Groenvoorziening

Omdat bomen belangrijk zijn in de strijd tegen de klimaatsverandering, maar ook omdat ze mooi en rustgevend zijn, gaan we vandaag op zoek naar bomen die ook aangeplant kunnen worden in kleine tuinen. Vaak zijn argumenten als te weinig plaats, hinderlijke schaduw, bladval... voldoende om geen bomen te planten in kleinere tuinen. Nochtans krijgen deze tuinen vaak een meer 'natuurlijke' look door het inplanten van één of enkele klein blijvende bomen.

Bomen zijn het beste wapen in de strijd tegen de klimaatsverandering. Niet alleen zetten ze door fotosynthese koolstofdioxide om in zuurstof maar door de verdamping van grondwater werken ze bovendien ook als een natuurlijke airco die de omgevingstemperatuur op warme dagen doet dalen. Als extra troef werd wetenschappelijk bewezen dat groen in de nabijheid van de leefomgeving zorgt voor een betere gezondheid en een gevoel van welbehagen.

Het vlinderseizoen is stilaan over zijn hoogtepunt heen, maar op zonnige dagen wordt de tuin nog steeds opgevrolijkt door veelkleurige vlinders die van bloem naar bloem fladderen. Deze insecten zijn dan op zoek naar nectar die ze met hun lange roltong uit de bloemen zuigen. In ruil zorgen de vlinders voor de bestuiving van de plant, kortom de natuur op zijn mooist.

Rambling rose, why you ramble no one knows (Liaanroos, niemand weet waarom jij klimt...). De Amerikaanse singer-songwriter Nat King Cole wist het niet. Wij weten het wel, het zit namelijk in de genen. De wilde rozensoorten waaruit de ramblers of de liaanrozen ontstaan zijn, hadden de typisch rankende groeiwijze die zo kenmerkend is voor de ramblerrozen.

Ramblers of liaanrozen vormen een aparte, ietwat ondergewaardeerde groep binnen de klimrozen. Klimrozen worden naargelang de soort 2 tot 5 m hoog. Ramblers daarentegen kunnen tot 15 m hoog in bomen klimmen, waardoor hun rankende takken die naar beneden hangen tijdens de bloei een heuse bloemenwaterval vormen. Ze kunnen afscheidingsmuren of lelijke gebouwen omtoveren in een bloemenfestival of, strak gesnoeid, langsheen een zuil, touw of stevige rozenboog worden geleid.

Sparrenbossen, beukenbossen, eikenbossen…, ze zijn alomtegenwoordig in het zuiden van ons land. Ze beantwoorden aan de behoeften van houtproductie, maar verzekeren eveneens ecologische, toeristische of zelfs ludieke functies. Het voortbestaan van onze bossen is nochtans bedreigd, onder meer door de klimaatsveranderingen waarmee we vandaag geconfronteerd worden.

Insecten zijn met bijna 1 miljoen beschreven soorten verreweg de grootste groep binnen het dierenrijk. Sommige insecten hebben een rechtstreekse invloed op het leven van de mens. Zo bijvoorbeeld parasiterende insecten (muggen, vlooien...) die vaak ook ziektes overbrengen, insecten die de oogst beschadigen of zelfs opeten. Maar er zijn ook heel veel nuttige insecten die de gewassen bestuiven of gewasbeschadigers bestrijden door ze te parasiteren of gewoonweg op te eten.

Dat het ene gewas meer warmte nodig heeft dan het andere is de reden dat heel wat mediterrane planten het in ons klimaat niet zo goed doen. Onze zomers zijn misschien wel warm genoeg, maar vaak te kort om jaar na jaar een goede groei of oogst te garanderen. De laatste jaren echter, dankzij de warme en lange zomers, lukt het steeds beter om deze gewassen ook bij ons met succes te telen. Zelfs een zonneklopper als de meloen doet het steeds beter in onze tuinen.

Waar zijn ze toch gebleven, de klaprozen en de andere akkerbloemen zoals korenbloem, bolderik en kamille, die in onze jeugdjaren de velden en de zomers kleurden? Vroeger werden deze planten, eenjarigen waarvan het zaad afrijpt op het moment van de korenoogst, jaar na jaar mee uitgezaaid met het graan. Tegenwoordig wordt het zaad grondig geschoond en worden onkruidzaden verwijderd. Bovendien voelen deze planten zich niet thuis in de moderne akkerbouw, met zijn intensief karakter, minder zomergranen, meer maïs, betere onkruidbestrijding, gerichte bemesting en efficiënt grondgebruik.

Thuis hadden wij ‘margrieten’ in de tuin. Deze planten met hun vele, grote, witte bloemen en hun gele hartjes zorgden voor een uitbundige bloei bij het begin van de zomer. Dit voorjaar zijn ze opvallend vroeg en massaal aanwezig in de wegbermen, waarschijnlijk door de zachte en warme eerste maanden van 2019, waardoor ze mijn aandacht trokken en ik wel eens wou weten welke soort er vroeger in onze tuin bloeide.