Vooropkomstbehandelingen nader bekeken

De financiële markten zijn zeer onstabiel. Deze manische depressiviteit slaat ook toe in de landbouwprijzen. Tarwe stijgt, maar maïs en suiker die meer gelinkt zijn aan de dieselprijs niet.

In de aardappelmarkten is het al helemaal onrust troef. Terwijl de ene frietfabriek enorme hoeveelheden blijft afzetten, ligt de andere nagenoeg stil. Iedereen die producten voor grootkeukens, restaurants en friettenten maakt, krijgt zware klappen. Nieuwe contracten worden in onderling overleg verminderd. Mondelinge afspraken worden opnieuw geëvalueerd. Wie nu start in de aardappelteelt zonder veel indekking met contracten voelt zich niet gerust.

Ook in de diepvriesgroenten is iedereen terughoudend. Toch zou je denken dat voedsel een basisbehoefte blijft. Het is nooit zo erg als we vrezen en nooit zo goed als we hopen. Na het ploegen, zaaide en plantte de boer voort.

Bieten

Het uitzaaien van de bieten gaat snel en in zeer goede omstandigheden. De teelt zit in volle evolutie, niet alleen omdat men onze suiker gebruikt voor ethanolproductie die dient als ontsmettingsmiddel, maar ook in de teelt zelf. Opnieuw sluiten er in Europa fabrieken.

De bietenteelt steunt nog steeds op oude moleculen. Vele nieuwe herbicide kwamen en komen er niet.

Desmedifam en fenmedifam (Betanals), ethofumesaat, tri-allaat (Avadex), lenacil (Venzar), chloridazon (Pyramin), metamitron (Goltix) zijn al jaren de basis in de onkruidbestrijding.

Dit jaar betekent het einde voor een van de belangrijkste moleculen in de bietenteelt die meer dan 50 jaar bestaat. ‘Betanal’ was de meest bekende roepnaam. De actieve stof desmedifam kent een opgebruik op 30/7/2020 in Europa. Samen met fenmedifam werd desmedifam in de jaren 1960 ontwikkeld door Scheering. Let er dus op om alle producten waar desmedifam in zit op te gebruiken, want er zijn er veel.

Alle chloridazonbevattende middelen dienen opgebruikt te zijn tegen 30/6/2021. Dit zal niet moeilijk zijn, aangezien er nu reeds geen product meer op de markt te vinden is. Deze molecule is het meest bekend onder de naam ‘Pyramin’.

Cloridazon is een bodemherbicide die in vooropkomst en in naopkomst als correctie ingezet wordt. Pyramin 520 SC was lange tijd de enige productnaam, maar ondertussen zijn er vele bijgekomen, zoals Fiesta New en Pyroquin TDI SC. Het was een molecule die op de zwaardere gronden gebruikt werd als basisbodemherbicide in bieten, maar die ook in uien erkend is. Vooral tegen bingelkruid en zwaluwtong is het een goed bodemherbicide. Bij vroege zaai, vuilere percelen of zeker in de akkerranden is een vooropkomst aan te bevelen, ook in droge omstandigheden. Als het droog blijft, kunnen we immers onbehandelde onkruiden moeilijker voldoende bestrijden.

Maïs

Ook in de maïsteelt is men gestart met zaaien. Door de vergroenings- en mestwetgeving is men in vele landen op zoek gegaan naar het inzaaien van vanggewassen in maïs. In Nederland was dit vanaf 2019 een verplichting op zandgronden. Men zaaide vorig jaar reeds meer dan 60% vanggewas in maïs voor de oogst ervan, meestal als de maïs kniehoog staat (45%). Dit gebeurt met speciale machines. Slechts 15% vanggewas wordt direct bij de zaai van maïs gezaaid, terwijl er bij ons meestal voor dit systeem gekozen wordt.

40% zaaide dus pas na de oogst die in Nederland voor 1 oktober dient te gebeuren. Bij ons werd deze datum ondertussen verschoven naar 15 oktober.

Uiteraard dient er bij de onkruidbestrijding rekening gehouden te worden of men dit systeem zal toepassen. De inzaai bij kniehoogte levert echter een duidelijk efficiëntere onkruidbehandeling op dan wanneer de zaai direct gebeurt.

Ook kunnen andere grassoorten ingezaaid worden. Indien direct ingezaaid wordt, is rietzwenkgras een goede keuze. Bij inzaai op kniehoogte kan Italiaans of Engels raaigras.

Vlas

De zaai van vlas is volop aan de gang. Na zaai kan naast sulcotrion (Sulcogan, Dractar, Suporter, Zeus) nu zeer recent ook mesotrione (Callisto, Barracuda, Haldis, Logano,…) gebruikt worden door een 120-dagenregeling tussen 6 april en 3 augustus. Dit middel was reeds erkend in Nederland

Vanaf opkomst is het aangeraden te controleren op aardvlo. Deze vreten de kiemplantjes aan. Indien nodig behandelen met insecticide. Karate kan maar de acetamiprid (Gazelle, Antilop, Insyst) bevattende middelen werken duidelijk beter en langer.

Uien

Ook hier is de zaai volop aan de gang. De onkruidbestrijding in uien, die al niet eenvoudig is, komt in de toekomst meer onder druk te staan.

Chloorprofam (Cipc) valt volgend jaar en chloridazon (Pyramin) valt weg na 2021.

Bromoxynil (Bromotril, Xinca) staat dit jaar nog op het programma voor herziening.

Stomp Aqua aan 1-1,5 l/ha na zaai is standaard. Vlak voor opkomst Roundup aan 1 l/ha kan.

Na de opkomst (kramstadium) kan men starten met CIPC en Stomp aan een kleine dosis van 0,5 l/ha. Ook Pyramin, Bromotril, Xinca en Starane Forte kunnen aan kleine dosissen toegediend worden, maar beter wacht je met deze moleculen tot het eerste pijpje 3-4 cm is. In het vlagstadium gebruikt men het best niets, en zeker geen contactmiddelen. Dit moet je herhalen om de 5 dagen, zodat steeds kiemend onkruid afgedood wordt. Dit is een goede strategie.

Bij droog weer maakt men beter een combinatie van contactmiddelen (Xinca, Starane Forte, Bromotril, Lentagran, Basagran, Challenge). Bij vochtig weer is het best om een combinatie van bodemmiddelen (Stomp, Intruder, Pyramine) te maken.

Vanaf twee pijpjes kan men ook Frontier Elite en AZ gebruiken. Steeds opletten met Defi en Basagran en deze zeker nooit samen of samen met Lentagran gebruiken. Enkel in zeer droge omstandigheden en dus bij dikke waslaag is Defi aan te raden.

En niet te vlug na een Defi behandeling terugkomen met contactmiddelen, want deze tast de waslaag van ui fel aan.

Uien zijn dankbaar voor bladvoedingen met mangaan.

Schorseneer

De schorsenerenteelt vraagt een ruime vruchtwisseling, vooral om het gevaar van de schimmel die schurft veroorzaakt (Phoma) te vermijden. Deze werd echter ook al vast gesteld op percelen waar er nog nooit schorseneer stond of op percelen waarop reeds 20 jaar of langer gras stond.

Deze schurftschimmel maakt diepe insnoeringen in de schorseneer die hem voor de diepvries onbruikbaar maakt. Verse markt kan nog bij lichte aantasting. En vroeger gebruikte men deze voor de sapwinning, maar deze industrie bestaat bij mijn weten niet meer in België.

Schorseneer vraagt een goede diep bewortelbare bodemlaag en eerder een lichtere grondsoort. De totale worteldiepte wordt al na zes weken na kieming bereikt. Schorseneer wordt gezaaid in april en geoogst tussen januari en april voor de diepvries.

Zaaien kan met Vydate-granulaattoepassing, maar sinds 2019 ook met Velum Prime tegen aaltjessoorten. Velume Prime heeft het voordeel dat het een vloeibaar middel is dat gemakkelijk toepasbaar is na het ploegen en voor de zaai.

Ook werd recent Sherpa 0,8 GR granulaat erkend aan 12 kg /ha tegen bodeminsecten.

Verder wordt voor de zaai 8 l/ha Bonalan (benfluralin) ingewerkt. Dit kan samen met Velum Prime 0,625 l/ha en/of vloeibare stikstofgift (+/-120 E) in 1 werkgang gebeuren. Belangrijk bij Bonalan is dat dit een zeer vluchtig product is dat vooral bij wind en hogere temperaturen zo kort mogelijk voor de zaai dient toegepast te worden voor een goede werking.

Kort na zaai past men het best CIPC (chloorprofam) 1 l + Stomp Aqua 2 l toe.

Schorseneer kiemt met twee kiembladen. In dit stadium kan ook CIPC 1-1,5 l. Daarna komen de echte bladeren tevoorschijn. Vanaf dit stadium kan sulcotrion aan 100 cc/blad + Kerb 300-500 cc. Daarop volgend het best elke week herhalen met Sulcotrion aan 100 cc/blad.

Spinazie

Deze amarant is familie van onder andere melganzevoet en wordt in meerdere seizoenen gezaaid en geoogst. De winterspinazie stond er in januari zeer goed bij, maar verloor in februari door de vele regen veel in gewasstand. Door de warmere bodem zal deze nu opnieuw fris groen worden.

De lentespinazie wordt nu gezaaid en vraagt de nodige aandacht wat betreft de onkruidbestrijding. Avadex 3 l/ha ingewerkt voor zaai kan zeker en brengt bij. Let op: deze molecule is enorm vluchtig en dient voor een goede bodemwerking, zeker bij warmer winderig weer snel ingewerkt te worden.

Melganzevoet, nachtschade en dovenetel zijn daarna veel gevoeliger voor correcties. Zeker nu we geen Asulam meer mogen gebruiken, zal het zoeken zijn hoe we dit het best opvangen. Kamille en klein kruiskruid worden immers moeilijker te bestrijden.

Indien volgend jaar ook nog eens CIPC wegvalt, worden ook vogelmuur en netels moeilijker in de toekomst te bestrijden. Frustrerend is het dat dit in Nederland wel nog steeds kan, zeker als je weet dat er naar residu nooit problemen geweest zijn.

Na zaai rest wettelijk nog CIPC 1-1,5 l+ Centium 50-75 cc + ethofumesaat 300-500 cc

Matrigon kan van bij de opkomst aan max 0,5 l/ha, maar er dient opgelet te worden voor de volgteelt. Voor kolen is deze dosis geen enkel probleem. Indien er bonen komen na de spinazie maximum 0,3 l/ha bij de correctiebehandelingen in na-opkomst.

Venzar mag dan weer enkel in vooropkomst bij winterspinazie.

Als correctie hebben we de fenmedifam-middelen aan 3 l/ha die gefractioneerd kunnen toegepast worden aan max 2 l/ha. Opgelet: niet alle fenmedifam bevattende middelen zijn erkend in spinazie. Bijvoorbeeld in kiemlob 1 l en 5 dagen erna 1,5 l van een 160 g/l fenmedifam middel kan technisch als basis en is aanvulbaar met Matrigon.

Bij de correctiebehandeling kan een uitvloeier op basis van aminozuren er zeker voor zorgen dat de herbiciden zachter werken voor de spinazie.

Indien er een grassenbestrijding dient te gebeuren is clethodim, die we kennen als Select Prim en Centurion, erkend. Deze kunt u dus het best apart gebruiken. Hier hebben we dus bijkomende middelen nodig.

Wortelen

Wortelen worden normaal pas tegen eind april en vooral in mei gezaaid. Toch zijn er al fabrieken begonnen. Vydate en Velum Prime zijn de oplossingen voor deze aaltjesgevoelige teelt, denk eraan. De zaden zijn niet meer ontsmet met insecticiden, wat ze dus bijzonder kwetsbaar maakt.

Recent werd wel Force 1,5 GR (handelsnaam, geen dosering) erkend als 120-dagenregeling. Dit granulaat dient gestrooid bij zaai aan 10 kg/ha.

In de onkruidbestrijding starten we met drieledige combinaties: Challenge 1,5 l + Stomp Aqua 1,5 - 2 l + Centium 160-200 cc naargelang de grondsoort of; Toutatis/ Novitron (Centium + Challenge) 2 - 2,25 kg/ha + Stomp Aqua of; Stallion (Centium + Stomp Aqua) 2,2 - 2,4 l/ha + Challenge.

Let op met deze combinaties van Challenge voor buurtschade. Bieten, spinazie, kolen, vlas, fruitbomen en serreteelten zijn zeer gevoelig.

Erwten

De eerste erwten werden reeds gezaaid. Ook hier is de vooropkomst zeer belangrijk. We gebruiken dezelfde middelen en dosissen als bij wortelen.

Kolen

De eerste bloemkolen werden reeds geplant. Plantbakbehandelingen zijn hier zeer belangrijk, want deze planten zullen het meest te verduren krijgen. Zowel insecten zoals koolvliegen, maar ook wild vinden deze plantjes snel.

In verband met het wild is het steeds beter deze weg te houden dan het te moeten weg jagen. Preventief de schrikmiddelen inzetten geeft dus het beste resultaat, al zullen vooral duiven de percelen verkiezen die nog niet bewerkt werden. De grootste druk komt pas als alle velden bewerkt zijn.

Voor koolvliegbehandelingen hebben we Tracer (480 g/l spinosad) en Boomerang, Conserve Pro (120 g/l spinosad). Boomerang gebruiken we aan 480 cc / 10.000 planten.

Ook kregen we voor het tweede jaar een 120-dagentoelating vanaf 1 april van Verimark (cyantraniliprole). Dit gebruiken we aan 150 cc/ 10.000 planten. Naast de koolvliegwerking geeft deze behandeling ook een werking tegen luizen.

Naast deze insecticiden is het zeker ook aan te bevelen om de plantjes wat extra Molybdeen mee te geven.

Verder kunnen we nu ook dankzij een 120-dagen regeling Sherpa 0,8 GR (cypermethrin) granulaat strooien tijdens het planten aan 12 kg/ha vanaf 1 april.

Ook Force 1,5 GR (tefluthrin) kreeg een soort gelijke toelating vanaf 1 april aan 10 kg /ha tegen bodeminsecten.

Osiris

Rond de toepassing van het middel Osiris, o.a. vorige week gemeld (p. 16) moeten we iets verduidelijken. De actieve stoffen van dit middel zijn erkend in gerst, maar het handelsmiddel Osiris zelf niet. Dit is wel erkend in tarwe.

Lieven Van Ceunebroeck