Edito: Gierst een jaar in de kijker
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties riep 2023 uit tot het ‘Internationaal Jaar van de Gierst’ (IYM 2023). Deze familie van graansoorten staat dus het hele jaar in de internationale schijnwerpers. Gierst – bij ons wat onbekend en dus onbemind – is heel belangrijk voor de voedselvoorziening in het Zuiden. Kunnen wij een graantje meepikken?
Met alle zware dossiers die boven het hoofd van onze Vlaamse boeren en tuinders hangen, raakt het ruimere wereldbeeld wel eens uit onze schijnwerpers.
De klimaatverandering heeft vooral in het Zuiden een enorme impact. De voedselvoorziening staat er sterk onder druk, terwijl net daar de wereldbevolking het snelst groeit. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) bieden veerkrachtige granen zoals gierst een betaalbare en voedzame oplossing voor deze problematiek. Gierstsoorten kunnen immers groeien op arme gronden en in droge omstandigheden met een minimum aan inputs. Daardoor zijn ze een heel geschikte teelt bij de snel veranderende klimaatomstandigheden. Gierst is vandaag al een belangrijke voedselbron voor miljoenen mensen in Afrika ten zuiden van de Sahara en in Azië. Volgens het FAO is het daarom belangrijk om de inspanningen te verdubbelen om deze teelt te bevorderen. Redenen genoeg dus om gierst een jaartje extra in de kijker te zetten.
Gierst is een groep van verschillende grassoorten met kleine zaadjes, die over de hele wereld worden verbouwd als graangewas voor menselijke voeding en als veevoeder. De belangrijkste soorten zijn pluimgierst, parelgierst, vingergierst en trosgierst. Meestal worden ook sorghum en teff tot de gierstsoorten gerekend.
Hier bij ons worden we – onder andere in de maïsteelt – ook geconfronteerd met gierstsoorten. Denk bijvoorbeeld aan Zuid-Afrikaanse gierst, draadgierst en kale gierst. Deze ongewenste grassoorten zijn we echter liever kwijt dan rijk, maar de klimaatverandering uit zich ook bij ons meer en meer. Droge en hete zomers, natte en warme winters... we werden er de voorbije jaren herhaaldelijk mee geconfronteerd. Onderzoekscentra en veredelaars van gewassen zijn dan ook naarstig op zoek naar meer klimaatrobuuste gewassen en rassen die het goed kunnen doen in onze landbouwstreken.
Hoewel er nog heel wat onderzoek nodig is om gierst en sorghum als een vast onderdeel op te nemen in onze teeltschema’s, zit er misschien wel potentieel in. Weliswaar moet er dan een oplossing komen voor de erkenning van middelen voor gewasbescherming en onkruidbestrijding. De extra aandacht voor gierst tijdens dit IYM-jaar levert dus misschien ook nuttige informatie op voor onze regio.
