Fontane is de referentie voor frietaardappelen in België, maar fastfoodrestaurants geven de voorkeur aan Innovator. Dat aardappelras is witvlezig en lang van knol. Helaas is het ook droogtegevoelig, terwijl net meer droogte dreigt. In de rassenproef te Huldenberg is het dan ook speuren naar droogtetolerante alternatieven met een betere opbrengst en een goede weerstand tegen aaltjes.
De aardappeloogst vorig jaar maakte één ding duidelijk: succesvolle aardappelrassen tonen zich weerbaar tegen droogte. Ilse Eeckhout van het interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt vzw (PCA) houdt dit duidelijk in het achterhoofd wanneer ze de acht verschillende rassen frietaardappelen bespreekt die aanliggen in proef op het bedrijf van Walter en Koen Vanacker in Huldenberg.
Drempelvrees
Het bedrijf ligt in erosiegevoelig gebied. Tussen de ruggen zijn drempels aangelegd. “Een goede techniek, die haalbaar is voor de boer”, meent Eeckhout. “De techniek verhindert de afstroom van meststoffen en fytoproducten. Tegelijk krijg je een gelijkmatigere verdeling van de regen op het perceel. Zo houd je het water ook beter ter plaatse.”
“Op percelen die volgens het MAP (mestactieplan) in rode gebiedstypes liggen, zijn die drempels verplicht. Zorg dat ze voldoende groot zijn. We merken dat er meer controles gebeuren”, waarschuwt Eeckhout nog.
De rassenproef is een samenwerking tussen PCA, Inagro en het departement Landbouw en Visserij. Naast de droogtegevoeligheid van een ras tellen ook de opbrengst, de resistentie tegen aaltjes, de frietkleur en de vorm van de knollen mee.
Opbrengstkampioen Fontane
In België is Fontane het grootste aardappelras voor diepvries. Het geldt in deze proef dan ook als referentie voor bulkfriet. De voornaamste reden voor het succes van Fontane is de hoge opbrengst. “Normaal is die toch 53 à 54 ton per ha. Vorig jaar was een slecht jaar. Toen was het landelijk gemiddelde van de opbrengst van Fontane maar 40 ton per ha”, schetst Eeckhout.
Typisch voor Fontane is dat het ras weinig stengels per struik aanmaakt. “Dat betekent weinig knollen, dus moet je dicht planten”, licht Eeckhout toe. PCA hanteerde voor het ras een plantafstand van 34 cm. Fontane toont resistentie tegen aaltjes van het species Globodera rostochiensis, maar niet tegen G. pallida.
Geen alternatief
Het geelvlezige ras Babylon, een kruising met Agria, is voor de eerste keer opgenomen. Er zijn dus nog geen opbrengstresultaten. Donata scoorde vorig jaar op hetzelfde perceel 12% onder Fontane.
Miss Malina ten slotte is een ras uit de biologische teelt. “Het is minder gevoelig voor plagen”, licht Eeckhout toe. Ook tegen aaltjes beschikt het over een betere weerstand dan Fontane. “Het ras vormt mooie, lange knollen,” voegt Eechout nog toe, “maar de opbrengst viel tegen. Vorig jaar haalde Miss Malina 42% minder opbrengst dan Fontane, in 2017 20% minder.”
Fastfoodlieveling Innovator
Aardappelras Innovator is gewild in zogenaamde Quick Service Restaurants (QSR), zoals Quick en McDonald's, omdat het lang van knol en witvlezig is. Tegelijk is het ras gevoelig voor droogte en ongeschikt voor zandgrond, waar het te lijden krijgt onder bruine stip en roest. Vorig jaar tekende het PCA een opbrengst op die 21% onder die van Fontane lag.
Er is dus ruimte voor verbetering. Alverstone Russet is een eerste sterke kandidaat. Het ras is minder gevoelig voor droogte dan Innovator, en bracht 8% meer op (15% minder dan Fontane). “De resistentie van Alverstone Russet tegen aaltjes is heel goed”, prijst Eeckhout. “Deze staat alvast op het lijstje van McDonald's.”
Tiger-kracht
Ivory Russet daarentegen bracht vorig jaar 16% minder op dan Innovator, en 34% minder dan Fontane. “Het ras vormt mooie lange knollen. Ivory Russet doet het ook goed op zandgrond. Het blijkt er niet gevoelig te zijn voor roest en stip”, klinkt het niettemin waarderend bij Eeckhout.
Het laatste ras, Tiger, is een kruising van Innovator en chipsras Crisp4All. “Het is resistent tegen de aaltjes G. pallida én G. rostochiensis”, begint Eeckhout. “Tiger is beter dan Innovator. Het heeft meer stengels en meer opbrengst.” Het ras komt bijna in de buurt van Fontane: de opbrengst is 10% lager. Eeckhout heeft één puntje van kritiek: “Het knolaantal mag hoger.”
