Ernstige problemen na aankoop tweedehandstractor
Ik kocht bij een officiële dealer van een bekend merk een tweedehandstractor. Na enkele weken begon ik problemen te ondervinden. Intussen heeft de tractor meer bij de dealer gestaan voor herstelling dan dat ik hem kon gebruiken. Ik heb de indruk dat er echt iets grondig mis is met de tractor die ik kocht. Wat zijn mijn rechten ?
De wet geeft in deze kwestie duidelijke richtlijnen.
Wettelijke context
Art. 1641 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de verkoper gehouden is tot vrijwaring voor de verborgen gebreken van de verkochte zaak, die deze ongeschikt maken tot het gebruik waartoe men ze bestemt, of die dit gebruik zodanig verminderen dat de koper, indien hij de gebreken gekend had, de zaak niet of slechts voor een mindere prijs zou hebben gekocht. Kort gezegd kan een verborgen gebrek leiden tot de ontbinding van de eerdere verkoop, waarbij de koper zijn betaalde prijs terugkrijgt tegen de afgifte van het gekochte goed.
Volgens de rechtspraak van het Hof van Cassatie is een verborgen gebrek het gebrek dat de koper bij de levering niet kon of moest kunnen vaststellen. Het hof van beroep van Ant-werpen voegde hieraan toe dat het gebrek voldoende ernstig moet zijn, wat een eenvoudig herstelbare disfunctie uitsluit, en dat het op het ogenblik van de risico-overdracht minstens in de kiem moet hebben bestaan. De feitenrechter oordeelt soeverein of een gebrek van de verkochte zaak al dan niet verborgen is.
Zichtbare gebreken
Voor zichtbare gebreken ligt de situatie anders. Art. 1642 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt immers dat de verkoper niet moet instaan voor de gebreken die zichtbaar zijn en die de koper zelf heeft kunnen waarnemen. Dit artikel kan natuurlijk niet los gezien worden van art. 1615 van het Burgerlijk Wetboek, dat bepaalt dat de verplichting om een zaak te leveren zich uitstrekt tot haar toebehoren en tot alles wat voor haar blijvend gebruik bestemd is.
De koper verwacht niet alleen dat de zaak aan hem wordt geleverd, maar ook dat ze beantwoordt aan het gebruik waarvoor hij ze bestemt.
De zaak is niet conform als ze een zichtbaar gebrek vertoont, zijnde een gebrek dat door een aandachtig, maar normaal onderzoek van de zaak kan worden vastgesteld dadelijk na de levering en dat haar ongeschikt maakt voor het gebruik waarvoor ze normaal is bestemd.
Als de koper een zichtbaar gebrek vaststelt, moet hij dit binnen een redelijke termijn melden. Onder aanvaarding verstaat men de rechtshandeling waarbij de koper – uitdrukkelijk of stilzwijgend, maar op zekere wijze – erkent dat de verkoper zijn plicht tot levering van een conforme zaak correct heeft uitgevoerd en dus afstand ervan doet om de verkoper daarvoor aansprakelijk te stellen. Krachtens de artikelen 1610 en 1611 van het Burgerlijk Wetboek heeft de koper, ingeval de verkoper tekortkomt aan de leveringsverplichting, de keuze om de ontbinding van de verkoop of van de uitvoering ervan te vorderen, alsook de vergoeding van schade voortvloeiend uit de gebrekkige levering.
De professionele verkoper
Op basis van het verhaal dat je doet, lijkt het ons dat er in jouw geval sprake is van een verkoop met een verborgen gebrek door een professionele verkoper.
Van een professionele verkoper die een tweedehandsvoertuig te koop stelt, met de mededeling dat dit in zeer goede staat is, moet verwacht worden dat hij het voertuig voldoende grondig onderzocht heeft, om zich van die staat te verzekeren. Het is daarbij niet nuttig of nodig om na te gaan of de dealer, een gespecialiseerd verkoper, concreet over de technische mogelijkheden of vaardigheden beschikte om het gebrek op te sporen. (Gent 2 mei 2017 DAOR 2017, afl. 123, 98)
De professionele verkoper wordt, indien hij niet bewijst dat het gebrek onnaspeurbaar was, geacht het gebrek te hebben gekend en dus te kwader trouw te zijn in de zin van artikel 1645 van het Burgerlijk Wetboek. Indien de rechtbank het verborgen gebrek bewezen acht, moet de verkoper de volledige schade vergoeden (aankoopsom, financieringskosten, stallingskosten). Indien de verkoop wordt ontbonden, moet de verkoper tevens worden veroordeeld om de gebrekkige tractor op te halen.
In dat opzicht is het ook interessant te verwijzen naar een arrest van het hof van beroep te Luik, waarbij werd beslist dat de bepaling in het contract ‘dat het voertuig wordt verkocht in de staat waarin het zich bevindt’, de verkoper, ongeacht of hij een professionele verkoper is en of hij te goeder trouw is of niet, niet kan vrijwaren tegen een functioneel verborgen gebrek, dat hij wel moest kennen. (Luik 20 april 2010, JLMB 2011, afl. 10, 465)
Korte termijn
Als misnoegde koper moet je snel handelen. Volgens art. 1648 van het Burgerlijk Wetboek moet de rechts-vordering op grond van koopvernietigende gebreken door de koper worden ingesteld binnen een korte tijd, al naargelang de aard van de koopvernietigende gebreken en de gebruiken van de plaats waar de koop gesloten is.
Wanneer een verkocht goed aangetast is door een verborgen gebrek, kan de koper zich dus enkel binnen een korte termijn beroepen op de garantie wegens verborgen gebreken. De korte termijn bedoeld in artikel 1648 BW wordt door de feitenrechter vrij beoordeeld, rekening houdende met alle omstandigheden van de zaak. De bedoeling van de wetgever is om het onderzoek naar de oorsprong van de gebreken en de staat van het goed bij de levering niet in het gedrang te laten komen, waarbij de verkoper ook de mogelijkheid moet behouden om op zijn beurt zijn eigen verkoper in het geding te betrekken.
Concreet doe je er daarom goed aan om de verkoper onmiddellijk met een aangetekende brief in gebreke te stellen, waarbij je hem de kans biedt om de problemen binnen 15 dagen op te lossen, dan wel om de tractor terug te nemen en jouw aankoopsom terug te betalen. Reageert de verkoper niet, of kan hij de problemen niet verhelpen, dan ga je het best onmiddellijk over tot dagvaarding.
