie in het Turnhouts Vennengebied is al uitermate gespannen sinds de Vlaamse stikstofplannen in 2021. Het feit dat het nog altijd wachten is op een nieuwe intendant maakt het er niet makkelijker op. De interpellante wees er op dat er duidelijk was afgesproken met de voormalige intendant dat er geen eenzijdige natuurdoelen gerealiseerd zouden worden voor de allocatie van de habitatgebieden een feit is. Een nieuwe brugfiguur is dan ook nodig. Meer communicatie en een oprechte samenwerking zijn essentieel om in dat Turnhouts Vennengebied het vertrouwen te herstellen en tot oplossingen te komen die zowel de natuur als de landbouw ten goede komen.

Binnen de beschermingszone

In zijn reactie bevestigde de minister dat wat de vragen over het Kijkverdriet betreft het huidige beheerplan voor het erkend natuurreservaat Kijkverdriet afliep op 19 mei 2025. De beheerder van een natuurbeheerplan type 4 is daarbij wettelijk verplicht om uiterlijk 30 dagen voor het einde van de looptijd van het natuurbeheerplan een aanvraag tot goedkeuring van een nieuw natuurbeheerplan voor het natuurreservaat bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) in te dienen. Het natuurbeheerplan is enkel van toepassing op de deelnemende percelen, met name de 18,85 ha die eigendom zijn van Natuurpunt. De initiatiefnemer kan een visie opmaken voor het ruimere gebied, het zogenaamde globaal kader. Ook dat ruimere globaal kader is ongewijzigd ten opzichte van het visiegebied in het vorige natuurbeheerplan, dat werd goedgekeurd in 2001. Brouns begrijpt van zijn diensten dat de volledige perimeter, zowel natuurkern als globaal kader, volledig gelegen is binnen de zogenaamde speciale beschermingszone. Alle belanghebbenden en omwonenden hebben volgens de minister hun eventuele opmerkingen en bemerkingen kunnen maken tijdens de publieke consultatie die liep tot 11 mei. Deze inspraak zal meegenomen worden in de verdere afhandeling van het erkenningsdossier en wordt ofwel gemotiveerd weerlegd of leidt tot aanpassing van het natuurbeheerplan. De ligging in het ruimere globaal kader heeft volgens Brouns geen direct gevolg voor het huidige grondgebruik en legt geen bijkomende beperkingen op. Alle bestaande rechten op gronden in eigendom of verpacht aan landbouwers blijven onverkort behouden.

Fons Jacobs