Ook in ons eigen land worden door EM Agriton België volop proeven gedaan met Bokashi en fermenteerprocessen. Volgens Jürgen Degraeve, directeur-eigenaar van Agriton België, begint tot de Europese boer door te dringen dat een gezonde bodem de basis is van een gezonde bedrijfsvoering en dat behoud van organische stof (OS) op bedrijven, onder meer door Bokashi te maken, daar een grote rol in speelt. Degraeve: “Landbouwers zien in dat je met een actief bodemleven en genoeg OS een beter rendement verkrijgt en zelfs minder kunstmest nodig hebt. En dit blijkt ook uit zeer recent onderzoek.”
Uit onderzoek van Wageningen Livestock Research van dit jaar blijkt namelijk dat de gewichtsvermindering na 8 weken van dikke fractie van runderdrijfmest bij compostering 32,7% is en bij fermentatie van dikke fractie van runderdrijfmest dat slechts 2,7% is.
De vermindering van de hoeveelheid organisch materiaal is bij composteren 50% en bij fermenteren slechts 10,8% na 8 weken. Het verlies aan stikstof is bij composteren 11,7% en bij fermenteren slechts 1,1%. Opmerkelijk is het verlies aan fosfaat, dat is bij composteren 3,2% en bij fermenteren een fractie hoger met 3,9%. Uit dit wetenschappelijk onderzoek van Wageningen Livestock Research blijkt verder dat de geuremissies bij fermenteren 3 tot 6 keer minder zijn dan bij compost. Dit onderzoek door livestock research werd uitgevoerd in opdracht EM Agriton en het Franse bedrijf Danone.
Mestproeven grote stap vooruit voor de boer
Naast dit onderzoek door Wageningen Livestock Research heeft deze zelfde onderzoeksinstelling nog een onderzoek gedaan voor Danone en EM Agriton België. EM Agriton heeft al heel lang producten om de kwaliteit te stimuleren: Microferm en Promest. De wetenschappelijke proeven van Wageningen Universiteit leveren het bewijs dat op dit terrein belangrijke stappen kunnen worden gezet. Dit onderzoek werd aangezwengeld door zowel Jürgen Degraeve als Cees Jan Hollander van zuivelbedrijf Danone het opzetten van het onderzoek aan, om de duurzaamheid van de Europese melkveehouderij verder te verbeteren.
Deze proef speelde zich af in klimaatcellen in het proefbedrijf van Wageningen Universiteit en wordt uitgevoerd door Nico Verdoes van Mestbe- en verwerking van Wageningen Livestock Research en Jelle Zijlstra, onderzoeker van de WUR. Degraeve: "In de klimaatcellen worden alle processen in de mest tot in detail gevolgd, zoals het verloop van de temperatuur, emissies aan ammoniak, aan CO2 en elementen als N en P. De proef gaat om drijfmest die is gescheiden in een dunne en een dikke fractie. De dunne fractie wordt niet gebruikt in de proef. De dikke fractie wordt in twee delen gesplitst: de ene met gebruik van composttechniek en de andere met bokashi-toepassing."
EM Agriton is hoopvol gestemd over de uitkomsten. Dat komt ook omdat al soortgelijke proeven zijn gedaan waaruit onder meer bleek dat het CO2-gehalte fors werd verlaagd, soms tot 50 procent. Ook het ILVO in België deed al onderzoek. Doel van al het onderzoek is de basis voor meer duurzaamheid volgens Cees Jan Hollander en Jürgen Degraeve. Degraeve: "De mest van het eigen bedrijf beter tot waarde brengen door het niet te laten rotten, maar te fermenteren (Bokashi maken). Omdat er nog steeds veel onduidelijkheid bestaat over deze materie, laten wij onderzoek doen door Wageningen Universiteit. De belangrijkste opdracht waar wij voor staan is hoe wij oude en nieuwe technieken kunnen combineren die samen leiden tot verduurzaming van de veehouderij."
In België worden de Agriton-producten inmiddels toegepast op het grasland rondom het bedrijfspand in Mesen in West-Vlaanderen. Volgens Degraeve wil Agriton België op deze eigen proefpercelen laten zien wat de kringloopgedachte van bodem, plant, dier en mest inhoudt. “En wat de positieve invloed daarvan is op leven en welzijn.” Naast de landbouw en veehouderij wil Agriton België zich de komende jaren ook richten op andere sectoren. Zo is er het Terrabiome-gamma voor de hoveniers- en groensector en het Equibiome-gamma voor de paardenhouderij.
De Belgische tak voert eenzelfde assortiment als de Nederlandse, maar in ieder land is er een voorkeur voor bepaalde producten. Degraeve: “Zo is in Nederland EM Silage erg populair en in ons land bijvoorbeeld het probiotische schoonmaakmiddel Wipe & Clean.”
Agriton wil de komende jaren overigens meer samen doen met partners in zowel Nederland, België als Frankrijk op het gebied van voorlichting en uitleg van alles omtrent Bokashi richting de praktijk.
