Vlaamse regering voor de rechter voor slechte waterkwaliteit

In de commissie Leefmilieu van 25 oktober in het Vlaams Parlement zei bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) dat ze zich van commentaar op de dagvaarding onthoudt. Ze wacht de pleidooien af.

Advies ingewonnen

De minister verduidelijkte in de vergadering dat ze in het voorjaar de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) en de Minaraad om adviezen heeft gevraagd voor het toekomstige mestbeleid. Ze zei dat de milieu-, natuur- en landbouworganisaties betrokken worden bij het nieuwe mestactieplan. Vooraleer de minister verder overlegt met de middenveldorganisaties wil ze eerst de hoofdlijnen op punt stellen. Het nieuwe mestactieplan is een uitvoering van de Europese Nitraatrichtlijn en de kaderrichtlijn Water. Daarom was eerst een informele aftoetsing met de Europese Commissie nodig. Er is volgens minister Demir overleg geweest met het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) en met Boerenbond. (n.v.d.r. enkele dagen na deze commissie Leefmilieu lekten de voorstellen voor MAP7 uit)

Werktekst

Minister Demir verwijst naar een werktekst met hoofdlijnen voor een mestactieplan dat ze heeft voorgelegd aan de Europese Commissie. De commissie gaf schriftelijk aan dat de voorgestelde maatregelen nog verder moeten worden aangescherpt. Ze benadrukt dat ook de onderliggende problemen voor de gebrekkige waterkwaliteit in het agrarisch gebied moeten aangepakt worden.

De Europese Commissie stelt dat het noodzakelijk is dat bijkomende maatregelen worden getroffen om de veestapel in te perken, boven op deze waarin wordt voorzien in de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS).

Minister Demir: “In het nieuwe mestactieplan worden effectieve maatregelen opgenomen die de waterkwaliteit verbeteren, maar die ook bijdragen aan onder andere biodiversiteit, luchtkwaliteit, bodemkwaliteit, klimaat en erosie.” De adequate handhaving zal versterkt worden en de minister wil alle zaken die de mestwetgeving nodeloos complex maken voor de landbouwers, weren.

Minister Demir weet dat haar collega Brouns (cd&v), die zich om landbouw bekommert, werkt aan de afronding van het GLB Strategisch Plan. Ze overlegt met hem om gerichte aanpassingen aan dat plan voor te stellen die afgestemd zijn op de noden en de doelen van het nieuwe mestactieplan.

Juridische consequenties

Commissielid Mieke Schauvliege (Groen) verwees naar de bindende Nitraatrichtlijn die zegt dat er niet meer dan 50 mg/l nitraat aanwezig mag zijn in het oppervlaktewater in heel Vlaanderen. Die drempel wordt in de jongste rapportering op 31% van de meetpunten overschreden. De toestand is de jongste jaren nog verslechterd. De slechte waterkwaliteit door bemesting leidt er ook toe dat de doelstellingen van de Europese kaderrichtlijn Water niet worden gehaald. Deze richtlijn eist dat alle 195 Vlaamse waterlichamen tegen 2027 in goede staat zijn. Momenteel is dat voor 1 oppervlaktewaterlichaam het geval. In het stroomgebiedbeheerplan 2022-2027 wordt nog voor geen 10% van de Vlaamse waterlopen – 15 van de 195 – een goede waterkwaliteit vooropgesteld tegen 2027. Schauvliege stelt dat hoe dichter deze deadline nadert zonder een substantiële verbetering te boeken, hoe groter de juridische consequenties kunnen zijn voor Vlaanderen. Naast de stikstofcrisis dreigt er volgens haar op die manier een watercrisis met bijbehorende vergunningenstop.

Nieuw mestactieplan

Demir zegt dat het nieuwe mestactieplan iets anders moet zijn dan wat men met de voorbije 6 mestactieplannen heeft gedaan. Ze spreekt daarom niet over het ‘MAP 7’ maar over een ‘nieuw mestactieplan’. De minister betoogt dat ze niet wil voortbouwen op iets wat geen vooruitgang geeft en dat de landbouwers alleen verplichtingen die tot geen resultaat leiden, oplegt.

De waterkwaliteit is voor minister Demir een zaak voor heel de samenleving. Daarom zijn er diverse contacten, met milieuorganisaties, landbouworganisaties en natuurorganisaties.

Fons Jacobs