Geen overtredingen vastgesteld bij audits van vrachtstalen van erkende mestvoerders

In Vlaanderen zijn sinds 1 januari 2018 vrachtstalen de enige geldige stalen voor vloeibare varkensmest. Alleen het vrachtstaal genomen aan de laadplaats - via een zijbusapparaat dat een erkend laboratorium of een mestvervoerder heeft - komt in aanmerking. In een periode van maximaal 3 maanden geldt het gemiddelde van minstens 2 zulke analyses als mestsamenstelling.

Infraroodtechnologie

“In Nederland, waar men dat systeem al heel lang gebruikt, gebruikt men nu infraroodtechnologieën zonder tussenkomst van labo’s”, zegt Steven Coenegrachts, Vlaams parlementslid voor Open VLD. “Zo kan men à la minuten bepalen wat de waarden per lading zijn. Dat helpt natuurlijk om het bijmesten en de nood aan het bijmesten heel correct in te schatten.”

De verplichting om varkensmest te analyseren via vrachtanalyses is er gekomen op basis van een studie die werd uitgevoerd door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). “Op basis van analyses uitgevoerd door de afdeling Mestbank van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) stelden we immers vast dat de samenstelling van de mest veel lager was dan de geregistreerde samenstelling.”

“Sinds de invoering van de verplichting om met vrachtstalen te werken, ligt de geregistreerde samenstelling in lijn met de analyses die door mijn controlediensten worden genomen. Het gebruik van vrachtstalen heeft er dus wel degelijk voor gezorgd dat een veel correctere samenstelling van de mest wordt gebruikt”, weet milieuminister Zuhal Demir (N-VA).

Het nemen van de vrachtstalen is ondertussen goed ingeburgerd. “De erkende mestvoerders die vrachtstalen nemen, laten zelf ook kwaliteitscontroles uitvoeren, en worden door mijn administratie regelmatig geaudit. Bij deze audits zijn tot nu toe geen onregelmatigheden vastgesteld. Naast het gebruik van vrachtanalyses is uit de studie ook naar voren gekomen dat de variatie in de mestsamenstelling bij sommige bedrijven zo beperkt is dat zij zelfs kunnen werken met een bedrijfsspecifieke mestsamenstelling.”

Vrachtanalyses voor rundveemest

Het systeem van vrachtstalen heeft er dus zeker voor gezorgd dat de landbouwers een correcter zicht hebben op de samenstelling van de varkensmest, en laat hun toe beter te bepalen of en hoeveel er bijgemest moet worden – wat een belangrijk element is van een oordeelkundige bemesting met het oog op het verbeteren van de waterkwaliteit.

Vrachtanalyses voor rundveemest zijn niet verplicht. “Ze worden dan ook veel minder genomen. Het verschil tussen put- en vrachtstalen bij rundveemest is ook veel kleiner. Bij rundveestallen is het immers mogelijk om een correct putstaal te nemen. De mest is homogener, de stallen kunnen verlucht worden en de roostergaten zijn groot genoeg om een correct staal te nemen. Wat rundermest betreft, kan de landbouwer dan ook vertrouwen op een putstaal om een correcte inschatting te hebben van de inhoud van de rundermest.”

De overheid bekijkt de verschillende technieken. “VITO heeft enkele jaren geleden een studie uitgevoerd over de verschillende technieken. Ik voorzie nog dit jaar een opvolgstudie naar de huidige stand van zaken alsook een inschatting van de mogelijkheden op middellange termijn van deze en andere technieken. Hierbij zal de Nederlandse techniek meegenomen worden. Momenteel is er nog geen techniek voorhanden die eenzelfde accuraatheid geeft als de klassieke mestanalyses. Het gebruik van in-situanalyses zal op korte termijn de klassieke mestanalyses dan ook nog niet kunnen vervangen. Maar uiteraard moedig ik iedere innovatie aan die leidt tot een beter mestgebruik”, aldus Zuhal Demir.

Accuraat en interessant

“ Ik ben blij dat uit de evaluatie blijkt dat het systeem van de vrachtstalen een verbetering is, zeker ook voor de landbouwer. We moeten waakzaam zijn om in de landbouw voldoende te blijven inzetten op innovatie. Dat is in dit geval in het belang van de waterkwaliteit en van het rendement van de landbouwbedrijven. Het is goed om daar verder op te blijven inzetten. Verder moeten we blijven kijken naar wat de buurlanden en andere Europese landen daarrond ontwikkelen. We moeten het niet altijd zelf doen of het warm water uitvinden. Ik ben blij dat dat allemaal goed wordt opgevolgd”, aldus Steven Coenegrachts.

Ook Tinne Rombouts (CD&V) vindt het positief dat nieuwe technieken worden opgevolgd om te bekijken hoe nog accuratere en interessantere instrumenten ter beschikking van de landbouw kunnen worden gesteld. “Met het oog op de waterkwaliteit maar ook op de praktijk en de uitvoering door de landbouwer die uiteindelijk ermee aan de slag moet. Deze techniek lijkt zeker belangrijk. Als men effectief op heel korte tijd het resultaat kan weten, is het evident dat men daar makkelijker mee kan werken dan wel dat we er zeven dagen op moeten wachten. In die zin moedig ik u zeker aan om de innovatie verder op te volgen met het oog op de implementatie naar waterkwaliteit en praktijkvoering.”

Bruno Tobback, Vlaams parlementslid voor SP.A en voorzitter van de commissie leefmilieu, hamerde nogmaals op zijn bekende nagel. “In het verleden is de sector vaak fraudegevoelig gebleken. Grondige controles zijn dus essentieel. Alle mogelijke technologie die kan helpen om de grondige controles vlotter en eenvoudiger voor iedereen te maken, is uiteraard gewenst. Dat is voor iedereen een win”, aldus Bruno Tobback, die nog eens vroeg naar de evaluatie van MAP6 en de cijfers over de waterkwaliteit.

Hoe MAP6 bijsturen?

“De evaluatie van MAP 6 is gebeurd”, aldus milieuminister Zuhal Demir. “Ik heb dat aan de regering voorgelegd ter goedkeuring. De evaluatie was niet denderend, zoals we hadden verwacht. Momenteel voeren we gesprekken met alle stakeholders om te kijken waar en hoe we moeten bijsturen, zoals ik al eerder aan het parlement heb meegedeeld. Dat loopt dus.”

Lieven Vancoillie