De nieuwe, brede weersverzekering: het is een onderwerp dat zowel boer als politicus bezighoudt, zeker nu blijkt dat bijvoorbeeld voor de fruitsector de ‘zonnebrandschade’ als verzekeringsmotief zou worden uitgesloten. Bovendien geldt: hoe meer boeren zich aansluiten, hoe betaalbaarder het geheel zal zijn. De landbouwer kan vanaf 21 februari via de verzamelaanvraag een subsidie aanvragen.
Na de stopzetting van het Landbouwrampenfonds eind december 2019 is de brede weersverzekering een polis die aangeboden wordt door privéverzekeraars. Het Rampenfonds dooft geleidelijk aan uit: sinds 1 januari 2020 tot 31 december 2024 geldt er een overgangsregeling bij schade voor niet-verzekerde teelten met uitzondering van hagelschade. Een voorwaarde is wel dat minimaal 25 % van het teeltareaal verzekerd is. Die schadevergoeding is degressief over de tijd. Vanaf 2025 is er dus geen tussenkomst meer mogelijk.
De privéverzekeraars moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. “Vroeger was alleen hagel een verzekerbaar risico. In de minimumnormen staat dat er nu 6 risico’s worden gedekt: hagel, vorst, storm, ijs, hevige of aanhoudende neerslag én ernstige droogte”, aldus landbouwminister Hilde Crevits (CD&V). Een andere voorwaarde is dat alle openluchtteelten verzekerd moeten kunnen worden. Er is bovendien slechts een tussenkomst bij schade van meer dan 20%. De erkenningen van de verzekeraars zijn ten slotte maar geldig voor één jaar.
Wat met zonnebrandschade?
In de commissie Landbouw in het Vlaams parlement werd over de voorwaarde rond de weersfenomenen gedebatteerd. “Sommige uitvoeringsmodaliteiten zijn zorgwekkend en praktisch niet haalbaar. Zo wordt zonnebrandschade als verzekeringsmotief uitgesloten. Daarnaast verwachten de verzekeringsmaatschappijen dat boeren hun brede weersverzekeringspolis in september betalen. Dat is in de sector een heel ongelukkig tijdstip”, aldus Steven Coenegrachts (Open VLD). Ook Ludwig Vandenhove (SP.A) sluit zich bij de opmerkingen aan.
Er zijn vandaag verschillende verzekeraars die een brede weersverzekering aanbieden (zie kader) en ze dekken dus meer dan alleen maar, de vroeger verzekerde, hagelschade. “Het is de eerste keer dat we iets regelen dat zoveel individuele ruimte laat aan de markt”, aldus landbouwminister Hilde Crevits (CD&V). Naast de 6 risico’s die vast liggen kunnen verzekeraars ook beslissen om bijvoorbeeld die zonnebrandschade te verzekeren. “We vinden ook dat een snelle betaling belangrijk is, dus voor het einde van een kalenderjaar. Dat heeft tot gevolg dat de controles vooraf moeten zijn gebeurd. Om dus snel te kunnen betalen, kunnen we maar rekening houden met premies die voor 30 september zijn betaald.”
Aanvraag tegen ten laatste 30 april
Over die brede weersverzekering is er ruim gecommuniceerd en is er vaak overleg. Landbouwminister Hilde Crevits in de commissie Landbouw: “Hoe meer boeren zich aansluiten, hoe betaalbaarder het geheel zal zijn. Want als maar een heel beperkt aandeel zich aansluit, dan krijg je het risico niet gedekt en gaan de premies omhoog. We zouden tot een zo collectief mogelijk systeem moeten komen”, aldus Hilde Crevits.
Het principe is dat een landbouwer een erkende verzekering afsluit. Vanaf dit jaar komt de overheid tussen in de jaarlijkse premie die de landbouwer betaalt aan zijn verzekeraar, namelijk 65% van de jaarlijkse verzekeringspremie, zonder de verzekeringstaks. Dit geldt enkel voor 'GLB-actieve landbouwers' en enkel voor percelen in het Vlaamse Gewest. Dit jaar, in 2021 en in 2022 zal de subsidie steeds 65% van de jaarlijkse verzekeringspremie bedragen. “De subsidie is afhankelijk van het aantal mensen die aanvragen en het budget dat beschikbaar is”, klinkt het vanuit het departement. Om in aanmerking te komen voor de subsidie moet de landbouwer de volledige verzekeringspremie voor 30 september betaalt hebben. De landbouwer kan de subsidie voor de brede weersverzekering jaarlijks aanvragen in zijn verzamelaanvraag. Vanaf 21 februari wordt de verzamelaanvraag opengezet en kunnen landbouwers de subsidie aanvragen. De betalingsaanvraag gebeurt via een apart onderdeel binnen de verzamelaanvraag. De aangiftepagina is te vinden in de linkermenu-balk van de verzamelaanvraag op het e-loket van het departement Landbouw en Visserij.
De landbouwer geeft de verzekerde teelten en percelen aan, samen met de verzekeraar. Dit moet uiterlijk gebeuren op 30 april. Daarna is geen deelname meer mogelijk en kunnen geen extra percelen meer worden opgegeven om te verzekeren. Tot 31 augustus 2020 is het nog wel mogelijk om de teelt te wijzigen. Het is ook niet verplicht om de verzekering afgesloten te hebben voor 30 april, dat kan later ook nog. “Als de verzekeraar nog niet gekend is op 30 april, kiest u 'nog niet gekend' in het lijstje van de verzekeraars. Na het afsluiten van de verzekering kunt u de gekozen verzekeraar nog aanduiden via een wijziging van uw verzamelaanvraag”, laat het departement weten. Op het eind van het jaar betaalt het departement Landbouw en Visserij de subsidie aan de landbouwer uit.
Evaluatie nodig
Nog dit: er komt begin volgend jaar een evaluatie. “De verzekeringsmaatschappij maakt geen geld”, aldus Bart Dochy (CD&V), voorzitter van de commissie Landbouw in het Vlaams parlement. “Het blijft een extra last die door de sector wordt gedragen, in eerste instantie met 35% van de premie. We waren natuurlijk in een systeem terecht gekomen waarin de vraag werd gesteld of iets dat zich jaarlijks voordoet, nog uitzonderlijk is.” Het is nu afwachten hoe succesvol de nieuwe brede weersverzekering wordt en wat de evaluatie zal zijn als het systeem effectief in werking is.
