Met kennis van onkruid en producten correct behandelen in wintertarwe
Om een rendabele onkruidbestrijding mogelijk te maken, is de kennis van de onkruidsoorten, van de herbiciden en hun werking, en van de productprijzen onontbeerlijk. Het Landbouwcentrum Granen (LCG) helpt met dit artikel de landbouwer om de juiste keuzes te maken.
De beste resultaten bekomt men steeds op velden waarop men tijdig kan behandelen. Een tijdige behandeling in het najaar maakt in de meeste gevallen een dure correctiebehandeling in het voorjaar overbodig.
Hou tevens bij het gebruik van herbiciden rekening met de aanbevelingen op het etiket van het handelsproduct om de toediening te optimaliseren. Hou je aan de erkende dosis om problemen met gewasschade en resistentie te voorkomen. Pas de juiste landbouwpraktijken toe om uitspoeling naar oppervlaktewater te vermijden.
Resistente duist
Bij aanwezigheid van resistente duist is de combinatie van een najaarsbehandeling met een bodemherbicide, gevolgd door een voorjaarsbehandeling, niet langer de garantie voor een goed resultaat, aangezien de voorjaarstoepassingen met ALS-remmers in het voorjaar onvoldoende werken tegen resistente duist. Twee toepassingen in het najaar, waarvan één vooropkomst, gevolgd door een vroege naopkomst, geven de grootste kans op voldoende bestrijding.
Najaarsbehandeling vóór de opkomst
Bij vroege zaai of op percelen die in het voorjaar moeilijk berijdbaar zijn, wordt het best in het najaar behandeld. Dit moet dan wel gebeuren op een relatief fijn bewerkt zaaibed en bij voldoende bodemvocht.
Bij najaarstoepassingen en bij veel regen kunnen de gewasbeschermingsmiddelen gemakkelijk(er) uit- en afspoelen, tevens worden gewasbeschermingsmiddelen bij zachtere temperaturen door de bodembacteriën gemakkelijker afgebroken en kan er dus minder lang nawerking zijn na een zachte winter dan wanneer er lange koude periodes voorkomen.
De behandeling kort na zaai steunt vooral op de inzet van bodemherbiciden. Men kan enerzijds gebruikmaken van middelen op basis van Flufenacet of anderzijds kan men ook een schema opbouwen met als basis een ureumverbinding. De enige overblijvende ureumverbinding Chloortoluron werkt bij toepassing vóór de winter behoorlijk goed op straatgras, doch niet inzetten op chloortoluron- gevoelige tarwerassen!
Ureumverbindingen
De ureumverbindingen zijn vooral effectief tegen de eenjarige onkruidgrassen. Hun werking is echter afhankelijk van de bodemtoestand (vochtgehalte en bodemtype), waaraan de dosis dient te worden aangepast. Voor de bestrijding van dicotylen is het noodzakelijk om te versterken met isoxaben (AZ 500) of diflufenican (Diflanil, Toucan, ...) of met beflubutamide (Beflex of Goupil). Alle solo diflufenican-producten kunnen ingezet worden tegen eenjarige dicotyle onkruiden, zowel in vooropkomst als in de vroege naopkomst tot einde uitstoeling.
De beste resultaten worden in vooropkomst of vroege naopkomst (1-3 blad) behaald. Beflex of Goupil (op basis van 500 g/l beflubutamide) aan een dosis van 0,4 l/ha kan ingezet worden tegen eenjarige dicotyle onkruiden en windhalm, zowel in vooropkomst als in de vroege naopkomst tot begin oprichten. De beste resultaten worden in vooropkomst of vroege naopkomst (1-3 blad) behaald.
Naast deze behandeling op basis van chloortoluron kan men ook gebruik- maken van middelen met flufenacet als basis, namelijk Herold SC, Carpatus, Liberator, Malibu, Pontos, Quirinus, Sunfire en andere. Deze werkzame stof (flufenacet) heeft voornamelijk een goede werking op grassen, met voldoende nawerking om een langdurige onkruidbestrijding te garanderen. Om ook de dicotylen te bestrijden werd bij Malibu flufenacet aangevuld met pendimethalin, bij Herold SC, Carpatus, en Liberator werd flufenacet aangevuld met diflufenican, en bij Pontos en Quirinus werd flufenacet aangevuld met picolinafen. Sunfire bevat enkel flufenacet.
Moeilijke grassen
In situaties met moeilijke grassen, zoals resistente duist en windhalm (zwaardere leemgronden en poldergronden), geniet de toepassing van een middel op basis van flufenacet de voorkeur. Liberator (diflufenican 100 g/l + flufenacet 400 g/l) aan 0,6 l/ha, Malibu (flufenacet 60 g/l + pendimethalin 300 g/l) aan 2,5 l/ha, Pontos (flufenacet 240 g/l + picolinafen 100 g/l) aan 1 l/ha of Quirinus (flufenacet 240 g/l + picolinafen 50 g/l) aan 1 l/ha of Sunfire (flufenacet 500 g/l), eventueel in combinatie met andere bodemherbiciden in vooropkomst, zoals tri-allaat of prosulfocarb.
Malibu heeft een brede werking tegen grassen (duist, windhalm, straatgras, ...) en breedbladigen (ereprijs, akkerviooltje, klaproos, muur, ...). Malibu wordt toegepast bij een regelmatige zaai van 2-3 cm diepte. Op een minder goed klaargelegde grond (grof) wordt een vroege naopkomstbehandeling aanbevolen.
Mateno Duo (aclonifen 500 g/l + diflufenican 100 g/l) kan ingezet worden in tarwe aan 0,7 l/ha tegen (resistente) duist, windhalm en raaigras. In menging met bijvoorbeeld Liberator krijg je een versterkte werking op kamille, klaproos, kleefkruid...
Kan er omwille van weersinvloeden direct na zaai géén toepassing gebeuren, dan is het in het kader van het resistentiemanagement voor de bestrijding van resistente duist nog mogelijk om in het 1-2 bladstadium voor een najaarsbehandeling met een bodemherbicide als Herold SC, Liberator, Carpatus, Malibu, Pontos, Quirinus of Sunfire te kiezen.
Najaarsbehandeling na de opkomst
Wanneer om praktische redenen een toepassing kort na het zaaien niet werd uitgevoerd, kan bij gunstige bodem- en weersomstandigheden nog steeds behandeld worden na de opkomst in het najaar. Bovendien kan men dan ook gemakkelijker de productkeuze en de dosis aanpassen aan de jonge en dus zeer gevoelige aanwezige onkruidflora.
Voor een succesvol gebruik van herbiciden is een juiste kennis van de specifieke onkruiden van groot belang. Daarbij is het essentieel dat men onkruiden in een zeer vroeg stadium kan onderscheiden. Een bestrijding van onkruiden is immers pas succesvol en vooral economisch interessant als dit gebeurt in een jong stadium.
Zeer vroeg na de opkomst (najaar)
Zeer vroeg na de opkomst (1-2 bladstadium) kan Defi 4-5 l/ha (prosulfocarb 800 g/l) ingezet worden tegen grassen en dicotylen, het best versterkt met isoxaben (AZ 500 150 ml/ha, ...) tegen kamille, akkerviooltje.... Bij een latere inzet kunnen de onkruiden, vooral duist en kamille, reeds te sterk ontwikkeld zijn voor een goed resultaat. Het beste resultaat bekomt men indien de onkruiden het kiemlobstadium niet voorbij zijn.
Bij aanhoudende neerslag tijdens de winter, maar ook onder droge omstandigheden kan de nawerking van deze bodemherbiciden verminderen en kan het resultaat op duist, kleefkruid en zelfs kamille tegenvallen door herkieming in het voorjaar.
Net als in de gerst zijn er mogelijkheden voor de onkruidbestrijding vroeg na de opkomst met Malibu, Herold SC, Carpatus of Liberator, of met Pontos of Quirinus als recentste middelen in dit gamma. Ook tank-mix-combinaties met Sunfire behoren tot de mogelijkheden. Deze herbiciden bevatten onder andere flufenacet, een werkzame stof die voornamelijk op grassen een goede werking heeft, met voldoende nawerking om een langdurige onkruidbestrijding te garanderen.
Om ook de dicotylen te bestrijden, werd in Malibu flufenacet 60 g/l aangevuld met pendimethalin 300 g/l (werkzame stof van Stomp Aqua); Herold SC, Carpatus bevat 400 g/l flufenacet en 200 g/l diflufenican, en Liberator bevat 400 g/l flufenacet en 100 g/l diflufenican.
Bij Pontos en Quirinus wordt flufenacet (240 g/l) aangevuld met respectievelijk 100 g/l en 50 g/l picolinafen. Sunfire (500 g/l flufenacet) kan gecombineerd worden met de klassieke bodemherbiciden, zoals prosulfocarb, pendimethalin, diflufenican, beflubutamide. Deze herbiciden kunnen worden toegepast in het 1-3 bladstadium, met voorkeur voor de vroege toepassing (1-2 bladstadium). Malibu is erkend aan 3 l/ha, Herold SC, Carpatus en Liberator aan 0,6 l/ha, Quirinus aan 1 l/ha en Pontos aan 0,5 l/ha. Sunfire is erkend aan 0,36 l/ha tegen straatgras en windhalm, en aan 0,48 l/ha tegen duist. Zeker voor de bestrijding van resistente duist is het aanbevolen om Malibu vanaf het 1-bladstadium in een jong stadium van de duist toe te passen aan 3 l/ha, ofwel 2 l/ha Malibu in combinatie met Pontos 0,5 l/ha of Quirinus aan 1 l/ha.
Resistentie of zware druk
Beflex of Goupil (op basis van 500 g/l beflubutamide) aan een dosis van 0,4 l/ha kan ingezet worden tegen eenjarige dicotyle onkruiden en windhalm en als versterker tegen duist, zowel in vooropkomst als in de vroege naopkomst tot begin oprichten. De beste resultaten worden in vooropkomst of vroege naopkomst (1-3 blad) behaald. Resistente duist of raaigras wordt het best bestreden tussen opkomst en het 1 bladstadium van het onkruid.
Vanaf midden tot einde uitstoeling (najaar)
Vanaf midden tot einde uitstoeling kan chloortoluron nuttig worden aangewend om allerlei onkruidgrassen zoals duist, windhalm en vooral opslag van Italiaans raaigras na een graszaadteelt te bestrijden (chloortoluron niet inzetten op chloortoluron- gevoelige tarwerassen).
Eveneens voor de bestrijding van grassen (duist, windhalm, wilde haver) biedt Axial of Axeo (systemisch bladherbicide met als werkzame stof pinoxaden 50 g/l, en een safener cloquintocet-mexyl 12,5 g/l) de oplossing aan een dosis van 1,2 l/ha of het grassenmiddel Foxtrot, een systematisch bladherbicide met als werkzame stof fenoxaprop-p-ethyl 69 g/l (+ cloquintocet-mexyl 34,5 g/l als safener), te gebruiken aan een dosis van 1 l/ha (tussen 3 bladeren en eerste knoop).
De laatste jaren wordt er veelal op bedrijfsniveau om praktische redenen overgestapt op een voorjaarstoepassing. Door de brede keuze aan middelen kan men gericht ingrijpen en onder goede omstandigheden zowel vroeg als later gezaaide percelen behandelen. In geval van resistente duist hebben voorjaarsbehandelingen onvoldoende tot geen werking.
