Er was sprake van hoog bezoek in Wetteren vorige week dinsdag. Partijvoorzitter van Open Vld Egbert Lachaert ontmoette het landbouwerskoppel Luc en Vera François in Wetteren, die er een familiaal melk- en vleesveebedrijf uitbaten. Hij kreeg er een rondleiding, mocht een kalving meemaken, maar bovenal luisterde hij naar de frustraties en grieven van deze Oost-Vlaamse boeren. “Er zijn heel wat problematieken in de landbouwsector, en die moeten aangepakt worden”, geeft Lachaert mee.
Momenteel bestaat het bedrijf uit een 100 melkkoeien en 50 zoogkoeien, met bijhorend jongvee. Het landbouwerskoppel was gestart in 1990 op het ouderlijk bedrijf, dat gebouwd werd als vierkantshoeve in het begin van de vorige eeuw. “De kleine stallen en loodsen waren nauwelijks om te vormen tot een toekomstgerichte moderne en diervriendelijke bedrijfsvoering. Daarom werd besloten in de directe omgeving een nieuwe bedrijfszetel te bouwen volgens de geldende normen van de jaren 2000. In dezelfde periode werd ook nog het bedrijf van Vera’s ouders in 2008 hieraan toegevoegd”, klinkt het.
Denken aan de toekomst
Toen werd er al gedacht aan het optimaliseren van de bedrijfsvoering. “Dat is niet alleen voor ons goed, maar ook voor de opvolging”, stelt Luc. Voor de huidige bedrijfsvoering is er een omgevingsvergunning waarbij er 314 runderen vergund zijn. Er is voldoende oppervlakte om de eigen mest af te zetten en ze kunnen voorzien in eigen voeders. Luc en Vera telen maïs, voederbieten, wintergerst en -tarwe, aardappelen en gras.
Wat betreft de melkkoeien, wordt er gemolken in een 2 x 6 visgraat melkstand. Het koppel wil echter nog verder moderniseren, en wil hierin investeren. Zo werd een aanvraag voor een nieuwe omgevingsvergunning ingediend waarbij een 40-tal melkkoeien meer kunnen gehouden worden. En daar wringt het schoentje.
Serskampse bossen zijn reden tot weigering
De aanvraag voor een nieuwe omgevingsvergunning werd begin januari 2021 ingediend. “Dat is ruim voor er sprake was van het stikstof arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen van 25 februari 2021. Naar aanleiding van dit arrest kan het PAS-significatiekader niet langer rechtszeker gehanteerd worden. Ons bedrijf heeft nochtans een groene PAS”, vertelt Luc.
Bovendien ligt hun bedrijf in vogelvlucht op 1.100 m van een habitat-VEN gebied, namelijk de Serskampse bossen. De adviezen die het koppel aanvroeg, waren gunstig behalve die van het Agentschap van Natuur en Bos (ANB). “Het ANB geeft aan dat de NH3-depositie in de speciale beschermingszone en VEN meer dan 0,1% bedraagt. Volgens het ANB kan de vergunningplichtige activiteit een betekenisvolle aantasting impliceren voor de instandhoudingsdoelstellingen van de speciale beschermingszone. Onherstelbare schade aan het VEN-gebied is niet uitgesloten. Hierdoor wordt de omgevingsvergunning geweigerd.”
Maatregelen niet voldoende
Luc en Vera moeten daarom streven naar een daling van de emissies met minimum 30%. En dat terwijl het koppel bijkomende PAS-maatregelen trof om geen stijging te krijgen in NH3-emissies.
“De PAS-maatregelen die we willen toepassen zijn de loopvloer van de melkkoeien reinigen met een mest-robot, voor de melkkoeien weidegang toepassen tot 1.400 uur per jaar. We willen weidegang toepassen voor droogstaande koeien en andere runderen, en het jongvee aaneengesloten buiten op de weides plaatsen.”
Halen deadlines moeilijk
Op tijd vanggewassen inzaaien, ziet het koppel ook niet als realistisch in. “Door de natte zomer konden de granen niet tijdig geoogst worden. 31 augustus is de uiterste datum voor het uitrijden van vloeibare mest, dus werd het stro binnengehaald in zeer slechte omstandigheden”, klinkt het.
Echter, er is in de wet een clausule die zegt dat in uitzonderlijke weersomstandigheden een verlenging mag toegestaan worden. “Was die verlenging toegestaan, dan gebeurden alle werkzaamheden in veel betere omstandigheden. Dan was er op veel percelen geen structuurschade. Wat gaat er nog gebeuren? Komt er een uitstel voor de gewassen zoals maïs, aardappelen.... die niet oogstklaar zijn tegen 15 oktober? Moeten we deze oogsten voor 15 oktober en onze dieren voeren met voedsel van slechte kwaliteit?” De ongerustheid die er is, is duidelijk voelbaar.
Boetes buiten proportie
Luc is bovendien niet te spreken over de boetes van VLM. “Ik begrijp niet waarom de VLM niet milder is als het bijna onmogelijk is de deadlines te halen”, geeft Luc aan. Zo konden vorig jaar de aardappelen niet tijd worden gerooid door de hevige regenval. “Het vanggewas werd 4 dagen te laat ingezaaid. Hierdoor was de opkomst wel optimaal, maar kregen we een boete van 400 euro op 2 ha aardappelen. Dat is toch niet logisch?”
De landbouwer geeft aan deze boete nog meevalt in vergelijking met andere gevallen. “Een landbouwer moet voldoen aan 9,8 ha equivalente maatregelen. Hij zaait vorig jaar wintertarwe in voor 15 oktober, hoewel de toestand van het veld verre van optimaal is. Volgens VLM voldoet hij wel aan de equivalente maatregelen. In het voorjaar wordt er 0,2 ha opnieuw ingezaaid met zomertarwe omdat de opkomst er niet was. Echter, de vogels pikten alles uit en uiteindelijk werd er maïs gezaaid. De VLM merkt dat de landbouwer niet meer voldoet aan de equivalente maatregelen en legt hem een boete op van 1.000 euro/ha equivalente maatregelen. Omdat hij 3 jaar geleden al een kleine boete gehad heeft, wordt deze boete nog verdubbeld. Conclusie: deze landbouwer mag nu meer dan 19.000 euro ophoesten omdat hij zijn 0,2 ha tarwe die er niet op stond niet had laten staan. Dit vind ik helemaal niet kunnen.”
Beleidsvoering op alle niveaus
De boodschap naar de overheid is duidelijk: “We rekenen op een overheid met beleidsvoering op alle niveaus, die de familiale landbouw een duurzame, rechtszekere, toekomstgerichte bedrijfsvoering garandeert. De overheid moet met alle sectoren rekening houden. Er zullen al genoeg landbouwbedrijven zijn die geen opvolging hebben.”
Ten slotte maakt Luc zich zorgen over de toekomst van de landbouw in de huidige bebossingsprojecten van het ANB. “Er mag toch nog ruimte zijn om te boeren. Waarom agrarisch land bebossen als ANB nog voldoende projecten in eigen beheer heeft die niet worden aangesneden? Ook een onzekerheid vinden we de landschapsparken. In landbouwzones worden percelen ingekleurd als ‘agrarisch gebied met overdruk natuurverweving’. De inkleuring van bouwvrij agrarische gebieden is een probleem, vooral voor de rechtszekerheid voor de landbouwbedrijven die daar hun bedrijfszetel hebben.”
Marlies Vleugels
