Minder antibiotica op varkensbedrijven zonder gevaar voor economische return

De details zijn zopas gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Preventive Veterinary Medicine. Dr. Erwin Wauters (ILVO): "Als je antibioticagebruik vervangt door maatregelen zoals gerichte vaccinaties en betere bioveiligheid dan kan je het gebruik van antibiotica met gemiddeld 47% reduceren, terwijl er toch een meerwaarde van 4,46 euro per zeug wordt gerealiseerd.”

Meer winst, met minder antibiotica

“Deze resultaten bevestigen de resultaten van onze eerste studie in 50 Vlaamse varkensbedrijven”, vervolgde de heer Wauters. “Daar toonden we dat je, eveneens door coaching en een bedrijfsspecifiek interventiepakket, gemiddeld 2,67 euro meer winst per afgeleverd vleesvarken kon halen, mét ongeveer de helft minder antibiotica."

Voor Prof. Jeroen Dewulf (UGent) komen de conclusies niet als een verrassing. "In de varkenshouderij gebruikt men antibiotica nog wel eens preventief, als een soort productieverzekering. Wij tonen met deze studie aan dat vaccinaties en maatregelen die de bioveiligheid verbeteren evenzeer in staat zijn om de productiviteit te verzekeren, zónder de negatieve effecten van antibiotica qua resistentie. Dat is erg belangrijk. En bovendien, het loont ook financieel om antibiotica te verminderen."

Bedrijfsspecifiek interventieplan

In het Minapig project was de Faculteit diergeneeskunde van UGent betrokken. De onderzoekers kozen 70 gesloten varkensbedrijven in Frankrijk, België, Duitsland en Zweden. Gedurende een jaar werden die bedrijven gevolgd. De attitude van de onderzoekers was daarbij veeleer ondersteunend dan controlerend. Tijdens het eerste bezoek registreerden ze het antibioticumgebruik en scoorden ze de bioveiligheid. Voorts verzamelden ze de technische productieresultaten. Nadien stelden de onderzoekers samen met de landbouwer en de dierenarts een bedrijfsspecifiek interventieplan op, waarbij gerichte vaccinaties, bioveiligheidsmaatregelen en een algemene verbetering van het management werden aanbevolen.

Coaching en bedrijfseconomische analyse

Na het doorvoeren van deze verbeteringen kon het antibioticumgebruik drastisch worden gereduceerd. Het interventieplan werd in de daaropvolgende maanden verder gemonitord gedurende verschillende coachende bedrijfsbezoeken. Een jaar later registreerde men ten slotte opnieuw het antibioticumgebruik, de bioveiligheid en de technische resultaten. Nadien voerde ILVO (drs. Cristina Rojo Gimeno en dr. Erwin Wauters) een bedrijfseconomische studie uit op deze resultaten. Om redenen van databeschikbaarheid gebeurde de bedrijfseconomische analyse enkel in extenso op de Franse en Belgische data.

Conclusie

Erwin Wauters: "De resultaten zijn veelbelovend. Het antibioticumgebruik werd gemiddeld gereduceerd met 47%, terwijl de economische return per zeug toenam met gemiddeld 4,46 euro. Het positief effect blijft zelfs overeind als je rekening houdt met mogelijk schommelende prijzen voor biggen, varkens en voeder. Gemiddeld kwamen we nog altijd uit op 1,23 euro méér economische return per zeug."

Niet één gouden maatregel

Jeroen Dewulf: "Wij benadrukken het belang van de coaching in de uitgeteste aanpak. En ook van het feit dat we werkten met bedrijfsspecifieke interventiepakketten. Er is niet zoiets als één gouden maatregel waarmee het antibioticagebruik vervangen kan worden." Het gunstige effect van de interventiepakketten-met-veel-minder-antibiotica zit hem vooral de aanzienlijke daling van de kosten voor antibiotica en in het feit dat de technische paramaters zoals dagelijkse groei en voederconversie op peil blijven. De mortaliteit daalde zelfs licht.

Niet inboeten

Deze studie is de tweede studie op korte tijd die aantoont dat een gevoelige reductie van het antibioticagebruik op varkensbedrijven mogelijk is, zonder daarbij in te boeten op productiviteit en economische performantie.

ILVO