Te veel vlees en te weinig groenten in Vlaamse kantinemaaltijden
Vlaamse scholen, bedrijven en woonzorgcentra dienen te veel vlees en zoete desserts en te weinig groenten en fruit op. Dat blijkt uit een steekproef van Knack bij 46 (middel)grote bedrijven, 18 lagere en middelbare scholen en 18 woonzorgcentra. Vaak kiezen ze voor maaltijden die die zo veel mogelijk mensen lusten, bestellen en opeten, en is de evenwichtige samenstelling van de gerechten van ondergeschikt belang.
Bijna alle deelnemende scholen hebben een cafetaria en meer dan 80 % serveert warme maaltijden, terwijl van de bedrijven 43% een warme lunch aanbiedt. Toch hebben ze in tegenstelling tot woonzorgcentra vaak geen duidelijke richtlijnen voor de samenstelling van de maaltijden. Bijna alle centra hebben vastgelegd hoeveel gram groenten en vlees er gemiddeld in moet zitten. Bij bedrijven is dat 50 %, bij scholen 40 %. Een derde van de scholen serveert dan ook minder dan 100 gram groenten per dag, en dat is te weinig. "Voor een kind is 100 tot 150 gram een normale portie, op voorwaarde dat het ook 's avonds nog groenten eet", zegt voedingsdeskundige Patrick Mullie (VUB).
In meer dan de helft van de deelnemende bedrijven en een op de vier woonzorgcentra wordt minstens 150 gram groenten opgeschept. "Voor volwassenen is 300 gram groenten per dag ideaal", zegt Sarah Dries, stafmedewerker ondervoeding van het Vlaams Instituut Gezond Leven. "Het is niet erg dat werknemers tussen de middag maar 150 gram krijgen, want zij kunnen thuis nog meer groenten eten. Maar voor een rusthuisbewoner, die verder geen groenten binnenkrijgt, is zo'n portie te klein."
Wat vlees betreft, spannen de bedrijfskantines de kroon: de overgrote meerderheid schotelt het personeel meer dan de aangeraden 100 gram voor en meer dan een derde serveert zelfs meer dan 150 gram. Ook scholen schotelen hun leerlingen haast systematisch meer vlees dan de aangeraden 100 gram voor. Voorts blijkt uit de enquête onder meer dat er in Vlaamse kantines nog te vaak frieten en gesuikerde desserts worden geserveerd, en te weinig fruit. Nieuw is de opmars van vegetarische alternatieven. In 50% van de bevraagde scholen, 71 % van de bedrijven en 94% van de woonzorgcentra kun je zo'n maaltijd bestellen.
"Alleen zijn die gerechten niet altijd even geslaagd", zegt Loes Neven, stafmedewerker gezonde voeding van het Vlaams Instituut Gezond Leven. "In de meeste gevallen wordt het vlees vervangen door een groenteburger of een vegetarische schnitzel. Vanuit gezondheidsoverwegingen is dat niet ideaal." Volgens Mullie is er "politieke moed" nodig om richtlijnen op te leggen, zeker in scholen. "Hadden we wat sigaretten betreft op een draagvlak gewacht, dan zaten we nu nog met z'n allen te roken op café."
