Voer bleef betaalbaar door een grote graanoogst en – behalve in het zuiden van de EU– goede condities voor gras. Saldo’s verbeterden. De rapporteurs, werkzaam voor de EU-onderzoeksafdeling en het directoraat-generaal Agri van de Europese Commissie, verwachten dat in 2017 uiteindelijk een klein procent meer melk in de EU opgehaald wordt dan in 2016. Voor 2018 wordt aanzienlijke groei verwacht, vooral vanwege productieherstel in Frankrijk en Duitsland. Het productieherstel zal vooral de botermarkt wel kalmeren.
Op de korte termijn zal de markt ook last houden van de grote interventievoorraad magere melkpoeder die de EU in de periode van lage prijzen heeft opgebouwd. In 2018 zal een betrekkelijk klein volume worden verkocht van 100.000 ton, verwachten de schrijvers van het rapport. De totale voorraad bedroeg eind 2017 ongeveer 375.000 ton, waardoor de voorraad nog 2 tot 3 jaar de magere melkpoedermarkt zal drukken.
Wereldwijd neemt de productie van zuivel de komende jaren toe, maar toch minder dan de vraag.
EU exporteert meer
De EU zal naar verwachting dichtbij 30 procent van de extra wereldwijde importvraag voor haar rekening nemen. De EU profiteert van haar hoge kwaliteit en goede reputatie op het terrein van voedselveiligheid. Vooral kaas en magere melkpoeder zal vanuit de EU naar groeimarkten als China en Zuid-Korea worden gebracht. De groeiende vraag op de wereldmarkt leidt tot een extra exportvolume van 400.000 ton melkequivalenten per jaar.
Binnen de EU neemt de vraag ook toe, bijvoorbeeld omdat in Midden-Europa inkomens stijgen en meer dierlijk eiwit wordt geconsumeerd. Hier gaat het volgens de marktvorsers om een extra vraag van 900.000 ton melk per jaar. De extra vraag binnen de EU betreft vooral kaas, maar ook boter, babyvoeding, wei- en eiwitconcentraten en desserts. De vraag naar kaas neemt onder meer toe door een grotere vraag naar pizza en kant- en klare voeding. Het verbruik van vloeibare consumptiemelk neemt juist wat af, deels vanwege toenemende lactose-intolerantie, maar ook doordat het ontbijt vaker wordt overgeslagen en door het succes van sojadrankjes als alternatief voor koemelk. Opvallend is dat vooral Fransen het ontbijt vaker overslaan en daarom minder zuivel consumeren.
De afgelopen 10 jaar is de zuivelconsumptie in de EU afgenomen met 6kg per persoon per jaar. Tot 2030 zal de jaarlijkse consumptie nog eens met 6 kg afnemen tot in totaal 52 kg per persoon per jaar.
40 euro per 100kg
De rapporteurs denken dat de prijs van rauwe melk in de EU uiteindelijk kan oplopen naar 40 euro per 100 kg. De markt is echter wel grilliger dan ooit, nu het melkquotum is afgeschaft en steeds meer zuivel de hele wereld overgaat. Dat laatste betekent dat de prijs wordt bepaald door uiteenlopende onberekenbare factoren, zoals de productiegroei in India en de economische groei van China.
Zuivelconcerns en melkveehouders moeten zich volgens het rapport tegen prijsschommelingen wapenen. Dat kan bijvoorbeeld door in te zetten op producten met een hogere toegevoegde waarde, zoals kaas en kindervoeding, waarvan de prijsvorming minder afhangt van de ontwikkelingen op de grondstoffenprijs.
