Beleid heeft te weinig aandacht voor bodemgezondheid, stelt rapport
De intensieve landbouw, de bebouwing en de versnipperde bevoegdheden, allemaal zaken die de bodemkwaliteit in Vlaanderen niet ten goede komen. Dat staat in een rapport van twee internationale experten in opdracht van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB). Zij roepen iedereen op om "de grond onder onze voeten te leren waarderen en verzorgen".
Wereldwijd neemt het besef dat gezonde bodems een enorm natuurlijk kapitaal herbergen toe. Gezonde bodems bieden onder meer bescherming tegen extreme weersomstandigheden, zorgen voor het behoud van biodiversiteit en garanderen een gezonde leefomgeving.
Specifieke pijnpunten
In opdracht van de KVAB onderzochten bodem-ecoloog Richard Bardgett en beleidsadviseur Joke van Wensem hoe het met de Vlaamse bodems is gesteld. Beiden gingen in dialoog met talrijke wetenschappers en beleidsmakers om hun eindrapport op te stellen. Het rapport lijst een aantal specifieke pijnpunten in Vlaanderen op. Zo klagen de auteurs het gebrek aan langetermijnbeheer van landbouwbodems aan, net als het sneltempo waaraan open ruimte wordt ingenomen - 6 hectare per dag, waarvan de helft verhard. Bovendien stellen de experts ook een versplintering van politieke bevoegdheden vast, waardoor er geen sprake is van een algehele coördinatie.
"Een gezonde en duurzame bodem is essentieel om een aantal milieu-uitdagingen het hoofd te bieden, maar er was de voorbije decennia te weinig beleidsaandacht voor", klinkt het in de conclusies. Daarom roept het rapport iedereen - van landeigenaars en landbouwers tot burgers - op om alle bodems als een gemeenschappelijk goed te beschouwen dat bijdraagt tot het welbevinden van iedereen. Daarnaast pleiten Bardgett en van Wensem er ook voor om meer compact te bouwen en infrastructuur te bundelen, en ze ijveren voor de oprichting van een overkoepelend monitoringsorgaan dat de staat van de bodemkwaliteit voortdurend opvolgt.
Goede bodemkwaliteit
"Iedereen heeft baat bij een goede bodemkwaliteit", zegt Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits (CD&V). "Onze bodem is een onderschatte productiefactor en opslagruimte voor CO2. We trekken voluit de kaart van onderzoek, innovatie en digitalisering om samen met onze landbouwers het koolstofgehalte en dus de bodemkwaliteit te verbeteren de komende jaren. Als de bodem verbetert, is dat beter voor de landbouwer en voor de omgeving."
Belga
